|
Сирек кездесетін түр, Қазақстанда таралу аймағының терістіктегі ең шеткі [[шекара]]сы өтеді. Тасты, сазды жарларды мекендейді. Республикада екі жерде – [[Сырдария]] Қаратауының баысындағы Ақ-мешіт үңгірі мен Үстірттің батыс жағындағы [[Қарамая тауы]]нан табылған. Қаратауда аса терең емес тасты жарларды мекендейді. Ақбауыр жарқанаттың тіршілігі әлі толық зерттелмеген. Саны мөн оған әсер ететін [[фактор]]лар белгісіз. Үстірт қорығында қорғалады. Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.<ref>Қазақ Энциклопедиясы 1-том</ref>
'''==Статус.''' ==
III-шы санат. Зерттелмеген, сирек кездесетін түр.
'''==Генофондысын сақтау үшін таксонның маңызы'''. ==
[[Қазақстан|Қазақстанның]] оңтүстік бқлігіне енген жерорта теңізі жағамауының сирек өкілі.
==Таралуы==
'''Таралуы.''' Қазақстанда екі жерден ғана: бірі – [[Қаратау|Қаратаудың]] батыс жағындағы [[Ақмешіт]] үңгірінен, екіншісі - Үстірттің батыс шыңындағы Көгесем құдығы төңірегінен табылып отыр. [[Түркіменстан|Түркімениядағы]] Үлкен Балқаш тауларынан да (Үстірттен оңтүстікке қарай 400 км) табылды.
==Мекендейтін жерлері==
'''Мекендейтін жерлері.''' Қаратаудағы [[Ақмеші|Ақмешіт]] үңгірі төңірегіндегі шөлейтті жерлер, тасты шұңқырлар, ал Үстіртте су көздеріне жақын сазды биік қыраттар. Ақмешіт үңгірінде жарқанаттардың басқа да бес түрі мен бірге тіршілік етеді. Көрші [[Түрікменстан|Түрікменстанда]] ақбауыр жарқанаттар көбіне таулар мен олардың етектерінде тіршілік етеді. Тасты, жартасты жазық жерлерде де табылған. Баухыз ауданында және Кюрендаг тауларында да мекендейді. [[Өзбекстан|Өзбекстанда]] шөлді жерлерде және тау етектерінде 1000 мбиіктінке б\дейін өмір сүреді.
==Саны==
'''Саны.''' Қазақстанда мәлімет жоқ. Таралінның басқа жерлерінде саны 30-дай ақбауыр жарқанаттың колониясы кездескен (көбею кезінде).
'''==Негізгі шектеуші факторлар.''' ==
Белгісіз.
==Биологиялық ерекшеліктері==
'''Биологиялық ерекшеліктері.''' Ол туралы Қазақстанда мәлімет жоқ. [[Орта Азия|Орта Азияда]] зерттеулер мынаны көрсетеді: Көктем мен жазда еркектері жеке-жеке жүрсе, ұрғашылары-шағын топ құрып өмір сүреді. