Нуклеотидтер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
BolatbekBot (талқылау | үлесі) ш Robot: Fixing wiki syntax |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''НУКЛЕОТИДТЕР''' – [[нуклеин қышқыл]]дарын құрайтын негізгі құрылымдық бірлік. Н. бір-бірімен ковалентті байланыс арқылы байланысқан 3 түрлі хим. бөліктен тұрады: 1) [[көміртектің бес атомы бар қант]] (ДНҚ молекуласында дезоксирибоза, ал РНҚ-да – рибоза); 2) қанттың 1-көміртек атомымен ковалентті байланысқан пуриндік немесе пиримидиндік азоттық негізі. Бұл екі бөлік бірігіп нуклеозид деп аталатын құрылым түзеді. ДНҚ молекуласының құрамына пуринді негіздер – аденин (А), гуанин (Г) және пиримидинді негіздер – цитозин (Ц), тимин (Т) кіреді. РНҚ-ны да осы негіздер құрайды, тек тиминнің орнына мұнда урацил (У) болады (Т урацилден метилдік топ [–СН3] арқылы ажыратылады). Н-дің 3-бөлігін фосфатты топтар ([[фосфор]] қышқылының бір немесе бірнеше қалдығы) құрайды. [[Фосфат]]ты топтар бір қанттың 5-көміртегі атомымен келесі қанттың 3-көміртегі атомы арасында фосфодиэфирлік байланыстар құру арқылы полимерлі тізбек түзеді. Н-ді кейде нуклеозид-5-монофосфат деп атайды. Мыс., аденин негізді нуклеотидті аденозин-5-монофосфат, [[гуанин]] негізді нуклеотидті гуанозин-5-монофосфат, т.с.с. Н. түссіз кристалл, суда жақсы ериді, органик. еріткіштерде ерімейді, металдармен, негіздермен тұз түзеді. Н. жоғары энергиялы қосылыстар болғандықтан организмдегі энергия алмасу мен жинаудағы маңызы зор.
[[Сурет:Nucleotides.RU.1.svg|thumb|450 px| Нуклеотидтер құрылысы]]
Нуклеотидтер - [[ДНҚ]] мен [[РНҚ]]-ның құрам бөліктері. ДНҚ молекуласындагы әрбір нуклеотид үш компоненттен тұрады: тимин, аденин, [[гуанин]], және [[цитозин]], азот қосылыстары, 5 мүшелікөміртекті көмірсулар, дезоксирибоза және фосфор қышқылының қалдығы. РНҚ, да көмірсулардан рибоза бар, ап азот қосылысынан тимин урацилмен алмасқан.
11-жол:
{{wikify}}
[[Санат:
[[ar:نوكليوتيد]]
[[bg:Нуклеотид]]
[[bs:Nukleotidi]]
[[ca:Nucleòtid]]
[[cs:Nukleotid]]
[[da:Nukleotid]]
[[de:Nukleotide]]
[[el:Νουκλεοτίδιο]]
[[en:Nucleotide]]
[[eo:Nukleotido]]
[[es:Nucleótido]]
[[eu:Nukleotido]]
[[fa:نوکلئوتید]]
[[fi:Nukleotidi]]
[[fr:Nucléotide]]
[[gl:Nucleótido]]
[[he:נוקלאוטיד]]
[[hr:Nukleotidi]]
[[ht:Nikleyotid]]
[[hu:Nukleotid]]
[[id:Nukleotida]]
[[is:Kirni]]
[[it:Nucleotide]]
[[ja:ヌクレオチド]]
[[jv:Nukleotida]]
[[ka:ნუკლეოტიდი]]
[[ko:뉴클레오티드]]
[[la:Nucleotidum]]
[[lb:Nukleotid]]
[[lt:Nukleotidas]]
[[mk:Нуклеотид]]
[[ms:Nukleotida]]
[[nl:Nucleotide]]
[[no:Nukleotid]]
[[oc:Nucleotid]]
[[pl:Nukleotydy]]
[[pt:Nucleótido]]
[[ro:Nucleotidă]]
[[sh:Nukleotidi]]
[[simple:Nucleotide]]
[[sk:Nukleotid]]
[[sl:Nukleotid]]
[[sq:Nukleotidi]]
[[sr:Нуклеотид]]
[[sv:Nukleotid]]
[[th:นิวคลีโอไทด์]]
[[tr:Nükleotit]]
[[uk:Нуклеотиди]]
[[ur:مرثالثہ]]
[[vi:Nucleotide]]
[[zh:核苷酸]]
[[zh-min-nan:Hu̍t-kam-sng]]
|