Қабдеш Жұмаділов: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
1-жол:
'''Қабдеш Жүмаділов''' (1936 ж. т.) - [[жазушы]], [[Қазақстан|Қазақстанның]] [[халық]] жазушысы. Оның «Жас дәурен»өлеңдер, «[[Қаздар қайтып барады]]», «[[Сары жайлау]]», «[[Шарайна]]», «[[Сәйгүліктер]]» әңгіме, повесть жинақтары, «Көкейкесті», «Бақыт жолында», «[[Атамекен]]» т. б. романдары, «Соңғы көш» оқырман қауымға жақсы таныс. Жұмаділовке [[Шығыс Түркістан|Шығыс Түркістандағы]] қазақтардың өмірі мен азаттығы жолындағы күресі суреттелген «[[Тағдыр]]» [[роман|романы]] үшін Қазақстан Республикасының [[Абай]] атындағы Мемлекеттік сыйлығы берілген. <ref> Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref>"Қазақ әдебиеті" газетінде (1965 - 67), "Жазушы" баспасында (1967- 76), Қазақстанның Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитетінде (1976 - 81) қызмет істеген. 1981 жылдан шығарманың жұмыста. Жұмаділовтің алғашқы өлеңдері 1954 жылдан жергілікті баспасөз беттерінде, ал "Жамал" тырнақалды әңгімесі 1956 жылы Үрімжіде шығатын "Шұғыла" журналында жарияланған. Жұмаділовтің бір олеңдер жинағы, сегіз роман, бес повесть, ондаған әңгіме, мақалалар жинақтары жарық корген. Олардың негізгілері "Қаздар қайтып барады" (1967) атты әңгімелер жинағы, "Кокейкесті" (1969), "Соңғы қош" (1974 - 81,), "Атамекен" (1985), "Тағдыр" (1988,) романдары, "Соңғы көш" (1-кітап 1974; 2-кітап 1981) және "Дарабоз" (1-кітап 1994; 2-кітап 1996) дилогиялары. Жұмаділовтің соңғы жылдардағы көлемді шығармасы - "Таңғажайып дүние" (1998) ғүмырнамалық, "Қылкопір" (2003) романдары.<ref>Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6 </ref>
'''''1936 жылы 24 сәуірде Шыңжаң өлкесінің Тарбағатай аймағы, Малдыбай аулында дүниеге келген. Ауылда бастауыш білім алып, кейін Шәуешек гимназиясын бітіреді. 1956 жылы Қытай үкіметінің жолдамасымен Алматыға келіп, Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетіне оқуға түсті. Алайда университеттің екінші курсынан кейін екі ел арасындағы саяси жағдайға байланысты кері шақырылып, 1958-1962 жылдар аралығындағы Қытайда қуғын-сүргінге ұшырады. 1962 жылы империя шекарасын бұзып өткен қазақ көшімен бірге атамекенге қайтып оралып, ҚазМУ-дегі аяқталмай калған оқуын қайта жалғап, 1965 жылы бітіріп шықты. "Қазақ әдебиеті" газетінде (1965-1967), "Жазушы" баспасында (1967-1976), Мемлекеттік баспалар комитетінде (1976-1981) жауапты қызметтер атқарды. 1981 жылдан бірыңғай шығармашылық жұмыста.
Жазушының әдеби қызметі Шәуешек гимназиясында оқып жүргенде басталған. 1954 жылы "Шыңжаң газетінде" алғашқы өлеңдері жарық көрді. "Жамал" атты тырнақалды әңгімесі 1956 жылы "Шұғыла" журналында басылды.
Жастық шақта жазылған өлеңдері 1967 жылы "Жас дәурен" деген атпен жеке жинақ болып шықты. Осыдан кейін жазушы бірыңғай проза жазуға ойысқан. "Қаздар қайтып барады" атты алғашқы әңгімелер жинағы 1968 жылы, "Көкейкесті" романы 1969 жылы жарық көрді. Содан бері жазушы қаламынан көптеген әңгіме, хикаяттар, он шақты роман туды. Романдарының дені тарихи тақырыпқа арналған. Оның екі кітаптан тұратын "Соңғы көш" (1974-1981), "Атамекен" (1985), "Тағдыр" (1988) романдары Шыңжаң қазақтарының өмірінен жазылған. "Соңғы көш" дилогиясына 1983 жылы М.Әуезов атындағы әдеби сыйлық, "Тағдыр" романына 1990 жылы Абай атындағы Мемлекеттік сыйлық берілді.
Қос томды "Дарабоз" (1996) романы тарихи тақырыпқа, "Саржайлау", "Сөйгүліктер", "Бір қапаның тұрғындары", "Бір түп тораңғы" атты шығармалары бүгінгі заман тақырыбына арналса, "Қылкөпір" романы (2003) мен соңғы жылдары жазылған бір топ әңгімелерінде тәуелсіздіктен кейінгі өтпелі дәуір шындығы көрініс тапқан. Жазушы "Таңғажайып дүние" атты ғұмырнамалық романында (1999) өзі өмір сүрген орта мен замандастары жайында сыр шертеді.
"Көкейкесті", "Соңғы көш", "Атамекен" романдары мен хикаяттар топтамасы орыс тіліне аударылып басылған. Жекелеген әңгіме, хикаяттары қырғыз, өзбек, ұйғыр, украин, белорус, грузин тілдерінде, "Соңғы қош" романы түрік тілінде жарық көрді. Бүгінге дейін отызға тарта кітабы шықты. Негізгі еңбектері 2003-2004 жылдары "Қазығұрт" баспасынан шыққан "Он екі томдық" шығармалар жинағына топтастырылған.
Медальдармен, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталды. 1998 жылы " Қазақстанның Халық жазушысы" деген атақ берілді. Тарбағатай және Үржар аудандарының құрметті азаматы.
== Шығармалары ==
|