Уикипедия

Иран: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш Боттың үстегені: ce:Иран
шӨңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Мемлекет
{{Infobox Country or territory
|native_nameҚазақша атауы = <span style="line-height:1.33em;"><big> جمهوری اسلامی ايران </big><br />''Джомхури́йеИран Ислами́йеИслам Ира́н''Республикасы</span>
|conventional_long_nameШынайы атауы = <span style="line-height:1.33em;">Иран<big> جمهوری اسلامی Исламايران Республикасы</spanbig>
|common_name Атау септігі = Иран
|image_flagЕлтаңба = FlagCoat of arms of Iran.svg
|image_coatБайрақ = Coat of= armsFlag of Iran.svg
|Ұраны = استقلال آزادی جمهوری اسلامی<ref>http://www.bookrags.com/browse/Encyclopedia%20of%20Religious%20Practices/50</ref>&nbsp;&nbsp;<br /> <small>([[Парсы тілі|парсыша]]: "Тәуелсіздік, Азаттық, Ислам республикасы"</small></small>
|symbol_type = Рәмізі
|Әнұранның аты = [[Соруде меллийе Иран]]<ref>http://www.iranchamber.com/geography/articles/flag_anthem.php</ref>
|image_map = Iran in its region.svg
|Аудио =
|official_religion = [[Ислам дінінің шиа тармағы]]
|lat_dir = N |lat_deg = 35 |lat_min = 41 |lat_sec = 0
|national_motto = استقلال آزادی جمهوری اسلامی<ref>http://www.bookrags.com/browse/Encyclopedia%20of%20Religious%20Practices/50</ref>&nbsp;&nbsp;<br /> <small>([[Парсы тілі|парсыша]]: "Тәуелсіздік, Азаттық, Ислам республикасы"</small></small>
|lon_dir = E |lon_deg = 51 |lon_min = 25 |lon_sec = 0
|national_anthem = [[Соруде меллийе Иран]]<ref>http://www.iranchamber.com/geography/articles/flag_anthem.php</ref>
|capital |region = [[Теһран]]IR
|CoordScale =
|latd=35 |latm=41 |latNS=N |longd=51 |longm=25 |longEW=E
|Картада = Iran in its region.svg
|official_languages = [[Парсы тілі|парсыша]]
|карта тақырыбы =
|government_type = [[Ислам республикасы]]
|Картада2 =
|leader_title1 = [[Иранның Жоғарғы билеушісі|Жоғарғы билеуші]]
|leader_title2Үкімет түрі = [[ИранИслам президенті|ПрезидентРеспубликасы]]
|leader_name1Құрылды = [[Аятоллаһ1 Алисәуір]], Хаменеи[[1979 жыл]]
|Тәуелсіздік күні =
|leader_name2 = [[Махмуд Ахмадинежад]]
|Тәуелсіздігін алды =
|largest_city = Теһран
|sovereignty_typeТілі = [[МидияПарсы тілі|EstablishmentПарсыша]]
<!-- |sovereignty_noteТілдері = -->
|Мемлекеттік діні = [[Ислам дінінің шиа тармағы]]
|established_event1 = [[Елам|Прото-Елам]]
|Астанасы = [[Теһран]]
|established_date1 = 8000 до н.э.
|Ірі қалалары = Теһран, [[Мешхед]], [[Кередж]], [[Тебриз]], [[Шираз]], [[Исфахан]], [[Ахваз]]
|established_event2 = [[Елам]]
<!-- |Ірі қаласы = -->
|established_date2 = 3400 до н.э. - 550 до н.э.
|Басшы қызметі = [[Иранның Жоғарғы билеушісі|Жоғарғы билеуші]] <br/> [[Иран президенті|Президент]]
|established_event3 = [[Мидия]]
|Басшылары = [[Аятоллаһ Али Хаменеи]] <br/> [[Махмуд Ахмадинежад]]
|established_date3 = 728 до н.э. - 550 до н.э.
|Жер аумағы = 1,648,195
|established_event4 = [[Ахемен әулеті]]
|Жер аумағы бойынша орны = 17-ші
|established_date4 = 550 до н.э. - 330 до н.э.
|Судың үлесі = 0.7
|established_event5 = [[Парфия]]
|Этнохороним = Ирандықтар
|established_date5 = 248 до н.э. - 224 до н.э.
|Жұрты = 70,049,262<ref name="pop_est">{{cite web |url=http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 |title="سرشماری ۱۳۸۵" |first=Government of Iran |last=Statistical Centre|accessdate=2006-12-03}}</ref>
|established_event6 = [[Сасан әулеті]]
|Халық саны бойынша орны = 18
|established_date6 = [[224]] н.э. - [[651]] н.э.
|Сарап жылы = 2006
|established_event7 = [[Сафауи әулеті]]
|Санақ бойынша халық саны = 70,049,262<ref name="pop_est">{{cite web |url=http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 |title="سرشماری ۱۳۸۵" |first=Government of Iran |last=Statistical Centre |accessdate=2006-12-03}}</ref>
|established_date7 = Ордибехешт 881<br />([[Мамыр]] [[1502]])
|Санақ жылы = 2006
|established_event8 = Первая конституциясы
|Халық тығыздығы = 7
|established_date8 = Мордад 13, 1285<br />([[1906]] [[Тамыздың 5]])
|Тығыздық бойынша орны = 17
|established_event9 = Ислам революциясы
|ЖІӨ = $610.4 billion <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#Econ</ref>
|established_date9 = Фарвардин 12, 1358<br /> ([[1979]] [[Сәуірдің 1]])
|ЖІӨ сараптаған жылы = 2005
 
