Қазақ графикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
8-жол:
==Ұлттық кезеңге дейінгі қазақ жазуы==
 
[[File:Alipbi2.jpg|thumb|Латын графикасына негізделген әліпби]]
Қазақ қоғамындағы араб жазуына қатысты зерттеулерде араб жазуы ''қадим'', ''жәдид'' деп екіге бөлінеді. Зерттеушілердің көрсетуі бойынша қадим жазу үлгісіне ХVІ- XVII ғ.ғ. аралығындағы тарихи негізі бар жылнамаларды, құжаттарды және [[Түркі тілдері|түркі халқы]]на ортақ еңбектерді, ал жәдид жазуына «[[Түркістан уалаяты]]», «[[Дала уалаяты]]» тәрізді алғашқы қазақ газеттерінде қолданылған жазу үлгілерін жатқызады. [[Қадим жазу жүйесі]]нің басты бір ерекшелігі [[дауысты дыбыстар]]дың таңба арқылы емес, [[диакритикалық белгі]]лермен берілуі, яғни дауысты дыбыстардың қызметін [[харакат]]тар атқарған. Харакаттар үшеу: ''фатха, дамма, кесра''. Бұл белгілер қазақ тіліндегі тоғыз дауыстының мәнін берген, фатха ''а, ә, '' дамма ''ұ, ү, о, ө''; кесра ''ы, і, е ''дыбыстарының мәнінде жұмсалып отырған. Мысалы, ''мен - ﻦﻤ (мн) , Ешдәулет - ﺕﻠﻭﺍﺪﺸﻴ ﺍ (Ешдәулт), сөзлешүб - ﺐﺸﻪﻟﺯﺳ (сзлешіб), көңілі - ﻰﻠﻜﻨﻜ (кңлі). бүлдірген -ﻦﺎﻜﺮﺪﻠﺒ (блдрген)''. Қадим жазу жүйесінде ұлттық жазуға тән емес, тек араб сөздеріне ғана тән таңбалар (ﺾ, ﺙ , ﻆ , ﺫ ) қазақ тілінің төл сөздерін жазуда да қолданылған.