Ілияс Жансүгіров: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[1922]] жылы[[Верный|Верныйдағы]] (Алматыдағы) [[Қазақ ағарту институты|Қазақ ағарту институтының]] меңгерушілігіне тағайындалады. </br>▼

[[1925]] жылы [[Мәскеу|Мәскеудегі]] [[Журналистика институты|Журналистика институтына]] оқуға түсіп;</br>▼

[[1928]] жылы бітіріп шыққан соң, «[[Еңбекші қазақ]]» газетіне қызметке жіберіледі. Жансүгіров шығармалық жұмыспен қатар [[Қазақстан Жазушылар одағы|Қазақстан Жазушылар одағын]] ұйымдастыру ісіне де белсене қатысқан. Бұрынғы [[ҚазАПП]] ([[1926]]) таратылған соң;</br>▼

[[1932]] жылы Жазушылар одағын ұйымдастыру комиссиясының төрағасы болып сайланып;</br>▼

[[1934]] жылы өткен 1-съезге дейін қызмет істейді. Съезде Қазақстан Жазушылар одағының алғашқы төрағасы болып сайланды.</br>▼

[[1934]]–[[1937]] жылдары [[Қазақ]] саяси баспасының редакторы, сонымен бір мезгілде;</br>▼

[[1933]]–[[1936]] жылдары Қазақ АКСР-і ОАК-нің мүшесі болды.</br>▼

[[1937]] жылы жалған саяси айыппен тұтқындалып;</br>▼

[[1938]] жылы ату жазасына кесілген.</br>▼

==Еңбектері==▼

Жансүгіров өлең жазуды [[1912]] жылы бастаған. Оның «[[Балдырған]]», «[[Қызыл жалау]]» атты өлең дәптерлері кейін, [[1957]] жылы [[Ұлттық кітапхана|Ұлттық кітапханадан]] табылды. Жансүгіровтың баспа бетін көрген алғашқы туындылары – «Сарыарқаға», «Тілек» деген өлеңдері. Бұлар [[191]]7 жылы Семейде шығып тұрған «[[Сарыарқа]]» газетінде жарияланған. [[1923]] жылы [[«Сана» журналы|«Сана» журналында]] «[[Мерген Бөкен]]» әңгімесі басылып шықты. Осыдан соң Жансүгіров өлеңдері «Тілші», «Ақжол», «Кедей еркі» газеттерінде жиі жарияланып жүрді. Осыдан былай қарай Жансүгіров халқына қаламы ұшталған, терең ойлы, талантты ақын ретінде мәшhүр болды. Жансүгіров шығармаларының бастау алар арнасы – қазақ халқының бай ауыз әдебиеті, Абай поэзиясы, орыс және дүние жүзі әдебиетінің озық үлгілері. Оның шығармалары сан салалы, көп қырлы. Жансүгіров халықтың бай фольклорын жинасуға, оның озық үлгілерін халық игілігіне айналдыруға, басылып кітап болып шығуына үлкен үлес қосқан. Олардың озық үлгілерін өзі жазған мектеп оқулықтары мен хрестоматияларына енгізіп, мектеп оқушыларының халықтық тарихынан, өткен өмірінен хабардар болуына зер салған. Жансүгіров әдебиет сынына да араласып, әдеби көркем сын жанрының дамуына ат салысты. Ол [[Пушкин, Александр Сергеевич|А.С.Пушкиннің]], [[Лермонтов Михаил Юрьевич|М.Ю.Лермонтовтың]], Н.А Некрасовтың, [[М.Горькийдің]], [[Г.Гейне]] мен [[В.Гюгоның]], Ғ.Тоқайдың, К.Лахутидің шығармаларын қазақ тіліне аударып, қазақ әдебиетінің әлем әдебиетімен байланысын кеңейтті. Республикада бірнеше мектеп, көше, аудан, шаруашылыққа, Талдықорған қ-ндағы Жетісу мемл. ун-тіне оның есімі берілген. Сол қалада ақынның өмірі мен шығарм-на арналған әдеби-мемориалдық мұражай жұмыс істейді.▼

=== Қазақ әдебиетіндегі орны ===▼

Ілияс Жансүгіров - қазақ әдебиетінің барлық жанрларында қалам тартып, елеулі туындылар берген әмбебап дарын. Әсіресе ол өзінің аса қуатты суреткерлік талантын поэзия жанрында көрсетіп, күллі қазақ әдебиетінің мақтанышына айналған туындылар берді.</br>▼

Ілияс әдебиетке халық фольклоры дәстүрінен, аз оқуымен және біршама кештеу - 20-жылдардың басында келді. Бірақ ол сол кездің өзінде халық өмірін жетік білетін, қазақ тілінің байлығын тамаша меңгерген бозбала еді. Өте қабілеттілігі мен ізденгіштігінің, жігерлілігінің және жаңадан құрылып жатқан қоғамның қоңыртөбел ортадан шыққан талапты жастың оқып, білім алуына жылы қабақ танытуының арқасында, ол біршама қысқа уақыттың ішінде тез жетіліп, аршындап алға озды. Алматы, Ташкент, Мәскеу оқу орындарында жақсы мағынасындағы қомағайлықпен білім алды, өз бетімен де көп оқыды, орыс және әлем классикалық әдебиетін зерттей оқып, үздік туындыларын орыс тілінен қазақшаға аударды. Осы аралықта жазуға да төселіп, қоғамдық жұмыстарға, әдебиет ісіне белсене қатысты. Алғашқы жинағы [[1928]] жылы 34 жасында жарық көрген Ілияс 5-6 жылдың ішінде қатарынан арындап алға озып, Абайдан кейінгі дәуірдің аса көрнекті ақынына айналды. Прозалық, драматургиялық талантты кесек туындыларын айтпағанда, "[[Күй]]", "[[Күйші]]", "[[Құлагер]]" сияқты классикалық шығармалар тудырды. Ілияс поэзиясы — ойға - қанат, сезімге нәр беретін, ешқашан ескірмейтін, мәңгі жас поэзия. </br>▼

{{Bio-stub}}▼