Арша: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

*Оны кәдімгі арша, ем арша деп те айтады. Биіктігі 1-3,5 метр, қысы-жазы көгеріп тұратын, [[бұта|бұталы]] [[өсімдік]]. Қара күзде өсімдіктің піскен [[жеміс|жемісі]] (қаракөк түстілері) жинап алынып, ашық жерде ептеп кептіреді. [[Халық емі|Халық]] емінде арша жемісі ежелден-ақ несеп айдайтын және [[қуық|қуықтың]] қабынуын басатын дәрі ретінде қолданылып келеді. Аршамен [[тіс]] тазалау пайдалы. <ref name=source1> [[Қазақ энциклопедиясы]] I том</ref>

 

'''Арша''' – сауырағаштар тұқымдасына жататын бұтақты және қырқып-пішіндеуге ыңғайлы, шымыр ағаш. Өсу тұрғысына қарай арша жайыла өсетін және тік өсетін болып екіге бөлінеді. Табиғаттағы тік өсетін түрлерінің биіктігі – 20-30 метрге жетеді. Жалпы 300 жылға дейін өмір сүреді. Табиғатта Гиннестің рекордтар кітабына кірген 800 жыл жасаған кәрі аршалар да бар. Еліміздің табиғатында аршаның зарафшан, түркістан, қазаттық арша деген түрлері бар. Көгалдандыруда аршаның тек шет елден әкелініп, жерсіндірілген түрлері ғана қолданылады. Қылқандарының түсі, түріне қарай: сары, ашық жасыл, қою жасыл, көк, көкшіл болып келеді. Сабақ бойына тығыз орналасқан қылқандары әдемі хош иіс шығарады.

Бойында зиянды [[бактериа]]ларды жойғыш және емдік қасиеті бар. [[Өкпе]], [[тері]] және [[астма]] ауруларын емдеген. Ежелгі [[Рим]] мен [[Греция]]да жылан шаққан кезде пайдаланған. Аршаның тік өсетін түрлерінен қарындаш жасайды. Діңінің қабығын ыдыс жасауда, басқа да өндірісте шикізат есебінде және құрылыс материалы ретінде кеңінен қолданады. Музыкалық аспаптар жасауға пайдаланады.