Карл Маркс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Бот: Мына үлгі өзгертілді: Stub:Тұлғалар
Өңдеу түйіні жоқ
16-жол:
'''Маркс Карл Генрих''' ([[1818]], [[Германия]], Трир қаласы — [[1883]] [[Англия]], [[Лондон]]) —[[19 ғ.|19-шы ғасыр]] [[немістер|немістің]] [[экономист]] ғалымы, [[саяси экономия|саяси экономисі]], [[революция|революционері]], [[философ]], [[саясаттанушы]], [[әлеуметтанушы]], [[тарихшы]], ғылыми коммунизм теориясының іргетасын қалаушы.
 
Германияда (Бонн, Берлин университеті) білім алады, оқуын бітірген соң баронесса Женни фон Вестфаленге үйленеді. Журналист болып істейді. Түрақты жүмыс іздеп 1843 жылы Парижғе келеді. Онда радикалды эмигранттар тобына кіріп, социалист болады. Парижде ауқатгы фабрикант тоқымашылар отбасынан шыққан Фридрих Энгельспен кездеседі. Кейіннен олар өмір бойы жақын дос болып кетеді. 1845 жылы Пруссия үкіметінің шешімімен Парижден жер аударылып, Брюссельге көшіп келеді. 1848 жылы Француз революциясы басталғаннан кейін Бельгия үкіметі оны тұтқындап, елден қуады. Маркс Парижге кайтып оралып, жаңа Коммунистер Одағының Орталық Комитетін құрады. Осы жылдың сәуір айыңда Маркс пен Энгельс Кельнге келеді. Мұнда Маркс "Жаңа рейн газетінің" бас редакторы болып істейді. 1849 жылы мамыр айында Пруссия үкіметі газетті жауып, Марксті елден қуады. Ол Парижге қайтып оралып, одан 1849 жылы тамыз
айында Лондонға кетуге мәжбүр болады. Мұнда ол өмірінін
соңына дейін, яғни 1883 жылға дейін өмір сүреді. Қатты мұқтаждық көріп, кездейсоқ журналистік табыспен күн көреді. Оның отбасына негізінен Энгельс қаржылық көмек беріп түрды.
 
Британдық "The Penguin Dictionary of Sociology" сөздігі Mаркстің еңбегі әлеуметтанудың дамуы үшін маңызды болып табылатын бес саланы көрсетеді:
*өзінің алғашқы еңбектершде Маркс иеліктен айыру ұғымына ден қойды; бұл тақырып оның кейінгі көптеген еңбектерінде кездеседі;
*ол өзінің экономикалық өмір мен басқа да әлеуметтік институттар байланысты деген көзқарастарымен кеңінен танымал;
*ол ең алдымен әлеуметтік таптарға ұйымдасқан қоғам тіршілігіне талдау жасауға мүдделі болды;
*әлеуметтік өзгеріс теориясы Маркстің еңбектерінде таптық күрес теориясынан соншалықты көрініс табады. Таптық күрес, оның тұжырымдауынша, "тарихтың қозғаушы күші" болып табылады; бұл идея Маркстің шығармашылығын терең баурап алғаны сонша, батыс әлеуметтануында маркстік теорияны
кейде "жанжалдар теориясы" (conflict theory) деп атайды;
*Маркс негізінен капиталистік қоғамның теоретигі болды.
== Жалпы мәліметтер ==
 
Line 26 ⟶ 37:
Маркс [[1864|1864]] — [[1876|76 ж.]] 1-Интернационал халықар. ұйымының негізін қалап, жетекшілік етті. Лондонда тұрған жылдарында ол ғыл.-қоғамдық жұмыстарының барлығын дерлік Энгельстің материалдық көмегі арқасында жасады. [[1867|1867 ж.]] Маркстің ең басты еңбегі “Капиталдың” 1-томы жарыққа шықты. Бірақ ол бұл еңбегін аяқтай алмады. 2, 3-томдары Энгельстің, ал 4-томы К.[[Каутский]]дің редакциялауымен жарияланды.
 
Өмірінің соңғы жылдарында жұмысшы партияларын қалыптастыру бағытында еңбек етті. [[1940|40-жылдардың]] орта тұсынан бастап Маркс [[капиталистік қоғам]]ды зерттей келе жаңа идеяның негізін қалады (қ. [[Марксизм]]). Ол тарихты материалистік тұрғыдан түсіндірді (тарихи [[материализм]]), қосымша [[құн теориясы]]н жасады, [[пролетариат төңкерістері]] нәтижесінде [[капитализм]]нің сөзсіз құлайтындығы туралы түсінікті қалыптастырды. М-тың идеялары [[19 ғ.|19]] — [[20 ғ.|20 ғ-ларда]] қоғамдағы әлеум. өзгерістерге айтарлықтай әсерін тигізді.<ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007.ISBN 9965-32-491-3 </ref><ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref>
 
==Пайдаланылған әдебиеттер==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Карл_Маркс» бетінен алынған