Температура: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Механический термометр.JPG|250px|thumb|right|[[Механикалық термометр]]]]

'''''Температура''''' ({{lang-la|temperatura}} – араластырылуға тиісті, өлшемдес болу, қалыпты күй)<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref> – [[макроскопикалық жүйе|макроскопикалық жүйенің]] [[термодинамика|термодинамикалық]] тепе-теңдік күйін сипаттайтын [[физикалық шама]]. Егер оқшауланған немесе тұйықталған жүйе термодинамикалық тепе-теңдік күйде болса, онда оқшауланған немесе тұйықталған жүйенің кез келген бөлігінде температура бірдей болады. Ал егер жүйе тепе-теңдік күйде болмаса, онда жылу (энергия) оның температурасы жоғары бөлігінен температурасы төмен бөлігіне қарай ауысып, белгілі бір уақыт өткеннен кейін жүйенің барлық бөліктеріндегі температура өзара теңеседі. [[Молекула кинетикалық теория]] тұрғысынан тепе-теңдіктегі жүйенің температурасы сол жүйені құрайтын атомдардың, молекулалардың, т.б. бөлшектердің жылулық қозғалысының қарқындылығын сипаттайды. Мысалы, классикалық статистикалық физиканың заңдарымен сипатталатын жүйе үшін бөлшектердің жылулық қозғалысының орташа кинетикалық энергиясы жүйенің абсолют температурасына тура пропорционал болады. Бұл жағдайда температура дененің жылыну (қызу) дәрежесін сипаттайды. Жалпы жағдайда температура жүйе энергиясының энтропия бойынша алынған туындысымен анықталады және ол әрқашан оң болады. Осылай анықталған температура абсолют температура немесе [[термодинамикалық шкала]] температурасы деп аталады. Бірліктердің халықаралық жүйесінде абсолют температураның бірлігіне [[кельвин]] (К) қабылданған. Көп жағдайда температураны [[Цельсий]] шкаласы (t) бойынша өлшейді. Ал t және Т бір-бірімен: t=T-273,15К теңдігі арқылы байланысқан (мұнда Цельсий градусы кельвинге тең). Дене температурасы [[термометр]] арқылы өлшенеді.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

ISBN 5-89800-123-9</ref>

==Темературалық шкаласы==

Темературалық шкаласы- қалыпты кысым кезінде мұздың еру нүктесі нөл градусқа, ответствует нулю градусов, а точка кипения воды - 80 градусам.

Фаренгейт темературалық шкаласы - қалыпты қысымда мұздың еру нүктесі 32 градуска, ал судың кайнау нүктесі 212 градуска сэйкес келетін температуралық шкала.

==Цельсий темературалық шкаласы==

Цельсий темературалық шкаласы - калыпты кысымда мұздың еру нүктесі нөл градуска, ал судың кайнау нүктесі 100 градуска сәйкес келетін температуралык шкала.<ref>Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2 </ref>