Броундық қозғалыс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Бот: Санат:Б дегеннен аластатты |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
4-жол:
{{stub}}
{{wikify}}
Броундық қозғалыс.
Біз VII сыныпта диффузиямен- яғни газдардың,сұйықтардың және қатты денелердің тікелей жанасқанында араласуымен танысқанбыз.Бұл құбылысты молекулалардың ретсіз қозғалысымен түсіндіруге болады.Алайда молекулалар қозғалысының ең айқын дәлелін қандай болса да бір қатты заттың суда қалықтап жүрген өте ұсақ бөлшектерін микраскоппен бақылау арқылы алуға болады.Бұл бөлшектер броундық қозғалыс деп аталатын ретсіз қозғалыс жасайды.
Броундық қозғалыс- бұл сұйықта (немесе газда) қалықтаған бөлшектердің жылулық қозғалысы.
Броундық қозғалысты түсіндіру.Броундық қоззғалысты тек молекула-кинетикалық теорияға сүйеніп қана түсіндіруге болады.Бөлшектердің броундық қоғалыс жасайтын себебі- сұйық молекулаларының бөлшектерге соғылуы бірін-бірі теңгермейді.Молекулалар бейберекет қозғалыс жасағанда олардың броундық бөлшектің және оған жақын молекулалардың орындары сызба түрінде көрсетілге.Молекулалар бейберекет қозғалыс жасағанда олардың броундық бөлшекке,мыалы, оның оң жағы мен сол жағына, беретін импульстері бірдей емес.Сондықтан нөлден өзгеше болатын қысымның қорытқы күші броундық бөлшектердің қозғалысын өзгертеді:
Орташа қысымның газда да, сұйықта да белгілі бір мәні бар.Алайда орташа қысымнан болмашы кездейсоқ ауытқулар әрдайым болып тұрады.Дененің ауданы неғұрлым аз болса,берілген ауданға әсер етуші қысым күшінің салыстырмалы өзгерісі соғлым елеулі болады.Егер қарастырылған өлшемдер ауданның өлшемдері молекуланың бірнеше диаметріндей болса, онда молекула осы ауданға келіп соққанда ауданға әсер ететін күш нөлден қандай да бір ақырғы мәнге дейін секірмелі түрде өзгереді.
Броундық қозғалыстың молекулалық-кинетикалық теориясын 1905 жылы А.Эйнштейн (1879-1955) жасаған болатын.
Франция физигі Ж.Переннің броундық қозғалыс теориясын құруы және оны эксперименттік дәйектеуі молекула-кинетикалық теорияның түбегейлі жеңісі еді.
| |||