Хлоропласт: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: hy:Քլորոպլաստ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[Сурет:Plagiomnium affine laminazellen.jpeg|thumb|Клетка ішіндегі хлоропласт]]
[[Сурет:Überseemuseum Bremen 2009 238.JPG|thumb|Хлоропласт моделі]]
'''Хлоропласт''' (грек. chloros — жасыл және plastos — соғып жасау) — [[фотосинтез]] процесін жүзеге асыратын өсімдіктердің клеткаішілік органоиды. Жарықсыз өсірген өсімдіктерде болатын [[этиопластар]] жарықтың әсерінен жасыл түске боялып, хлоропластға айналады. Осы айналу барысында ішкі [[мембрана]] қатпарлана өсіп [[тилакоид]] (бір қабат мембранадан тұратын жұқа құты-қапшық) түзеді. Тилакоидтар өзара топтасып [[граналар]] пайда болады. Тилакоидты граналар жуып, дестелеп қойған тостаған-табақшаны елестетеді. Онда [[пигмент]]тер, [[электрон]] тасымалдағыш тізбек және [[фермент]]тер шоғырланады. Тилакоидты граналардан бос кеңістікті [[строма]] деп атайды. Хлоропласт тилакоидты ганалардыңграналардың саны бірнешеу. Оларды өзара стромалық тилакоид жалғастырып тұрады. Стромада фотосинтездің биохимиялық реакциялары жүреді. Жоғары сатыдағы өсімдіктерде хлоропласт сопақша, [[линза]] тәрізді. Оның ұзындығы 5 — 10 мкм, ені 2 — 3 мкм. Әр клеткада шамамен 20 — 30-дай хлоропласт болса, балдырларда мөлшері өте үлкен, формасыз 1 — 2 данасы ғана болады. Хлоропласт жартылай дербес (автономды) құрылым, себебі онда мембраналық тилакоидты жүйеден басқа меншікті белок синтездегіш тетіктер бар. Оларға сақина тәрізді [[ДНҚ]] молекуласы мен [[РНҚ]] және [[рибосома]]лар жатады. Бұлардың көмегімен хлоропласт кейбір өзіне қажетті белоктарды синтездей алады. Хлоропластда сонымен қатар май түйіршіктері мен крахмал дәндері кездеседі. Клеткада хлоропласт бөліну арқылы көбейеді, бірақ оның клетка ядросының бөлінуімен сәйкес келуі шарт емес. Хлоропластты [[цианобактерия]]лардың ежелгі ядролы [[гетеротроф]]ты балдырлармен немесе қарапайымдармен [[симбиогенез]] нәтижесінде пайда болған деп жорамалдайды.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том</ref>
== Сілтемелер ==
<references />
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Хлоропласт» бетінен алынған