Гелий: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
2-жол:
'''Гелий'''<ref> Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Аныктамалық басылым.- Алматы: 2003. ISBN 9965-472-27-0
</ref>

 (лат.: Helium) —, ''Не'' – элементтердің периодтық жүйесінің VІІІ тобындағы химиялық элемент; ат. н. 2, ат. м. 4,0026. Гелийді 1868 ж. [[француз]] астрономы [[Ж.Жансен]] мен ағылшын астрономы [[Дж. Н. Локьер]] [[күн]] сәулесінің спектрінен тапқан, 1895 ж. ағылшын химигі [[У.Рамзай]] радиоактивтік клевеит [[минерал]]ынан бөліп алған. Қалыпты жағдайда Гелий – бір [[атом]]ды түссіз, иіссіз, инертті [[газ]], қайнау t – 268,93°С, тығызд. 0,178 г/л. Сұйық Гелий кванттық сұйықтықтарға жатады, себебі оның атомдары макроскопиялық көлемде кванттық қасиет көрсетеді. Сұйық 4Не (бозе-сұйықтық) 2,17 К° темп-ра мен 0,005 МПа қысымда фазалық өзгеріске ұшырап, Не І және Не ІІ сұйықтықтарына ыдырайды. Не ІІ – аса аққыш сұйықтық, өте жіңішке түтікшелерден ешқандай үйкеліссіз ағып өтеді. Оның мұндай қасиетін 1938 ж. [[П.Л. Капица]] ашқан. Не І қатты қайнаса, Не ІІ баяу қайнайды, бұл ерекшелік Не ІІ-нің өте жоғары жылу өткізгіштігімен байланысты. Сұйық 3Не (ферми-сұйықтық) абсолюттік нөл темп-ра мен 3,4 МПа қысымда аса аққыштық қасиетке ие болады. Сұйық Гелий басқа сұйықтықтарға қарағанда қалыпты қысым мен 0°К темп-рада қатпайды, оның кристалдануы үшін өте жоғары (2,5 МПа астам) қысым қажет. Газ күйіндегі Гелий пластмассадан, [[шыны]]дан және кейбір металдардан жасалған қоршаулардан жеңіл өтіп кетеді. Гелийді табиғи газдар қоспасын арнаулы аппараттарда төмен темп-рада басқа газдардың барлығын сұйылтып барып алады. Газ күйіндегі Гелий металдарды жоғары темп-рада кесу, пісіру, балқыту процестерінде; жартылай өткізгіштер өндіруде, тағамдарды консервілеуде қолданылады. Сұйық Гелий ғылыми-зерттеу жұмыстарында төмен температурадағы процестер үшін салқындатқыш ретінде және өте төмен температураны өлшейтін термометрлерді толтыру үшін пайдаланылады.
{{Менделеевтін периодтык кестесі}}
 
 
 
== Пайдаланылған әдебиет ==
 
“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том
 
{{stub}}
 
{{wikify}}
 
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Гелий» бетінен алынған