Әке: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Бот: Мына үлгі аластатылды: Қорық аймақ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Әке''' - өзінен туған немесе асырап алған баласы бар ер адам, туыстық қатынасты білдіретін ұғымның атауы. Әке туыстық терминдер жүйесіндегі түпқазық ұғым, өйткені қазақ [[шежіре]]сінде жеті атаға дейін санау [[дәстүр]]інде санат [[әке]]ден басталады<ref>Арғынбаев А. [[Қазақ халқы]]ндағы семья мен неке (тарихи этнографиялық шолу). Алматы: Ғылым, 1973</ref>.
'''Әке жайлауы''' – [[Батыс Қазақстан облысы|Батыс Қазақстан облысы]] [[Жаңақала ауданы|Жаңақала ауданы]] Балдырған а-ның оңт-нде 8 км жерде орналасқан [[жайлау]]. Сұрғылт сортаңды қоңыр топырағында [[бетеге]], т.б. өседі. [[Санат:Қазақстан табиғаты]]
 
[[Санат:Елді мекендер]]
[[Қазақ қоғамы]]нда әкенің алатын әлеуметтік орнына ерекше басымдылық беріледі. Олай болатыны отбасын материалдық игілікпен қамтамасыз ету, баланы сүндетке отырғызу, ұлды үйлендіріп отауын тігіп, еншісін беру, қызды орнықты жерге ұзату, жиендеріне жиенққұрық беру, сондай-ақ, балаларын сауаттандыру, оқытып, білім беруге мүмкіндік жасау т.б. мәдени-әлеуметтік маңызды жайттар әкенің мойнындағы үлкен міндет. Осымен байланысты әкені сыйлау, құрметтеу; оған қарсы келмеу отбасылық этиканың, [[қарым-қатынас]]тың императивті әлеуметтік нормалары қатарына жатады<ref> Жексенбаев Т. Қазақ тіліндегі туыстық атаулар // Қаз ССР ҒА-ның хабаршысы. 1975, №6</ref>.
==Пайдаланылған әдебиет==
 
*[[Қазақ энциклопедиясы]]
[[Отбасы тәрбиесі]]нде әке ұл балаға, ана қыз балаға жауапты болады. Сондықтан қазақтар «Ұлдың ұяты әкеде, қыздың ұяты шешеде» дейді. Алайда тұрмыстық жағдайдағы кейбір ішінара кездесетін [[ситуация]]да әке мен баланың арасында қырын қабақ, келіспеушілік болғанда, тіпті әке жағынан әділетсіздік байқалса да, ол айыпты саналмайды. Ауылдың, [[әулет]]тің ақсақалдарының шешімімен баласы ондай әкені жеке үй етіп шығарады<ref>Кульсариева С.П. Традиции и формирование этнического менталите¬ та у казахских детей // Қазақтың әдет-ғұрыптары мен салт-дәстүрлері: өткендегісі және бүгіні. Алматы: Ғылым, 2001</ref>.
{{stub}}
 
{{wikify}}
Баланың туған әкесі емес, асырап алған немесе ерлі-зайыптылардың ажырасып, екінші мәрте үйленуімен немесе тұрмыс құруымен отбасыға ие болған адамды өгей әке деп атаған. Дүниеге келген баланың кіндік шешесі болган әйелдің күйеуі ''кіндік [[әке]]'' немесе ''өкіл әке'' деп аталады. Сондай-ақ, окіл әкені баланың өз [[әке-шеше]]сі тағайындайтын жағдай да кездеседі, алайда [[өкіл әке]] болған адам балаға өз әкесіндей ақылшы, қамқоршы болады<ref>Кенжеахметов С. Жеті қазына. 1-2 кітап. Алматы: Ана тілі, 2003</ref>.
 
== Дереккөздер ==
<references/>
 
 
 
[[Санат: лексика]]
[[Санат: этнография]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Әке» бетінен алынған