Атлас таулары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:AtlasRange.jpg|thumb|right|300px|]]
'''Атлас таулары ''' ({{lang-ar|جبال الأطلس}}; {{lang-el|Ἄτλας}})Африканың[[Африка]]ның солт.-батысындағы тау жүйесі. А.Атлас т.таулары [[Жерорта т.теңізі]] жағалауындағы [[Алжир]], [[Марокко]], [[Тунис]] мемл-терімемлекеттері аумағында орналасқан. Ол оңт.оңттүстік-батыстан солт.солтүстік-шығысқа қарай 2000 км-ге созылып, бір-біріне параллель жатқан бірнеше жоталар тізбегінен тұрады. Солт-ндегіСолтүстігіндегі Эр-Риф және Тель-Атлас жоталары неогендегі альпілік қатпарлану кезінде көтерілген. Тау жүйесінің қалған бөлігі палеогон және неоген дәуірлеріндегі жаңа тектоник. қозғалыстар әсерінен әр түрлі дәрежедегі көтерілуге және майысуға ұшырап, күрделі құрылымды жер бедері пішіндері қалыптасқан. А.Атлас т-ныңтауларының ең биік нүктесі — Тубкаль тауы (4165 м). Орташа ауа темп-расытемпературасы қыс айында 10-130С10–13°С, жазда 26-280С26–28°С. Жылдық жауын-шашын мөлшерінің ең жоғарғы көрсеткіші 1800 мм, (Үлкен Кабилия массиві) және ол оңт-ке қарай 400 мм-ге дейін азаяды. Таулар Азор максимумының ықпалы салдарынан ыстық әрі құрғақ болады. Өзендері негізінен жаңбыр суымен толығады, қыста суы мол болады, көпшілігі жазда құрғап жатады. Ірі өзендері — уэд Шелиф және уэд Мулия. Эр-Риф пен Телль -Атлас тауларының 1200-1300 м биіктігінде мәңгі жасыл орман өскен, одан әрі 1700 м дейін аралас орман, 2200 м биіктікке дейін қылқанды орман, (Атлас самырсыны) төменгі сатыда каштан, жабайы алмұрт, жабайы жүзім, ломонос лианасы өседі. Одан да биікте аласа аршалы бұталар мен жалаңаш жартастар кездеседі. Жануарлар дүниесі адам әрекеті салдарынан өте жұтаңдаған.
 
{{commons|Atlas mountains}}
{{Суретсіз мақала}}
 
[[Санат:Қазақ ұлттық энциклопедиясы]]
[[Санат:Африка географиясы]]
 
[[af:Atlasgebergte]]
[[ar:جبال الأطلس]]
[[be:Горная сістэма Атлас]]
[[be-x-old:Атляс (горы)]]
[[bg:Атласки планини]]
[[br:Menezioù Atlas]]
[[ca:Serralada de l'Atles]]
[[cs:Atlas (pohoří)]]
[[cy:Mynyddoedd yr Atlas]]
[[da:Atlasbjergene]]
[[de:Atlas (Gebirge)]]
[[en:Atlas Mountains]]
[[eo:Atlasa Montaro]]
[[es:Atlas (cordillera)]]
[[et:Atlase mäed]]
[[eu:Atlas mendiak]]
[[fa:کوه‌های اطلس]]
[[fi:Atlasvuoret]]
[[fr:Atlas (massif)]]
[[fy:Atlasberchtme]]
[[gl:Cordal do Atlas]]
[[he:הרי האטלס]]
[[hi:एटलस पर्वत]]
[[hr:Atlas (gorje)]]
[[hu:Atlasz (hegység)]]
[[id:Pegunungan Atlas]]
[[is:Atlasfjöll]]
[[it:Atlante (catena montuosa)]]
[[ja:アトラス山脈]]
[[ko:아틀라스 산맥]]
[[lt:Atlaso kalnai]]
[[mn:Атласын нуруу]]
[[nl:Atlasgebergte]]
[[nn:Atlasfjella]]
[[no:Atlasfjellene]]
[[oc:Atlàs (massís)]]
[[pl:Atlas (góry)]]
[[pnb:کوہ اطلس]]
[[pt:Cordilheira do Atlas]]
[[ro:Munții Atlas]]
[[ru:Атлас (горы)]]
[[simple:Atlas Mountains]]
[[sk:Atlas (pohorie)]]
[[sl:Atlas (gorovje)]]
[[sq:Malet Atllas]]
[[sr:Атлас (планине)]]
[[sv:Atlasbergen]]
[[tg:Кӯҳҳои Атлас]]
[[th:เทือกเขาแอตลาส]]
[[tr:Atlas Dağları]]
[[uk:Атлаські гори]]
[[ur:کوہ اطلس]]
[[vi:Dãy núi Atlas]]
[[zh:阿特拉斯山脈]]