Портал:Арал/Таңдаулы мақала: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Арал теңізі|'''Арал теңізі''']] — [[Қазақстан]] мен [[Өзбекстан]] шекарасында орналасқан сутоған. [[Теңіз]] [[20 ғасыр]]да ауданы жағынан (''68 мың км²'') [[Әлем|әлемде]] төртінші орында болған болатын, бірақ [[1960]] жылдардан бастап теңіздің [[Су|суы]] азайып келеді.

Арал теңізі, [[Кайнозой|Кайнозой дәуірінің]] орта шетінде, яғни бұдан ''21 млн. 1200 жыл'' бұрын [[Каспий теңізі|Каспий теңізіне]] қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі [[Сарышығанақ]], Ақеспе тұсынан 80 метр тереңдіктен [[Олигоцен|Олигоцен уақытында]] өмір сүрген [[Бекіре|қызыл балықтың]], ірі [[Ұлу|ұлудың]], [[кит|киттің]] омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. Бұл теңіздің кезінде [[Мұхит|мұхитпен]] қосылып жатқандығын көрсетеді. Сондай-ақ Арал маңынан [[акула|акуланың]] тісі мен сүйегі табылды. [[19 ғасыр|ХІХ ғасырдың]] орта кезіндегі Арал-Каспий ойпатының пайда болуы жөніндегі болжамдардан Арал бассейнінің [[геология|геологиялық]] ерте кезеңде [[Жерорта теңізі|Жерорта теңізімен]] тұтасып жатқан су айдыны екенін, оның кейінгі [[Альпі|Альпілік]] [[дәуір]]лерде жер қыртысының көтерілуіне байланысты ұсақ су айдындарына бөлінгенін білеміз. Сондай-ақ, Арал теңізінің көлемі жайлы, Арал теңізі жайлы ұғымдар сонау ерте дүние әдебиеттерінде де кездеседі. [[Арал теңізі|'''''(толығырақ...)''''']]