Жылқы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Қазба қалдықтары жылқының б.з.б. 7000 ж. бұрын-ақ [[Азия]] мен [[Еуропа|Еуропада]] қолға үйретілгендігін дәлелдейді. Жылкы тұқымдасы [[есек]], [[құлан]], [[зебр]], қазіргі жылқы болып 4 туысқа бөлінеді. Жабайы жылқының сүйегі [[Франция|Францияның]] солтүстігінен көп табылған. [[Америка|Америкада]] жабайы жылқы болмаған, қолға үйретілген жықылар кейін тағыланып ([[мустанг]] деп аталады) кеткен. Қазір [[Моңғолия|Моңғолияда]] ғана жабайы жылқылар үйірлері кездеседі. Оны [[Пржевальский жылқысы]] (қ. [[Керқұлан]]) деп атайды. Көптеген ғалымдардың зерттеулері бойынша кәдімгі Ж-ның ең жақын тегі осы керқұлан. Қолға үйретілген кәдімгі жылқының (E. caballus) шаруашылықта маңызы зор. Ол – ет және қымыз өндіру, салт міну, арбаға не шанаға жегу, спорттық бағыттарда өсіріледі.

Жылқы адамзат өркениетіндегі, әсіресе, дала өркениетіндегі дамудың жарқын да елеулі көрсеткіштерінің бірі болды. Жылқыны қолға үйрете бастау [[көшпелі шаруашылық]] пен өркениет дамуының негізін қалады. Ежелгі дәуірлерде-ақ қазіргі Қазақстан аумағы жылқының қолға үйретілген мекені болғандығын археологиялық қазбалар дәлелдейді. Солтүстік Қазақстандағы [[Ботай мәдениеті]] [[энеолит]] дәуірінде (б.з.б. 4 – 3-мыңжылдық), [[Арқайым ескерткіштері]] [[орта қола дәуірі|орта қола дәуірінде]] (б.з.б. 2-мыңжылдық), Қазақстанның барлық аймақтарынан кездесетін [[арий]], [[сақтар|сақ]], [[ғұндар|ғұн]] кезеңдерінің ескерткіштері (б.з.б. 1-мыңжылдық – б.з. 2 ғ.) ежелгі Қазақстанда жылқының қолға үйретіліп қана қоймай, бұл малдың ерекше қастерленіп, әдет-ғұрыптық рәсімдердің ажырамас бір бөлігіне айналғанын көрсетеді.