|
'''Тау жынысы''' — [[минерал]]дардың немесе органикалық заттың қатқан немесе қатпаған жиынтығы.
Минералдардың барлығы бір«мономинералды» түрлі болған кезде,және «мономинералдыполиминералды» бопболып аталады;екіге көпбөлінеді. түрліМономинералды болсадегеніміз — тек бір ғана химиялық қосылыстан (мысалы, «[[кварц]], [[пирит]]), ал полиминералды» бопдегеніміз табылады— бірнеше химиялық қосылыстан (минералдардың басым көпшілігі) тұратын минерал. Минералдар жиынтығыжиынтығының құрылуының бірнеше жолы бар:
# [[Жер]] бетіндегі үдерістердің кезіндегі шөгінді тау жыныстарын құрайтын дәндердің қосылып өсуі немесе бөлінуі;
# атпалыАтпалы тау жыныстарын құрайтын магманың кристалдануы; және
# сыртқыСыртқы жағдайдың (мысалы, [[қысым]] мен [[температура]]) өзгеруі нәтижесіндегінәтижесінде метаморфозды тау жынысын құрайтын заттың қатты күйіндегі қайта кристалдануы.
Тау жыныстың осы үш түрі бір-бірінен дәндерінің арасындағы қарым-қатынасымен (текстурасымен) ерекшеленеді.
Шөгінді тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
# дәнаралықДәнаралық шөкпе немесе ұсақ дәнаралық лай ұстап тұрған жұмыр немесе қырлы дәндер;
# ұзынҰзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін саз минералдардың ұсақ жиынтықтары;
# дәндердіңДәндердің арасында түзу шеттері мен үштік жалғастарды көрсететін минералдардың кристалды жиынтығы (мысалы, кәлсит);
# кәлситтіңКәлситтің кесекаралық шөкпесі немесе ұсақ кесекаралық лай ұстап тұрған қазбалы кесектердің жиынтығы;
# органикалықОрганикалық заттың жиынтығы (мысалы, [[лигнит]] немесе [[көмір]]).
Барлық атпалы тау жыныстар байланыспалы текстурасын көрсететін минералдардың жиынтығымен ерекшеленеді.
Метаморфозды тау жыныстары келесі сипаттармен ерекшеленеді:
# ұзынҰзын біліктерінің негізгі бағытын көрсететін кристалды минералдардың жиынтықтары;
# теңмөлшерліТеңмөлшерлі және еркін бағытты теңмөлшерлі емес минералдардың кристалды жиынтығы;
# жапсарлыЖапсарлы, ангедралды, кейде сорайған минералдардың өте ұсақ дәнді жиынтығы.
[[Санат:Геология]]
| 