Күкірт қышқылы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш «Күкірт_қышқылын_суда_еріту_а)_дүрыс_емес;_ө)_дұрыс.png» деген аластатылды, бұны Ортаққордың қатысушысы Yann жойған, себебі: Mass dele |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
== Физикалық қасиеттері ==
Концентрациялы күкірт қышқылы — түссіз, ұшпайтын, май тәріздес, суда жақсы еритін, сүйык зат. Тығыздығы 1,84 г/см3, массалык үлесі 98%. Ол 280°С-та қайнайды, ал 10,4°С-та кристалданады.
[[Сурет:Sulfuric-acid-2D-dimensions.svg|thumb]]
[[Сурет:Sulfuric-acid-3D-vdW.png|thumb]]
[[Сурет:Sulfuric_acid_chemical_structure.png|thumb]]
''Күкірт қышқылы суда ерігенде көп жылу бөле отырып, онымен химиялық реакцияға түсіп, қүрамы әртүрлі гидраттар түзеді. Олар: H<small>2</small>S0<small>4</small>* Н<small>2</small>0, H<small>2</small>S0<small>4</small>*2H<small>2</small>0, H<small>2</small>S0<small>4</small>*4H<small>2</small>0. Сондықтан да қышқылды суда еріткенде мынадай қауіпсіздік ережесін мұқият сақтау қажет: ауыр сұйықтықты (қышқыл) жеңіл сұйықтыққа (суға) шыны таяқшамен араластыра отырып, жайлап құю қажет. Сонда ауырлау күкірт қышқылы судың астыңғы қабатына дейін жетіп, бөлінген жылу біркелкі тарайды, ал керісінше суды қышқылға құйса, су қышқылдан жеңіл болғандықтан бөлінген мол жылу суды қайнау температурасына дейін жеткізіп, қышқыл жан-жаққа шашырауы мүмкін (10-сурет).''
Line 13 ⟶ 15:
Сұйылтылған күкірт қышкылы басқа күшті қышқылдарға тән қасиеттерді көрсетеді.
немесе қысқартылған теңдеуі:
▲4. Сұйылтылған күкірт қышқылы металдардың кернеу қатарындағы сутектің сол жағында орналасқан металдармен әрекеттес- кенде, тотықтырғыш касиет көрсетеді, нәтижесінде сутек газы бөлінеді:
Қалыпты температурада өте концентрациялы 80—90%-тік күкірт қышқылы көптеген металдармен: мысалы, [[темір]], [[алюминий]], [[Хром|хроммен]] әрекеттеспейді. Оның себебі, металл бетінде енжар қабат пайда болады.
31-жол:
''Концентрациялы күкірт қышқылы H<small>2</small>S0<small>4</small> металдардың кернеу қатарында сутектің оң жағында орналасқан металдармен де әрекеттеседі. Бұл жағдайда сутек бөлінбейді. Күкірттің тотығу дәрежесі +6 болатын сульфат-ионы S0<small>4</small> есебінен тотықтырғыш болады, нәтижесінде S0<small>2</small> түзіледі. [[Концентрация|Концентрациялы күкірт]] қышқылының мыспен әрекеттесуін қарастырайық.''
▲5. [[Барий|Барийдің]] ерімтал тұздары күкірт кышкылына және оның түздары — сульфаттарға анықтағыш реактив болады. Екі сынауыкка аздап күкірт кышқылы және натрий сульфаты ерітіндісінен қүйып, үстіне [[барий]] [[Хлоридтер|хлоридінен]] тамызса, ақ түнба түзіледі. Реакция теңдеулері:
немесе екі реакциядан қысқартылған теңдеу:
Line 44 ⟶ 42:
▲== Қолданылуы. ==
Күкірт қышқылы — химиялық өндірістід кәбінде қолданылатын негізгі өнім. Басқа қышқылдармен салыстырғанда, химия өнеркәсібінде кең көлемде қолданылуына сәйкес құкірт қышқылы бірінші орында тұр. Ол басқа бейорганикалық қьшқылдарды HCL, HN0<small>3</small>, Н<small>3</small>Р0<small>4</small> және минералдық тыңайтқыштарды алуда кеңінен пайдаланылады. Металлургияда түсті металдар алу үтттін мұнай еңдеуде түрлі енімдерді тазартуға, қопарылғыш заттар, жасанды талшықтар, бояулар, дәрі-дәрмектер парфюмерия өндіруде, тері илеуде және [[Пластмассалар|пластмасса]] [[Синтез|синтездеуде]] алатын орны ерекше ''(12-сурет).''
Line 66 ⟶ 61:
<references/>
[[Санат:
[[Санат:Бейорганикалық заттар]]
[[Санат:Оттегі қосылыстары]]
[[Санат:Күкірт қосылыстары]]
[[Санат:Тағам қоспалары]]
{{Chem-stub}}
{{wikify}}
{{Link FA|de}}
{{Link FA|fi}}
[[ar:حمض الكبريتيك]]
[[az:Sulfat turşusu]]
[[be:Серная кіслата]]
[[bg:Сярна киселина]]
[[bn:সালফিউরিক এসিড]]
[[br:Trenkenn sulfurek]]
[[bs:Sumporna kiselina]]
[[ca:Àcid sulfúric]]
[[cs:Kyselina sírová]]
[[cy:Asid swlffwrig]]
[[da:Svovlsyre]]
[[de:Schwefelsäure]]
[[el:Θειικό οξύ]]
[[en:Sulfuric acid]]
[[eo:Sulfata acido]]
[[es:Ácido sulfúrico]]
[[et:Väävelhape]]
[[eu:Azido sulfuriko]]
[[fa:سولفوریک اسید]]
[[fi:Rikkihappo]]
[[fr:Acide sulfurique]]
[[ga:Aigéad sulfarach]]
[[gl:Ácido sulfúrico]]
[[he:חומצה גופרתית]]
[[hi:गन्धकाम्ल]]
[[hr:Sumporna kiselina]]
[[hu:Kénsav]]
[[id:Asam sulfat]]
[[is:Brennisteinssýra]]
[[it:Acido solforico]]
[[ja:硫酸]]
[[ko:황산]]
[[la:Acidum sulphuricum]]
[[lmo:Acid sulforich]]
[[lt:Sieros rūgštis]]
[[lv:Sērskābe]]
[[ml:സൾഫ്യൂരിക് അമ്ലം]]
[[ms:Asid sulfurik]]
[[my:ဆာလဖျူရစ်အက်ဆစ်]]
[[nds:Swevelsüür]]
[[nl:Zwavelzuur]]
[[nn:Svovelsyre]]
[[no:Svovelsyre]]
[[pl:Kwas siarkowy(VI)]]
[[pnb:گندھک دا تیزاب]]
[[pt:Ácido sulfúrico]]
[[ro:Acid sulfuric]]
[[sh:Sumporna kiselina]]
[[si:සල්ෆියුරික් අම්ලය]]
[[simple:Sulfuric acid]]
[[sk:Kyselina sírová]]
[[sl:Žveplova kislina]]
[[sq:Acidi sulfurik]]
[[sr:Сумпорна киселина]]
[[sv:Svavelsyra]]
[[ta:கந்தகக் காடி]]
[[th:กรดกำมะถัน]]
[[tr:Sülfürik asit]]
[[uk:Сульфатна кислота]]
[[ur:ترشۂ گندھک]]
[[vec:Àsido solfòrico]]
[[vi:Axít sunfuric]]
[[zh:硫酸]]
[[zh-classical:硫酸]]
[[zh-min-nan:Liû-sng]]
[[zh-yue:硫酸]]
| |||