Ашхабад: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: ta:அஸ்காபாத்
ш r2.7.2) (Боттың түзеткені: ta:அசுகாபாத்; косметические изменения
65-жол:
'''Ашғабат''' — ({{lang-tk|Aşgabat}}) [[Түрікменстан]]ның елордасы. [[Копет-Дағ]] тауының етегіне орналасқан, тұрғыны 600 мыңдай адам
 
«Ақ мәрмәрдан соғылған қала» — түркімендер өз елінің астанасын осылай деп дәріптейді. Ашхабад (араб. — ғашық, парсы — мекен) — қала, Түрікменстан [[Республика|Республикасының]]сының астанасы (1924 жылдың қазанынан). Тұрғыны 540 мың [[адам]] (1997). Ежелгі дәуірлерде Ашғабаттың орнында Асхабад деген шағын елді мекен болған. Копетдаг тауының етегіндегі Ахал алқабы мен Қарақұм шөлінің шетінде, теңіз деңгейінен 214 — 240 м биіктікте орналасқан. Ұлы керуен жолының бойында тұрғандықтан ертеден маңызды қоныс саналған. М.Д. Скобелев басқарған Ахалтеке экспедициясы кезінде орыс отарлаушылары басып алып (1881 жылы 18 қаңтар), әскери бекініске айналдырды. 1885 жылы Түрікменстан терр-сында құрылған Ресейдің әкімш. бөлігі — [[Каспий]] жағалауы обл-ның орталығы болды. 1885 жылы Асхабад — [[Каспий]] және 1899 жылы Асхабад — [[Ташкент]] темір жол желісі салынуы нәтижесінде Ашғабат Орта Азиядағы ірі [[сауда]] орталықтарының біріне айналды. 1919 жылы 9 шілдеде [[Түркістан]] АКСР-інің орталығы болды. 1919 — 1927 жылы қала ақ гвардияшылармен шайқаста қаза тапқан [[Түркістан]] АКСР-інің Еңбек комиссары П.Г. Полто [[Сурет:Aschgabat01.JPG|thumb|Ашғабат көшесі]]рацкийдің есімімен аталды. 1927 жылы тарихи-ұлттық атауы қайта берілді. 20 ғасырдың1920 — 1980 жылы аралығында А. Түрікменстандағы ең ірі өнеркәсіп орталығына айналып, өндіріс орындарының шығаратын өнімдері 1913 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда 100%-ке жуық артты. [[металл]] өңдеу және машина жасау, электротехникалық, құрылыс материалдарын шығару, шыны жасау, мата тоқу, тамақ өнеркәсібі орындары, электр ст-лары салынды. Әсіресе, А-тағы кілем тоқу кәсіпорындарының бұйымдары дүн. жүзіне белгілі. 1969 жылы Байрам-Әли — Ашғабат — Безмеин газ құбыры іске қосылды. Ашғабат бірнеше рет [[Жер]] сілкінулерді бастан өткізді (1893, 1895, 1929). 1948 жылы 6 қазанда болған [[Жер]] сілкінуде түгелдей қираған қала қайта салынды. 1950 — 1960 жылы осы заманғы сәулет өнерін шығыстық әсем әдіппен ұштастырған Үкімет үйі, көпшілік [[кітапхана]] бой көтерді. Ашғабат — Республиканың мәдени және [[ғылым]] орталықтарының бірі. Мұнда жалпы, арнаулы орта білім беретін және жоғары оқу орындары,Ғылым Академиясыныңсы, ғылыми-зерттеумекемелері бар. Мақтымұлы атындағы опера және [[балет]] театры, драма, қуыршақ театрлары, музейлер, баспалар, газет-журнал редакциялары жұмыс істейді. <ref>Қазақ Энциклопедиясы, 1 том</ref><ref>Қазіргі дүние географиясы: Хрестоматия.
Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқу құралы. / Қ. Ахметов, Т. Увалиев, Г. Түсіпбекова. - Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007.
ISBN 9965-36-216-5 </ref>
77-жол:
* Жел жылдық орташа мөлшер жылдамдығы - 1,6 м/с
* Ауа жылдық орташа мөлшер дымқылдығы - 56 %
== Пайдаланған әдебиеттер ==
<references />
179-жол:
[[sv:Asjchabad]]
[[sw:Ashgabat]]
[[ta:அஸ்காபாத்அசுகாபாத்]]
[[tg:Ишқобод]]
[[th:อาชกาบัต]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ашхабад» бетінен алынған