Табиғи газ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Batyrbek.kz (талқылау | үлесі) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Табиғи газ''' — [[Жер]] қойнауларында [[органикалық заттар|органикалық заттардың]] [[анаэробты бөліну|анаэробты бөлінуі]] кезінде пайда болған [[газ]]дар қоспасы.
Табиғи газ [[пайдалы қазбалар]] қатарына жатады. Табиғи газ қабаттарда (жер қойнауларында) орналасқанда газтәрізді күйде - жекелеген шоғырлар (газ кендері) түрінде немесе [[Мұнай-газ кенорындары|мұнай-газ кенорындарының]] беткі бөлігіндегі арнайы газды қабат (шапка) ретінде немесе [[мұнай|мұнайда]], кей жағдайда суда ерітілген күйде де болады. Қалыпты жағдайда (101,325 к[[Паскаль (өлшем бірлік)|Па]] және 15 °C) табиғи газ тек газтәрізді күйде болады. Сондай-ақ табиғи газ табиғи газ гидраттары түрінде кристалл күйінде де кездесе береді. Таза табиғи газдың иісі мен түсі болмайды.
== Химиялық құрамы ==
10-жол:
# жаралу табиғатына (тегіне) орай: "биохимиялық газдар", "литохимиялық газдар", "радиоактивтілік газдары", "ауа газдары" және "ғарыш газдары" болып бес түрге бөлінеді. Бұл газдар, сайып келгенде, әр түрлі агрегаттық жағдайдағы күрделі табиғи жүйелер құрамынан бөлініп дараланған заттар қоспасы (ерітіндісі) болып табылады, олар қалыпты (атмосфералық) жағдайда газ түріңде ұшырасады. Табиғи газдардың сан түрлілігі олар туындайтын табиғи жүйелер сипатымен және олардың газдарды бөліп шығару жағдайларымен анықталады. Өздері туындайтын табиғи жүйелер сипатына орай табиғи газдар "таужыныс газдары", "газгидраттар газы", "[[мұнай газы]]", "табиғи су газдары" және "жерасты газдары" болып бірнеше түрлерге бөлінеді. Табиғи жүйелердің газ бөліп шығару жағдайына орай табиғи газдар "өздігінен бөлініп шыққан" газдар және "әдейілеп өндірілген газдар" болып екі топқа жіктеледі.<ref> Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Аныктамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0
</ref>
== Табиғи газға жататындар ==
Табиғи газдың негізгі бөлігін [[метан]] (CH<sub>4</sub>) құрайды — 92-ден 98 %-ке дейін. Табиғи газдың құрамына ауырырақ [[көмірсутектер]] - [[метан|метанның]] гомологтары кіре алады.:
* [[этан]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>),
* [[пропан]] (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>),
* [[
* [[сутек]] (H<sub>2</sub>),
* [[күкіртсутек]] (H<sub>2</sub>S),
Line 23 ⟶ 22:
* [[азот]] (N<sub>2</sub>),
* [[гелий]] (Не).
==Пайдаланған әдебиет==
<references/>
[[Санат:Табиғи газ| ]]
[[af:Aardgas]]
[[an:Gas natural]]
| |||