Аспан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Жаңа бетте: thumb|300px|Аспан әлеміне саяхат '''Аспан, аспан күмбезі''' – бақылаушыға киіз үйдің төбес...
 
8-жол:
[[Шолпан]] аңызда емші қыз болып айтылады. Әрі мейлінше сұлу. Ол бар ғұмырын ауру-сырқауларды емдеп, жазуға арнамақшы болады. Бірақ оның бұл ойы жүзеге аспай қалады: өзі сұлу, өзі ақылды емші қызға жігіттер бірінен соң бірі сөз айтып, ақыры оның соңы үлкен дау-жанжалға айналады. Ел арасында іріткі туа бастайды. Мұның бәрі өзінің сұлулығы мен ақылдылығына байланысты болғанын сезген қыз елден алысқа кетіп, халыққа нұрын биіктен шашқысы келеді. Сөйтіп, таң қылаң бере ол аспанға ұшып шығып, таң жұлдызына айналады. Халық оны [[Шолпан жұлдызы]] деп атап кетеді. Қызыл планета – [[Марс]]ты қазақ шарт аяздың хабаршысы деп есептеген. Өйткені ол шарықтағанда суық күшейетін болған. Қызыл шұнақ аязбен бірге шығыстан қызыл оттай жұлдыз көтеріледі. Текке көтерілмей өңменнен өтетін аязын әкеледі. Күн жүйеміздегі алып ғаламшар [[Юпитер]] аңызда асқақ жұлдыз. Өзін мейлінше асқақ ұстайтын Асқар есімді жігіт тауда оңаша тұрады. Кейіннен далада адасып қалған Гүлдана есімді қызбен танысып, оның әке-шешесінің рұқсатымен жанұя құрады. Сол оңаша патшалықта он алты перзент сүйеді. Бірақ Гүлданадан кезінде айырылып қалған [[Қожабай есімді]] бай жігіт ұмыта алмай, бірде үйін тауып барып, ауласында [[Гүлдананы]] пышақтап өлтіреді. [[Асқар]] онан ақысын алады. Бірақ қайғы шыдатпайды. Он алты перзент шүпірлеп жанында қалады. Елден, жерден бөлек кету үшін ол аллаға күні-түні жалбарынып, көктен орын сұрайды. Өз алдына жеке патшалық құрғысы келеді. Алла ол тілегін қабыл алып, аспанға шығарып, бір бөлек жұлдыз жүйесі етеді. Жігіт алып ғаламшарға, перзенттері он алты серігіне айналады. [[Құйрықты жұлдыз]] аңызда белгілі бір мерзімде Күнге жақындап, жеріміздегі күллі тіршілікті бақылап, адамзаттың тілеуін тілеуші, алланың көмекшісі, ақ сақалы тұла бойына шұбатылған қарт болып айтылады. Көктен кенеттен көзге шалынатын [[Ақпа жұлдыздарды]] көргенде '''''«Өз жұлдызым жоғары болсын»''''' деп бата жаса дейтін наным оны киелі деп санайтын ырымнан туған.
<ref>Балалар Энциклопедиясы, II- том</ref>
== Жер аспаны ==
== Пайдаланған әдебиет==
Жердегі аспан түрі тәулік уақытына, жыл мезгіліне және ауа-райына байланысты. Аспанда әдетте [[бұлт]]тар, [[жұлдыз]]дар мен Жер серігі – [[Ай]] көрінеді. Ұшақ ішіндегі аспан көрінісі жер бетідрвыававпатлгнысы]] аралығында көк түсті болып көрінетін [[атмосфера]] қабаты болып табылады.
<references/>
 
{{stub}}
Күннің шығысы немесе батысы кезінде сары, сарғылт және қызыл түстерді аспанда байқауға болады.
{{wikify}}
 
Түндегі аспанда қара түстің дақтары көрінуі мүмкін. Ай, жұлдыздар және т.б. астрономиялық нәрселер айқын көрінуі мүмкін. Жұлдызды аспан – жарықыраған нәрселерден тұратын аспан.
 
[[Леонардо да Винчи]] алғашқы болып аспанның көк түстілігін "Кескіндеме жайлы" атты кітабында : "Жарқырайтын ұсақ бөлшек заттардың себебінен қараңғылық пен Жер арасындағы аспан көгілдір боп көрінеді" деп жазған.
 
[[Санат:Астрономия]]
 
[[am:ሰማይ]]
[[ar:سماء]]
[[az:Göy]]
[[bat-smg:Dongos]]
[[bg:Небе]]
[[bn:আকাশ]]
[[br:Oabl]]
[[bs:Nebo]]
[[ca:Cel]]
[[chr:ᎦᎷᎾᏗ]]
[[co:Cele]]
[[cs:Obloha]]
[[da:Himmel]]
[[de:Himmel (planetär)]]
[[el:Ουρανός]]
[[en:Sky]]
[[eo:Ĉielo]]
[[es:Cielo]]
[[eu:Zeru]]
[[fa:آسمان]]
[[fi:Taivas]]
[[fr:Ciel]]
[[ga:Spéir]]
[[gl:Ceo]]
[[got:𐌷𐌹𐌼𐌹𐌽𐍃/Himins]]
[[he:שמים]]
[[hi:आकाश]]
[[hr:Nebo]]
[[ht:Syèl]]
[[hu:Ég]]
[[id:Langit]]
[[io:Cielo]]
[[is:Himinn]]
[[it:Cielo]]
[[iu:ᕿᓚᒃ]]
[[ja:空]]
[[jv:Awang-awang]]
[[ka:ცა]]
[[ko:하늘]]
[[ku:Esman]]
[[lb:Himmel (Astronomie)]]
[[ln:Lóla]]
[[lt:Dangus]]
[[lv:Debesis]]
[[ml:ആകാശം]]
[[mrj:Пӹлгом]]
[[ms:Langit]]
[[mwl:Cielo]]
[[nah:Ilhuicatl]]
[[ne:आकाश]]
[[nl:Hemelgewelf]]
[[nn:Himmel]]
[[nrm:Cyil]]
[[oc:Cèu]]
[[pa:ਆਸਮਾਨ]]
[[pl:Niebo]]
[[pt:Céu]]
[[qu:Hanaq pacha]]
[[ro:Cerul planetar]]
[[ru:Небо]]
[[scn:Celu]]
[[sco:Lift]]
[[simple:Sky]]
[[sk:Obloha]]
[[sl:Nebo]]
[[so:Cir]]
[[sq:Qielli]]
[[sr:Небо]]
[[su:Langit]]
[[sv:Himmel]]
[[sw:Mbingu]]
[[ta:வானம்]]
[[te:ఆకాశం]]
[[tg:Осмон]]
[[th:ท้องฟ้า]]
[[tr:Gökyüzü]]
[[uk:Небо]]
[[ur:آسمان]]
[[uz:Osmon]]
[[vi:Bầu trời]]
[[wo:Asamaan]]
[[yi:הימל]]
[[za:Mbwn]]
[[zh:天空]]
[[zh-yue:天]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Аспан» бетінен алынған