Қой: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш 202.179.11.202 (талқылауы) өңдемелерінен Bekus соңғы нұсқасына қайтарды
1-жол:
{{Taxobox
| name = Қой
| status = DOM
| image = Flock of sheep.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = Бір қора қой
| regnum = [[Жануарлар]]
| phylum = [[Хордалылар]]
| classis = [[Сүтқоректілер]]
| ordo = [[жұптұяқтылар]]
| familia = [[Қуысмүйізділер]]
| subfamilia = [[Caprinae]]
| genus = ''[[Ovis]]''
| species = '''''O. aries'''''
| binomial = ''Ovis aries''
| binomial_authority = [[Карл Линней|Linnaeus]], 1758
}}
'''Қой''' ({{lang-la|Ovis aries}}) – [[қуысмүйізділер]] тұқымдасына жататын, күйіс қайыратын жұптұяқты [[мал]].
 
Қой [[неолит]] [[Дәуір|дәуірінде]] қолға үйретіле бастаған жабайы қойлардан ([[арқар]] және [[муфлон]]) шыққан.
 
Дүние жүзінің 170-тен аса елінде 650-дей қой тұқымдары мен тұқымдық топтары бар. Қойдың дене ұзындығы 60 – 110 сантиметр, шоқтығының биіктігі 55 – 100 сантиметр. 12 – 15 жыл тіршілік етеді. 5 – 7 айлығында жетіледі, 15 – 18 айында ғана күйекке жіберіледі. Саулықтарының буаздық мерзімі 145 – 155 [[тәулік]]ке созылады. Көпшілігі жалқы, кейде егіз туады.
 
Қозылар 1,5 айлығында отармен бірге бағылады, 3 – 4 айлығында енесінен айырып, еркек және ұрғашы қозыны жеке отарға бөледі. Қ-ды жасына қарай қозы, марқа қозы, тоқты, ісек, тағыда басқа деп атайды; төлдеген қойлар – саулық, 1 жыл төлдемеген қойлар – қысыр, бірнеше жыл төлдемегендерін – ту қой деп атайды.
 
Қошқарлар мен саулықтардың орташа тірідей салм. 70 – 140 килограмм; 50 – 70 килограмм тартады. Олардан тиісінше 10 – 15; 4 – 8 килограмм (биязы жүнділерінен) 7 – 10; 3 – 6 килограмм (биязылау жүнділерінен); 4 – 6; 2 – 4 килограмм (ұяң және қылшық жүнділерінен) жүн қырқылады. <br />
[[Қазақстан]] қой өсірілетін қой тұқымдары: қазақтың етті-биязылау жүнді қойы, қазақтың оңтүстік мериносы, қазақтың [[арқар]]-мериносы, қазақтың ұяң жүнді құйрықты қойы, қазақтың биязылау ұзын жүнді қойы, қазақтың биязы жүнді қойы, қазақтың қылшық жүнді құйрықты қойы, ақжайық қойы, ақсеңгір қойы, [[алтай]] қойы, еділбай қойы, дегерес қойы, кавказ қойы, цигай қойы, қаракөл қойы; тұқымдық топтары – қарғалы қойы, сараджа қойы. қойдың жаңа типтерін шығару жұмысында линкольн қойы, ромни-марш қойының тұқымдары пайдаланылады.
 
[[Қой шаруашылығы]] әлемнің көп елдерінде байырғы заманнан кең тараған кәсіптердің бірі. <ref name=”source1”> “Балалар Энциклопедиясы”, V-том </ref>
 
==Пайдаланылған әдебиет==
<references/>
 
{{zoology-stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Қойлар| ]]
 
[[ace:Bubiri]]
[[Қой шаруашылығы]] әлемнің көп елдерінде байырғы заманнан кең тараған кәсіптердің бірі.
[[an:Ovis aries]]
[[ang:Scēap]]
[[ar:خروف]]
[[ast:Oveya]]
[[ay:Iwija]]
[[ba:Һарыҡ]]
[[be:Авечка свойская]]
[[be-x-old:Авечка]]
[[bg:Домашна овца]]
[[bm:Saga]]
[[bo:ལུག]]
[[br:Dañvad]]
[[bs:Ovca]]
[[bxr:Хонин]]
[[ca:Ovella]]
[[ce:Ústaģ]]
[[chy:Kosa]]
[[cs:Ovce domácí]]
[[csb:Domôcô òwca]]
[[cv:Сурăх]]
[[cy:Dafad]]
[[da:Får]]
[[de:Hausschaf]]
[[el:Πρόβατο]]
[[en:Sheep]]
[[eo:Ŝafo]]
[[es:Ovis orientalis aries]]
[[et:Lammas]]
[[eu:Ardi]]
[[fa:گوسفند]]
[[fi:Lammas]]
[[fiu-vro:Lammas]]
[[fo:Seyður]]
[[fr:Mouton]]
[[frr:Sjip]]
[[ga:Caora]]
[[gd:Caora]]
[[gl:Ovella]]
[[gv:Keyrrey]]
[[hak:Mièn-yòng]]
[[he:כבש הבית]]
[[hi:भेड़]]
[[hr:Domaća ovca]]
[[ht:Mouton]]
[[hu:Juh]]
[[ia:Ove]]
[[id:Domba]]
[[io:Mutono]]
[[is:Sauðfé]]
[[it:Ovis aries]]
[[ja:ヒツジ]]
[[ko:양]]
[[koi:Баля]]
[[la:Ovis aries]]
[[lbe:Тта]]
[[lij:Ovis Aries]]
[[lmo:Pègora]]
[[ln:Mpatá]]
[[lt:Avis]]
[[lv:Aita]]
[[ml:ചെമ്മരിയാട്]]
[[mn:Хонь]]
[[mr:मेंढी]]
[[ms:Biri-biri]]
[[mt:Nagħġa]]
[[mwl:Canhona]]
[[my:သိုး]]
[[mzn:گسفن]]
[[nah:Ichcatl (yōlcatl)]]
[[nds:Schaap]]
[[nl:Schaap (dier)]]
[[nn:Sau]]
[[no:Tamsau]]
[[nv:Dibé]]
[[oc:Ovis aries]]
[[pam:Tupa]]
[[pl:Owca domowa]]
[[pnb:پیڈ]]
[[pt:Ovelha]]
[[qu:Uwiha]]
[[ro:Oaie domestică]]
[[roa-rup:Oai]]
[[ru:Овца]]
[[sc:Ovis aries]]
[[scn:Crastu (areti)]]
[[sco:Sheep]]
[[se:Sávza]]
[[sg:Walitaba]]
[[sh:Ovca]]
[[simple:Domestic sheep]]
[[sk:Ovca domáca]]
[[sl:Domača ovca]]
[[sm:Mamoe]]
[[sr:Овца]]
[[sv:Tamfår]]
[[sw:Kondoo]]
[[ta:வளர்ப்புச் செம்மறியாடு]]
[[te:గొర్రె]]
[[tg:Гӯсфанд]]
[[th:แกะ]]
[[tl:Tupa]]
[[tum:Mbelele]]
[[udm:Ыж]]
[[uk:Вівця]]
[[vi:Cừu nhà]]
[[vls:Schoap]]
[[wa:Bedots]]
[[war:Karnero]]
[[xal:Хөн]]
[[yi:שאף]]
[[yo:Àgùtàn]]
[[zh:羊]]
[[zh-min-nan:Mî-iûⁿ]]
[[zh-yue:羊]]
[[zu:Izimvu]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Қой» бетінен алынған