Жеті жылдық соғыс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш →Аттары |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
49-жол:
== Соғыстың басталуы ==
Соғыс қимылдары Еуропада әлі басталмай тұрып Солтүстік Америкада басталып кетті. Оның себебі — 1740 жылдары, 1750 жылдардың басында шығыс жағалауда тізбектеле орналасқан британиялық отарлардың батысқа қарай кеңеюінің салдарынан Францияның «Жаңа Франция» атты отарымен шектесіп қалған еді. Сол себепті Франция Вирджиния және Пеннсильвания отарларының батысқа әрі қарай кеңеюінің алдын алу үшін 1750-ші жылдардың орта шенінде қазіргі батыс Пеннсильванияда бекіністер тізбегін салған болатын. Британиялықтардың сол бекіністерді басып алуға бағытталған әрекеттері [[Француз және үндіс соғысы]]ның басталуына алып келді. Ал Солтүстік Америкада жеті жылдық соғыс осылай аталады.
Еуропадағы әскери қимылдар Фридрихтың Аустриямен одақтасқан кіші неміс мемлекеттерінің бірі — Саксонияға басып кіруімен басталды. Саксония және Аустрия әскерлері шабуылға дайын болмаған болатын, сондықтан Фридрих [[Лобозиц шайқасы]]нда Саксония әскеріне Аустрия әскерінің көмекке келтіргізбеді. Алайда Саксония Фридрихтың қимылдарына кедергі болып оны кешеуілдетіп тастады. Жерорта теңізінде француздар Миноркаға шабуыл жасап, британиялықтарға қарсы соғыс бастады. Британиялықтардың жауап соққысы [[Минорка шайқасы]]нда сәтсіз аяқталып, олар аралдан айырылып қалды. Жеңіліске жол бергені үшін британиялық адмирал [[Бинг, Джон|Джон Бинг]]тың ісі әскери сотта қаралып, өлім жазасына кесілді.
1757 жылдың көктемінде Фридрих қайтадан бірінші болып шабуылдап, Прагаға қарай жылжыды. Қанқұйлы [[Прага шайқасы]]нан кейін пруссиялықтар қаланы қоршап алған болатын, бірақ [[Колин шайқасы]]нда Фридрихтың алғашқы жеңілісінен кейін қаладан кетуге мәжбүр болды. Жазда орыстар шығыс Пруссияға басып кіріп, [[Гросс-Егерсдорф шайқасы]]нда пруссиялықтардың шағынырақ әскери қосынын жеңді.
Аустриялықтар бір жақтан, француздар батыстан Пруссияға қарсы әскер жылжыта бастағанда жағдай пруссиялықтар үшін қиындай түсті. Бірақ Фридрих бір күтпеген ерекше қимыл жасады. Ол бір айдың ішінде бір-бірлеп француздарды [[Россбах шайқасы]]нда, ал аустриялықтарды [[Лойтен шайқасы]]нда талқандады. Осы керемет жеңістердің арқасында Фридрих өзін Еуропаның ең ұлы қолбасшысы, ал өз әскерін Еуропаның ең құдіретті әскері ретінде атағын шығарды. Фридрихты қатты құрметтеген [[Ресей патшасы ІІІ Петр|ІІІ Петр]] патша таққа отырған соң Фридрихтың қуатты бір одақтасы пайда болды. Бұл одақ [[Бірінші Дүниежүзілік соғыс]]қа дейін, 150 жылдан астам күшінде болды.
==Британиялықтардың құрлық десанттары==
| |||