Эрозия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Сухона.Эрозия берега.jpg|thumb]]
'''Эрозия''' (лат. еrosіo – мүжілу), геологияда[[геология]]да[[тау жыныстары]] мен [[топырақ]] бетін аққан судың шаюы. Шайылу және ұсақ түйірлердің тасымалдану қарқыны тау жыныстарының қаттылығына, топырақ қабаттарының жатыс бағытына, су ағынының жылдамдығына және мүжілу нәтижесінде пайда болған массаның ірілі-ұсақтығына байланысты. Эрозиялық құбылыстың дамуына сол жердің топырақ-өсімдік жамылғысы және геол. құрылысы да әсер етеді. Эрозия – жер бедерін қалыптастырушы факторлардың бірі. Түзілген жербедер пішіндеріне байланысты беткі Эрозияға (ағын өткен жер беті ой-шұңқырлары тегістеледі) және тілімдеу Эрозиясына (жер беті сай-жыраларға тілімделеді) ажыратылады. Беткі Эрозияаңғар және арнаның бүйірлері бұзылып, ағынның жайылуынан, ал тілімдеу Эрозиясы ағын арнасының тереңдеуінен қалыптасады. Демек, Эрозиялық бедер пішіндері – бүйірлік және тереңдік Эрозиялардың нәтижелері. Кейбір ғыл. әдебиетте “Эрозия” термині негізінен мұздық, жел және теңіз толқыны әрекетін сипаттағанда жиі қолданылады. Эрозияқұбылысына қарсы күресу жолдары – табиғатты қорғаудың басты шараларының бірі болып табылады. Сонымен қатар Эрозияның қалыпты (табиғи) және жеделдетілген (табиғи ортаны дұрыс пайдаланбау салдарынан) түрлері болады; қ. Топырақ эрозиясы.
Ә. Байбатша<ref>Қазақ энциклопедиясы, 10 том</ref>
==Пайдаланған әдебиет==
<references>
 
[[Санат:ГеографияЭрозия]]
[[Санат:ГеологияЭкологгия]]
[[Санат:Ауыл шаруышылығы]]
 
{{stub}}
{{wikify}}
[[ar:تعرية]]
[[bn:ভূমিক্ষয়]]
[[map-bms:Erosi]]
[[bs:Erozija]]
[[br:Krignerezh]]
[[bg:Ерозия на почвата]]
[[ca:Erosió]]
[[cs:Eroze]]
[[cy:Erydiad]]
[[da:Erosion]]
[[de:Erosion (Geologie)]]
[[et:Erosioon]]
[[es:Erosión]]
[[eo:Erozio]]
[[eu:Higadura]]
[[fa:فرسایش]]
[[fr:Érosion]]
[[gl:Erosión]]
[[ko:침식]]
[[hy:Էրոզիա]]
[[hi:भूक्षरण]]
[[hr:Erozija]]
[[id:Erosi]]
[[is:Rof]]
[[it:Erosione]]
[[he:סחיפה]]
[[kn:ಕ್ಷರಣ/ಸವೆತ]]
[[ka:ეროზია (გეოლოგია)]]
[[sw:Mmomonyoko]]
[[ht:Ewozyon]]
[[lt:Erozija]]
[[hu:Talajerózió]]
[[mk:Ерозија]]
[[ml:മണ്ണൊലിപ്പ്]]
[[nl:Erosie]]
[[ja:侵食]]
[[no:Erosjon]]
[[nn:Erosjon]]
[[oc:Erosion]]
[[pl:Erozja]]
[[pt:Erosão]]
[[ro:Eroziunea solului]]
[[qu:Allpa chinkari]]
[[ru:Эрозия (геология)]]
[[sq:Abrazioni]]
[[simple:Soil erosion]]
[[sk:Erózia]]
[[sl:Erozija]]
[[sr:Ерозија]]
[[sh:Erozija]]
[[fi:Eroosio]]
[[sv:Erosion]]
[[ta:மண்ணரிப்பு]]
[[tr:Erozyon]]
[[uk:Ерозія]]
[[vi:Xói mòn]]
[[zh:侵蚀作用]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Эрозия» бетінен алынған