|area ЖІӨ бойынша орны = 1,648,19519
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ = $8,900 <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#Econ</ref>
|areami² = 636,372 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ бойынша орны = 71
|area_rank = 17th
|area_magnitudeЖІӨ (АҚТ) = 1 E12 =
|ЖІӨ (АҚТ) сараптаған жылы =
|percent_water = 0.7
|ЖІӨ (АҚТ) орны =
<!--
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) =
|population_estimate = 70,049,262<ref name="pop_est">{{cite web |url=http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 |title="سرشماری ۱۳۸۵" |first=Government of Iran |last=Statistical Centre |accessdate=2006-12-03}}</ref>
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (АҚТ) орны =
|population_estimate_year = 2006
|ЖІӨ (номинал) =
|population_estimate_rank = 18th
|ЖІӨ (номинал) сараптаған жылы =
-->
|ЖІӨ (номинал)бойынша орны =
|population_density = 42
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) =
|population_densitymi² = 109 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|Жан басына шаққандағы ЖІӨ (номинал) орны =
|population_density_rank = 158th
|АДИ = {{өсім}}0.746
|population_census = 70,049,262<ref name="pop_est">{{cite web |url=http://www.sci.org.ir/portal/faces/public/census85 |title="سرشماری ۱۳۸۵" |first=Government of Iran |last=Statistical Centre |accessdate=2006-12-03}}</ref>
|АДИ жылдық есебі = 2004
|population_census_year = 2006
|АДИ бойынша орны = 96
|population_census_rank = 17th
|АДИ деңгейі = <font color="#FFCC00">орташа</font>
|GDP_PPP = $610.4 billion <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#Econ</ref>
|GDP_PPP_rank Әуе компаниясы = 19th
|GDP_PPP_yearВалютасы = 2005[[Риал]] (<big>ريال</big>)
|Интернет үйшігі = [[.ir]]
|GDP_PPP_per_capita = $8,900 <ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html#Econ</ref>
<!-- |Интернет үйшіктері = -->
|GDP_PPP_per_capita_rank = 71st
|HDI_yearISO = 2004IRR
|HDIТелефон коды = 98 = {{profit}}0.746
|HDI_rank Уақыт белдеуі = 96th+3.30
<!-- |Уақыт белдеулері = -->
|HDI_category = <font color="#FFCC00">medium</font>
|Түсініктемелер = <references/>
|currency = [[риал]] (<big>ريال</big>)
<!-- |Тусыз және елтаңбасыз =* -->
|currency_code = IRR
<!-- |time_zone Әнұрансыз =* -->
|utc_offset = +3.30
|time_zone_DST = ''not observed''
|utc_offset_DST = +3.30
|cctld = [[.ir]]
|calling_code = 98
|footnotes =
}}
 
'''Иран''' (1935 жылға дейін Парсы елі), Иран Ислам Республикасы — Азияның оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан мемлекет. Жер көлемі 1,648 млн. км2. Халқы 65,2 млн. адам (1999). Халқының ұлттық құрамы: [[парсы|парсылар]] (51%), [[әзербайжан|әзербайжандар]] (27%), [[күрд|күрдтер]] (5%), [[араб|арабтар]], [[түрікмен|түрікмендер]], [[белуджи|белуджилер]], [[армян|армяндар]], [[еврей|еврейлер]], т.б. Қала халқы 58,3%. Астанасы — [[Тегеран]] қ. (айналасын қосқанда 12 млн-нан астам). Одан басқа Мешхед (1,5 млн.), Исфаһан (1 млн.), Тебриз (852 мың), Шираз (800 мың) сияқты ірі қалалар бар. Ресми тілі — парсы тілі. Мемлекеттік діні — ислам дінінің шиит тармағы. Иран — діни мемлекет. Елдегі саяси және діни билік аятолла Сейд Әли Хаменеидің қолында. Президент (1997 жылдан бастап Сейд Мохаммед Хатами) 4 жылға сайланады және Министр Кабинетін басқарады. Жоғарғы заң шығарушы орган — бір палаталы парламент — Ислам кеңесі жиналысы (меджлис) 4 жыл сайын сайланып отыратын 270 депутаттан тұрады. 1981 жылғы конституциясы бойынша, елде саяси және діни емес ұйымдарға тыйым салынған. Ұлттық мейрамы 11 ақпан — Революция күні (1979). Ұлттық ақша бірлігі — риал.
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Иран» бетінен алынған