Парамагнетизм: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Бот: Санат:П дегеннен аластатты
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
'''Парамагнетизм''' - егер сыртқы [[магнит]] өрісі болмағанда, сыртқы [[магнит]] өрісінде орналасқан [[зат]] реттелген [[Магнит|магниттік]] түзеліске ие болмаса, заттың осы өрістің бағытымен сәйкес бағытта [[Магнит|магниттелу]] касиеті.
<br />
'''Парамагнетик''' - [[Магнит|парамагнетизм]] байқалатын зат.<ref>Орысша-қазақшаАтомдардың түсіндірмер сөздік:т Физика[[магнит /моменті]] Жалпынольден редакциясынөзгеше басқарғанболған э.ғ.д,,жағдайда профессорзат Е.парамагниттік Арынболады – Павлодар: Секен. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref>Сыртқы
магнит өрісі атомдарды В бойымен орналастыруға, ал
жылулық қозғалыс оларды барлық бағытта бірдей шашыратып тастауға тырысады. Нәтижесінде өріс бойындағы моменттердіц неғұрлым В көп болса, соғұрлым
көп болатын, ал [[температура]] артқан сайын мәні азаятын қандай да бір тепе-тендік бағдары орнығады.
Кюридің [[эксперимент]] жүзінде дәлелдеген заңы бойынша, заттың [[килограмм]]-[[атом]] парамагниттік қабылдағыштығы мынаған тең:
Хкаг = у , мұндагы С — Кюри тұрақтысы , ол заттың тегіне
байланысты, Т— [[абсолют температура]].
[[Парамагнетизм|Парамагнетизмнің]] классикалық теориясын .[[1905]] жылы
[[Ланжевен]] дамытқан. Біз осы теорияның өрістің аса
күшті емес, температураның аса төмен емес жағдайымен шектеле тұралық.
Формула бойынша, магнит өрісінде атом р<sub>т</sub> мен В векторларының арасындағы бұрышқа тәуелді болатын W=p<sub>m</sub>BcosФ потенңиял энергияға ие болады. Сондықтан моменттердің белгілі бағыт бойымен тепе-тең бөлінуі [[Больцман]] заңына бағынуға тиісті. Бұл заң бойынша атомның [[магнит моменті]] В векторының бағытымен
ұрын жасайды, ол бұрыш мен d - f d f t шегінде болады
және
шамасына пропорционал болады.
белгілеуін енгізе отырып ыктималдықты анықтайтын
өрнекті еасоъ<> турінде жазуға болады.
Бірлік радиусты сфераның нүктелері арқылы атом
магнит моменттерінің бағытын кескіндейік. Егер магнит
моментіне өріс бағдарлы әсер етпесе, онда олар хаосты
бағытпен орналасқан болар еді. Бұл жағдайда сферадағы нуктелердің тығыздығы тұрақты әрі ~ шамасына
тең болады. Мұнда п қарастырылып отырған атомдар
саны, оны біз бірлік көлемдегі
атом санына тең деп аламыз.
Сондықтан моменті В бағытымен Ф-ден ft-fdrO-re дейінгі аралықта бұрыш жасайтын атомдардыц саны мынаған тең болар еді:
dnb —2 =^ n sin 0 dft
Шынында, магнит өрісі моменттерге бағдарлаушы
әсерін тигізеді, нәтижесінде й шамасы аз бағыттар көбірек кездсседі. Әр түрлі бағдардың ықтималдылығы
(біз білетіндей t>acosft-re пропорционал. Демек, магнит
өрісі бар кезде моменттерді бағыт бойымен бөлу үшін
өрнегін Aeacos1> көбейткішіне көбейту керек:
drib =Аеасо^ sin ЫЪ(А — әзірге белгісіз пропорционалдық коэффициент).
Атомның магнит моменті шамамен [[Бор|Бордың]] бір магнетонына сәйкес, яғни —10~23 дж/тл. Кәдімгі өріске жеткен кезде магнит индукциясы шамамен 1 тл (104 гс) болады. Демек, р,„Вш&-
мамен 10~23 дж. Бөлме температурасында кТ шамамен 4-Ю"21 дж болады. Сөйтіп, a = << 1 жэне t>ncos*
шамаларын жуықтап l-fncostf арқылы алмастырамыз.
 
Осылай жуыктауда өрнегі мынадай түрге келеді:
с1п»—A ( 1 + а cos \'1) 2-/г sin fk/0.
А константасын табуға болады. Ол үшін 0-ден л-ге дейінгі сиппатталатын барлық мүмкіндіктегі бағдары
бар молекулалардың толық саны п-ге тең болуы тиіс.
7Г j t
п — f drib = ү пА j (1 - f a COS 0) sin 0d&=nA.
о о
Бұдан Л = 1, ендеше,
dn»= -i-/z(l-f a cos О) sin Mi).
Атомдардың магнит моменттері өріс багытыпа қатысты симметриялы бөлінеді. Сондықтан қорытқы магнит моменті В-ға бағыттас болады. Демек, әрбір атом
қорытқы моментке ртcos Ф-ке тең үлес қосуға тиіс. Сөйтіп, бірлік көлемдегі магнит моменті (яғни магниттелу
векторы) үшін мына өрнекті жазуға болады:
X J It
J~ I pm cos S>dni} = үПРт [(1 f a cos 0)cos 0 sin tidft—
о 0
— 1 ti n 2° - "pma
Осындагы a-ның орнына оның (53.2) мэнін қойсақ,
мынаны аламыз:
- J/ пр3'"k>T1 3 •
Ақырында, /-ді Я-қа бөліп қабылдағыштықты табамыз:
^0яр"» /ко
("арамагнетиктер үшін-^- = ро Деп ұйгаруга болады).
п орнына Л/д [[Авогадро саны|Авогадро санын]] алып, киллограмм-атомды қабылдағыштықтың өрнегін аламыз:
7.кат ;i kT .
Осыдан [[Кюри заңы|Кюри заңына]] келгенімізді оңай көруге болады. Формулаларды салыстырудан
[[Кюри]] тұрақтысының мына өрнегін аламыз:
С= — J - . (53.7)
(53.6) формуласының pm B ^ k T деп ұйғарудаң
алынғандығын ескере кетелік. Өріс өте күшті, температура төмен болғанда парамагнетик /-дің магниттелуі
мен Я өріс кернеулігінің арасындағы пропорционалдықтан шегіну байқалады. Атап айтқанда, магниттік
қанығу күйі басталуы мүмкін, бұл жағдайда рот өріс
бойымен орналасады, Я-ты әрі қарай арттырудан J шамасы өспейді.
(53.6) формуласы бойынша есептелген хкат
м ә " і бірқатар жағдайларда тәжірибе жүзінде алынған' мәнімен
өте сәйкес келеді.
[[Парамагнетизмнің квант теориясы]], өріске қатысты
атомның магнит моментінде тек дискретті бағдарлау
ғана мүмкін болатын жағдайын ескертеді. Ол өрнектегі сияқты Хкат-к,а арналған өрнекке келтіреді.
 
<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0</ref><ref>Жалпы физика курсы, II том. Электр. Савельев И. В.«Наука» баспасы, физика-математика әдебиетінің бас редакциясы М., 1970 ж. ИБ № 618</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
 
{{Stub}}
{{wikify}}
 
[[Санат:Физика]]
[[Санат: П]]
 
[[ar:مغناطيسية مسايرة]]
[[bg:Парамагнетизъм]]