Жұбан Молдағалиев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
25-жол:
|Commons =
}}
'''Жұбан Молдағалиев''' (5.09.[[1920]] жылы туған, Орал облысы, [[Тайпақ ауданы]], [[Сайқұдық ауылы]]) — қазақ ақыны, жауынгер, [[Қазақстан Жазушылар ОдағыныңОдағы]]ның төрағасы, "Мен Қазақпын" поэмасының авторы.
 
== Өмірбаяны ==
Оралда ауыл шаруашылық техникумын (1940) бітіріп, 1940-47 жылы [[Кеңес]] Армиясы қатарында болды. Ұлы Отан соғысына қатысты.
 
Одан кейінгі жылдары: "Лениншіл жас" ([[1948]]-52), "Қазақ әдебиеті" (1955-56) газеттері мен [["Жұлдыз" журналы]] (1958-63) редакцияларында, [[Қазақстан]] Жазушылар одағында (1953-54; 1963-71; 1 секретары) қызмет іетеді. Алғашқы өлеңі ("Ленин тірі") Орал "Комсомол үрпағыұрпағы" газетінде (1939) басылды. ТүңғышТұңғыш жинағы "Жеңіс жырлары" деген атпен 1949 жылы жарық көрді. Жұбан Молдағалиевтің көптеген поэмаларында азаматтық сарын мен көңіл күйі лирикасы басым.
 
Жұбан Молдағалиев 7-сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының, Қазақстан Компартиясы Орталық комитетінің мүшесі (XII—ХӀӀӀ-съездерде) болып сайланды. Ж.Молдағалиев екі рет Еңбек Қызыл Ту және 2-дәрежелі Отан соғысы, "ҚүрметҚұрмет Белгісі" ордендерімен, медальдармен марапатталған.
 
== Мен - қазақпын ==
Жұбан — өзінің атақты "Мен — қазақпын" деп аталатын поэмасымен қазақ әдебиетінің ірі тұлғасына айналған, отансүйгіштік жырларымен халық жүрегінен орын тепкен ақын. Ол — Ұлы Отан соғысы жылдарында келген ұрпақтың ірі талантты өкілдерінің бірі. Бұл жылдары жыр әлеміне келген ақындар шығармашылығында Отанға деген ерекше махаббат, халықты ерлікке шақыру, жеңіске деген үлкен сенім жатты. Сондай-ақ азаматтық намыс, кек, елге, жерге деген сағынышқа толы болды. Осы ерекшеліктер Жұбан Молдағалиевтің [[1949]] жылғы "Жеңіс жырлары" кітабында анық байқалады
Ж. Молдағалиевтің ақындық даңқын көтеріп, оның есімін әдебиет әлеміне енгізген шығармасы — "Мен — қазақпын" поэмасы ([[1964]]). Бұл поэмада ақын қазақ халқының өткен өмірі мен тағдыры жайлы лирикалық-публицистикалық стильде толғана жырлады. Қазақ халқының ұлттық ерекшеліктерін ашуда, оның ерлік дәстүрі, туған жер мен ел, оның байлығы, адамдары жайлы асқақтата көркемдеп жырлай білді.
 
Өзінің "қазақ" екенін ағынан жарыла ерекше шабытпен жырлауы — оның ерлігінің бір көрінісі десек қателеспейміз.<ref> Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2 </ref>
45-жол:
 
==Жұбан Молдағалиев шығармашылығы==
"Жыр туралы" поэмасында ([[1963]]) татар акыны Кеңес Одағының Батыры Мүса[[Мұса ЖәлилдіңЖәлил]]дің ерлігі бейнеленген.
 
Ол "Жесір тагдырындатағдырында" (1965) қазақ әйелінің өткен замангызаманғы қатал тағдыры мен оның жаңа өмір жолындағы күресін көрсетті. "Мен қазақпын" поэмасында қазақ халқының өмірі, үлттықұлттық ерекшелігі реалистік түргыдатұрғыда берілген. "Айттым сөлемсәлем" лирикалық поэмасы (1967) махаббат пен ерлікті жырлайды.
 
"Кісен ашкан" (1969) поэмасында Қүрманғазының[[Құрманғазы]]ның осы аттас күйіне қүлаққұлақ қойып, ой жібере отырып, өскен өнер, өркендеген халық тағдыры баяндалған. Оның ақындық өнерін айқын танытқан бүлбұл шығармаеына Қазақ КСР-інің Мемлекеттік сыйлыгысыйлығы (1970) берілді.
 
1970 жылы Жұбан Молдағалиевтың таңдамалы шығармаларының 2 томдығы жарық көрді.
62-жол:
Шытырман, жакпар-жақпар жыр шыңындай...» - деп, <br />
</i></center>
ол ешбір кіріспесіз-ақ кемеңгер ақын бейнесін кескіндеуге бірден бет бүрадыбұрады. [[Алатау]] - Абай тұлғаларының қатар алынуында терең мән жатыр.
'''«Шыңдардың ақиығы, мұз балағы, Бөктерде балалаған құз қалады...»'''- деп, ақын Абай шыңын «шыңдардың ақиығына» балайды. Өлең ұлы ақынның Алматыда орнатылған зәулім ескерткішіне назар аударумен түйінделеді. Кемеңгер ақын бейнесін ол басқа да жырларында сомдай түскен. «Қазақшадан аударылған» (1971) деген өлеңінде ол қазақ жеріндегі шоқ жұлдыздар қатарында Абай есімін алдымен атайды. [[«Пір»]] (1972) өлеңінде [[А. С. Пушкин]] поэзиясымен алғаш Абай аудармасы арқылы танысқанын баяндайды. «Мен - қазақпын» (1963-64) дейтін атақты дастанында ол Абай бейнесіне ойша оралып, ол қазақ халқы тарихының бөлінбейтін бір бөлшегі, асқаралыбелесі екенін ескертеді. Әдебиет жайындағы мақалаларында ол Абай тұлғасына бір соқпай өтпейді. «ҚазақәдебиетіҚазақ әдебиеті» газетіңде жарияланған мақаласында («Ерлікпен тең еңбек», 1969, 7-желтоқсан) Абайдың орыс тіліне аударылуы туралы сөз қозғайды. ҚүрманғазыҚұрманғазы өмірінен жазылған «Кісен ашқан» поэмасы үшін 1970 ж. Молдағалиевқа Қазақ ССР-інің Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығы берілді.<ref> Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас
редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9</ref>