Молдован Кеңестік Социалистік Республикасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
78-жол:
}}
'''Молдаван Советтік Социалистік Республикасы''' - КСРО-дағы одақтас республика.<ref name="source1">“Қазақ Совет Энциклопедиясы”, VІ том</ref>
Алғашында УССР құрамында Молдавия Автономиялық Республика (1924 жылы 2 тамызда) болып кейіннен Бессарабия Совет одағына қосылғаннан кейін (1940 жылдың 2 тамызда) Молдавия одақтық республикаға айналды. Еліміздің европа бөлігінің оңтүстік-батыс жағында орналасқан. Батысында Румыниямен, солтүстік-шығысында және оңтүстігінде Украинамен шектеседі. Жері 33,7 мың.
== Мемлекеттік құрылысы ==
86-жол:
== Табиғаты ==
Шығыс Еуропа жазығының Днестр мен Пурт өзендері аралығындағы бөлігіне орналасқан.<ref name="source2">Тектоника Молдавской ССР, М., 1961</ref> Молдаван жері жонды, жазықты келеді. Республиканың орталығын Орталық Молдавия қыраты – Кодры алып жатыр; ең биік жері – Баланешты тауы (429 м). Днестрдің оң жағалауы – Днестр маңы қыраты (биіктігі 250-347 м), сол жағалауы – Подоль қыратының қиыр шеті, республиканың солтүстігінде Солтүстік Молдавия жазығы (биіктігі 250-300 мм) жайласқан.
Молдаван өзендері табиғи жағдайына байланысты 3 аймаққа бөлінеді. Олар:
*Солтүстік молдавия орманды-далалық ауданы (территориясының 43,3%-ы),
103-жол:
== Ғылым және ғылми мекемелері ==
Жаратылыс тану және техникалық ғылымдар. 19 ғасырға дейінгі Молдавиядағы жаратылыс тану ғылымы мен техникалық білімдер мал шаруашылығы, шарап жасау, қолөнер кәсібі, құрылыстың дамуына байланысты жинақталды. Түркияның өзгесінен шаруашылықтың құлдырауына қарамастан 18 ғасырдың өзінде-ақ белгілі Молдавия ғалымдары Н.Милеску (Спафария) мен Д.Кантемирдің жаратылыс тану жайлы ғылми еңбектері Еуропа белгілі болды. Милеску 1675-78 ж. Қытайда болып, Қытай табиғатының сипаттамасын жазды. Кантемир Молдавияның табиғи география жағдайын, жануарлар мен өсімдік дүниесін зерттеді.
Биология және ауыл шаруашылық ғылымы. 60 жылдары Молдавия жерінің топырағы жан-жақты зерттеліп, Молдавия топырағының картасы жасалды. Бұл жұмыстар (акад. Н.А.Димо басқарған) жерді колхоздар совхоздар тиімді пайдаланудың ғылми негізін қалады. Ғалым-агрохимиктердің тыңайтқыштарды әр түрлі топырақ типіне қолдану жөніндегі ұсыныстары практикаға енгізілген (басқарушы И.Г.Дикусар). Кейбір ауыл шаруашылық дақылдарын сұрыптаудың теориялық негізі жетілдірілген (К.В.Морару т.б.). А.Е.Коварскийдің басшылығымен жүгері мен сояның өнімді сорттары шығарылған.<ref name="source3">Геология СССР, т.45 – Молдавская ССР, М., 1969</ref>
== Пайдаланылған әдебиет ==
<references/>
[[Санат:КСРО]]
| |||