Үш түсті шегіргүл: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Ripchip Bot (талқылау | үлесі) ш r2.7.1) (Боттың үстегені: bs:Maćuhica |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
21-жол:
Үшгүлді шегіргүл — дәрілік өсімдік, оның құрамында глюкозидтер, сапониндер, қышқылдар, флаволоидтар, [[алкалоидтар]], [[каротин]] және [[витаминдер]] (С, Е, Р) бар. Халық медицинасында Шегіргүлдің қайнатпасы мен тұнбасын ішіп немесе теріге жағып, [[сары ауру|сары ауруды]], ұшықты, [[қышыма]] қотырды, т.б. тері ауруларын емдеуге, сондай-ақ несеп жүргізіп, тер шығаруға, қан тазартуға кеңінен қолданады. Шегіргүлден алынған препараттар бронх бездерінің қызметін күшейтеді. “[[Тривиолин]]” препараты жөтелге ем. Шегіргүлді ежелден әсемдік, сондай-ақ [[эфир]] майын алу үшін өсіреді.<ref>[[Қазақ энциклопедиясы]], 9 том</ref><ref>Т. Мұсақұлов, ОРЫСША-ҚАЗАҚША ТҮСІНДІРМЕЛІ БИОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК І-том ҚАЗАҚМЕМЛЕКЕТБАСПАСЫ, Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев</ref>
Шегіргүл – [[генерия]] тұқымдасына жатады. Отаны-Шығыс [[Африка]]дағы Узамбар мен Улугур таулары. Германияда және Россияда «узамбар фиалкасы», [[Англия]]да «африка фиалкасы» деп атайды, ал, сенполия-латьынша аты. Сенполия атауы осы гүлді бірінші болып тапқан Шығыс Африка губернаторы барон Вальтфер фон Сен-Полияның құрметіне орай шыққан. Табиғатта 20-ға жуық түрі бар. Олардың әдемілігіне қызығып түрлерін жинап, сұрыптау жұмыстарын жүздеген жылдар бойы жүргізіп келе жатқандықтан, қазіргі кезде оның мыңдаған түрлері бар. Түрлерінің көптігінен олардың қай сұрыпқа жататынын ажыратудың өзі қиын. Сондықтан шегіргүлдерді пішіні, түрі және түсіне байланысты топтастырып қарастыруға болады. Гүліне байланысты қарапайым, күрделі, гүлпарлы, шашақталған деп айыруға болады. Гүлінің түсі біркелкі ақ, күлгін, қызыл және түрлі- түсті болып келеді. Жапырағына байланысты түрлері әдетте доғал, дөңгеленген және жүрек пішіндес. Түсі біркелкі ашық және қою жасыл. Беті жылтыр, тегіс қатпарлы, және түкті болып келеді. Жапырағының жиегі тегіс, аратісті болып келетін түрлері бар.
Шегіргүлдерді көлемдеріне байланысты да ажыратуға болады. Әдетте көп таралған гүлдің көлемі 20-40 см, одан үлкен 40-60 см-лік ірі түрлері және диаметрі 15 см, тіпті 6 см-лік кішкентайлары да болады. Сонымен қатар шегіргүлдердің төменге жайылып өсетін түрлері де бар.
== Жарығы: ==
Жарықты жақсы көреді және гүлдеу мезгілінде кемінде 13-14 сағат үздіксіз жарық болғанын қалайды. Тік түсетін күн көзіне қоюға болмайды.
== Жылуы:==
Жазда 21-220С. Қыста бөлме температурасының 16 0С -тан төмен болмағаны абзал.
== Суғарылуы:==
Жазда молынан жиі, қыста топырағының беткі қабаты құрғағанда. Суғарғанда жапырақтарына су тигізбеу керек.
== Ылғалдылығы: ==
Ылғалдылықты қажет етеді, бірақ түгі бар жапырақтарына су бүркуге болмайды. Түбектің астындағы ыдысқа қиыршық тастар салып, суды түбек түбіне тимейтіндей мөлшерде құю керек немесе гүлдің жанына ыдысқа су құйып қоюға болады.
== Қоректендірілуі:==
Көктем-жаз айларында он күнде бір рет, ал қыста айына бірнеше рет толық минералды тыңайтқышпен қоректендіреді.
== Аурулары:==
Кене, аққанат, ақұнтақ құрты зиянкестерінің әсерінен ауырады және артық суғарғаннан шіріп кетуі мүмкін.
== Көбейтілуі:==
тұқым арқылы, бірақ жапырақ қалемшелерімен, жанама өскіндерін бөлу арқылы көбейткен тиімдірек.
== Сілтемелер ==
* [http://www.gulstan.kz/ Гүлстан, өсімдіктер туралы сайт]
== Пайдаланылған әдебиеттер ==
"Гүлстан" республикалық ғылыми-танмыдық, көпшілік журнал, 2010 жыл ISSN 2078-6727
== Суреттер ==
| |||