Эму: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Zoo in dokuchaevsk 009.jpg|thumb]]
| name = Эму
'''Эму''' (Dromіceіus novaehol-landіae) – қазуартәрізділер (қ. Қырсыз төсті құстар) отрядына жататын, ұшпайтын құстар [[v|Австралияның]] далалы және бұталы шөлді жерлерін мекендейді. Биіктігі 1,8 м-дей, салм. 40 – 55 кг. Реңі ашық қоңыр, қара сұр түсті. Қауырсындары денесін біркелкі жапқан, бағыттаушы қауырсындары, құйымшақ безі жоқ. Тұмсығы тігінен жалпақ. Аяғы ұзын, үш саусақты, тырнақтарының ұзындығы бірдей. Қаңқасында бұғана сүйектің қалдығы сақталған. Кеңірдегінде дәнекер тінді өсінді болады, ол әлсін-әлсін ауаға толып, дыбыс күшейткіш қызметін атқарады. Етті қарнының бұлшық еті басқа түйеқұстармен салыстырғанда жұқа әрі қысқа. Соқырішегі нашар жетілген. Ересектерінде фабриций қапшығы (құстың ішкі секреция безінің қызметін атқаратын бітеу өскін) бар. Көбеюден басқа кезде топ құрып, кейде бірнеше ондаған құс бірігіп тіршілік етеді. Жыныстық жағынан екі жасында жетіледі. Жерге ұялайды, өлшемі 139 см болатын, қоңыр жасыл не жасыл сұр түсті 8 – 10 жұмыртқа салады. Оларды аталығы 8 аптадай шайқап, балапанын өргізеді. Балапандарының реңі сұрғылт, қара қоңыр, ұзын жолақты. Негізінен өсімдік жемісімен, тұқымымен, жәндіктермен және ұсақ жануарлармен қоректенеді. Кейде астық дақылдарымен қоректеніп, егістік алқаптарды таптап зиян да келтіреді. Көп ауланады. Қолда жақсы өседі. [[Кенгуру]] аралында ([[Австралия|Австралияның]] солт. жағалауы) мекендеген үлкендігі ірі дуадақтай бір түрі – Dromіceіus mіnor толықтай жойылған.
| fossil_range = {{fossil range|Paleocene|present}} [[Paleocene]] – present
Б. Есжанов<ref>Қазақ энциклопедиясы, 10 том</ref>
| status = LC
| status_system = iucn3.1
| status_ref =
| image = Dromaius novaehollandiae qtl1.jpg
| image_caption =
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Санат:Құстар]]
| ordo = [[Түйеқұстәрізділер]] (немесе Казуартәрізділер)
| familia = [[Casuariidae]]
| genus = ''[[Dromaius]]''
| species = '''''D. novaehollandiae'''''
| binomial = ''Dromaius novaehollandiae''
| binomial_authority = ([[John Latham (ornithologist)|Latham]], 1790)<ref name="Davies">{{cite encyclopedia |last=Davies |first=S.J.J.F.|editor=Hutchins, Michael |encyclopedia=Grzimek's Animal Life Encyclopedia |title=Emus |edition=2 |year=2003 |publisher=Gale Group |volume=8 Birds I Tinamous and Ratites to Hoatzins |location=Farmington Hills, MI|isbn=0-7876-5784-0 |pages= 83–87}}</ref>
| subdivision_ranks = Түршелері
| subdivision = ''D. novaehollandiae novaehollandiae'' <small>([[John Latham (ornithologist)|Latham]], 1790)<ref name="tax" /></small><br />
''D. novaehollandiae woodwardi'' <small>([[Gregory Mathews|Mathews]], 1912) (disputed)<ref name=ag>{{cite web|url=http://www.environment.gov.au/biodiversity/abrs/online-resources/fauna/afd/taxa/Dromaius_novaehollandiae/names |title=Names List for Dromaius novaehollandiae (Latham, 1790) |publisher=Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts|date= |accessdate=3 November 2008}}</ref></small><br>
''D. novaehollandiae rothschildi'' <small>([[Gregory Mathews|Mathews]], 1912) (disputed),<ref name=ag>{{cite web|url=http://www.environment.gov.au/biodiversity/abrs/online-resources/fauna/afd/taxa/Dromaius_novaehollandiae/names |title=Names List for Dromaius novaehollandiae (Latham, 1790) |publisher=Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts|date= |accessdate=3 November 2008}}</ref></small><br>
†''D. novaehollandiae diemenensis''<br /> <small>([[Le Souef]], 1907)<ref name="tax">{{cite web| url= http://www.taxonomy.nl/Main/Classification/51354.htm| title=Systema Naturae 2000 / Classification, Dromaius novaehollandiae | accessdate=4 February 2009 | last=Brands | first=Sheila | authorlink= | date=14 August 2008 | work=Project: The Taxonomicon }}</ref>
| synonyms = '''''Dromiceius novaehollandiae'''''
| range_map = Dromaius novaehollandiae map distribution 2.svg
| range_map_width =
| range_map_caption = Эму ареалы қызыл түспен көрсетілген.
}}
'''Эму''' (Dromіceіus novaehol{{lang-landіaela|Dromaius novaehollandiae}}) – қазуартәрізділер (қ. Қырсыз төсті құстар) отрядына жататын, ұшпайтын [[құстар]]. [[v|АвстралияныңАвстралия]]ның далалы және бұталы шөлді жерлерін мекендейді. Биіктігі 1,8 м-дей, салм. 40 – 55 кг. Реңі ашық қоңыр, қара сұр түсті. Қауырсындары денесін біркелкі жапқан, бағыттаушы қауырсындары, құйымшақ безі жоқ. Тұмсығы тігінен жалпақ. Аяғы ұзын, үш саусақты, тырнақтарының ұзындығы бірдей. Қаңқасында бұғана сүйектің қалдығы сақталған. Кеңірдегінде дәнекер тінді өсінді болады, ол әлсін-әлсін ауаға толып, дыбыс күшейткіш қызметін атқарады. Етті қарнының бұлшық еті басқа түйеқұстармен салыстырғанда жұқа әрі қысқа. Соқырішегі[[Соқыр ішек|Соқыр ішегі]] нашар жетілген. Ересектерінде фабриций қапшығы (құстың ішкі секреция безінің қызметін атқаратын бітеу өскін) бар. Көбеюден басқа кезде топ құрып, кейде бірнеше ондаған құс бірігіп тіршілік етеді. Жыныстық жағынан екі жасында жетіледі. Жерге ұялайды, өлшемі 13913-9 см болатын, қоңыр жасыл не жасыл сұр түсті 8 – 10 [[жұмыртқа]] салады. Оларды аталығы 8 аптадай шайқап, балапанын өргізеді. Балапандарының реңі сұрғылт, қара қоңыр, ұзын жолақты. Негізінен өсімдік жемісімен, тұқымымен, жәндіктермен және ұсақ жануарлармен қоректенеді. Кейде астық дақылдарымен қоректеніп, егістік алқаптарды таптап зиян да келтіреді. Көп ауланады. Қолда жақсы өседі. [[Кенгуру аралы]] аралынданда ([[Австралия|Австралияның]] солт.солтүстік жағалауы) мекендеген үлкендігі ірі дуадақтай[[дуадақ]]тай бір түрі (''Dromaius Dromіceіus mіnorminor'') толықтай жойылған.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 10 том</ref>
 
==Пайдаланған әдебиет==
<references>
 
[[Санат:Құстар]]
{{ornitology-stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Түйеқұстәрізділер]]
 
[[en:Emu]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Эму» бетінен алынған