Жабысқақ қандыағаш: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш Робот: избранная статья de:Schwarz-Erle
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Ольха1.jpg|thumb]]
'''''Жабысқақ қандыағаш''''' (Alnus glutіnosa) — [[қайыңдар тұқымдасы]] қандыағаш туысына жататын бір үйлі ағаш. Қазақстанда [[Жайық]], [[Елек]], [[Тобыл (өзен)|Тобыл]] өзендері бойында, Құсмұрын к-нің жағасында, Ерейментау, Қарқаралы, Баянаула таулы аймағында өседі. Биіктігі 20 — 30 м келетін қара қоңыр түсті қабықты [[ағаш]]. Жас бұтақтары жылтыр, қызыл қоңыр үсті, желімді түктері болады. [[Бүршік|Бүршіктері]] жұмыртқа тәрізді, дөңгелектенген жапырақтарының (ұз. 4 — 12 см, ені 3 — 7 см.) бет жағындағы жолақтары айқын көрініп тұрады. Сырғалары (аталық та, аналық та) 3 — 5-тен топтасады. Дара жынысты, тұқымынан және вегетативтік (атпа тамырлары арқылы) жолмен көбейеді. [[Бүр|Бүрі]] сәуір — мамырда ашылады. Жемісі — бір тұқымды, қос қанатты, қызыл-қоңыр түсті, желмен таралатын жаңғақша. Жабысқақ қандыағаш — дәрілік өсімдік. Оның қабығында илік заттар (5 — 9%), бүршігінде алкалоид (14 — 16%), [[Жапырақ|жапырағында]] салицил, спирт және түрлі органикалық қышқылдар болады. Жабысқақ қандыағаштан алынған тұнба медицинада тоқ ішек қабынғанда, құяңға, суық тигенде қолданылады. Оның қабығынан түрлі түсті бояу алынады. Жабысқақ қандыағаштың сүрегі жеңіл, қызыл түсті, одан үй жиhаздары, ыдыс жасалады, құрылыстарда пайдаланылады. Жабысқақ қандыағаш, өте сирек кездесетін реликті өсімдік, қорғауға алынып, Қазақстанның ''“[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]”'' енгізілген.<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8 </ref><ref>Қазақ ұлттық энциклопедиясы</ref>
 
==Пайдаланған әдебиттер==