Шығыс Сібір: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Batyrbek.kz (талқылау | үлесі) ш артық уикилендіру алып тасталынды |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
'''Шығыс Сібір'''
== География ==
*[[Ресей|Ресейдің]] шығыс жағындағы өңірі.
Line 9 ⟶ 10:
*Ауданы 7,2 млн. км<sup>2</sup>.
*Шығыс Сібір аумағында:
**[[
**[[Бурят Республикасы|Бурят республикасы]]
**[[Тыва Республикасы|Тыва республикасы]]
**[[
**[[Иркутск облысы]]
**[[Чита облысы]]
Line 20 ⟶ 21:
== Кен байлықтары ==
Кен байлықтарынан [[тас көмір]], [[алтын]], [[никель]], [[кобальт]], [[мыс]], [[полиметалл]], [[қалайы]], [[сирек металдар]], [[темір кентасы]], [[слюда]], [[асбест]], [[графит]], [[флюорит]], [[талық]], [[магнезит]], [[нефелин]], [[тұз]] өндіріледі.
== Климат ==
Климаты қатаң, тым континенттік.
Орташа жылдық ауа температурасы 0°С-тан төмен (солтүстік-шығысында –18°С-қа дейін төмендейді). Қысы ұзақ әрі өте суық, жазы салыстырмалы жылы. Орташа айлық темп-расы қаңтарда –18° –20°С (абсолюттік минимум Якутияда –70°С), шілдеде 5 – 20°С.
=== Жауын-шашындар ===
Жылдық жауын-шашын мөлшері 100 – 500 мм (биік таулы өңірлерде 1000 – 1200 мм). Жауын-шашынның 70%-дан астамы жылы маусымға келеді. Шығыс Сібір қатаң климаты көп жылдық тоңның кең көлемде (ауданы 4 млн. км<sup>2</sup>-ден астам, қалыңдығы 200 – 500 м-ден Марха өзені алабында 1500 м-ге дейін) таралуына себеп болды.
Line 40 ⟶ 43:
*[[Байкал]]
*[[Таймыр]]
== Табиғат ==
=== Өсімдік-топырақ жамылғы ===
Өсімдік-топырақ жамылғысының қалыптасуында белдемділік айқын байқалады. Тундраның, орманды-тундраның батпақты-глейлі күлгін топырағында мүк-қына, аласа бұта өсімдіктері, орман белдемінде (тайга) қылқан жапырақты өсімдіктер басым. Орманды-дала, дала өсімдіктері Тува қазаншұңқырында, Байқал сыртында таралған (бұл өңір негізгі ауыл шаруашылықты аудан).
=== Жануарлар ===
Жануарлар дүниесінен солтүстік бұғысы, [[ақ түлкі]], [[тиін]], [[бұлғын]], [[қасқыр]], [[қарсақ]], [[түлкі]], [[бұлан]], [[қоңыр аю]], құстардың көптеген түрлері тіршілік етеді.
== Тағы қараңыз ==
==Сілтемелер==▼
* [[Батыс Сібір]]
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том▼
* [[Қиыр Шығыс]]
== Дереккөздер ==
<references/>
▲[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том
▲==Сілтемелер==
{{wikify}}▼
▲{{wikify}}
{{Суретсіз мақала}}
[[Санат:Сібір]]
|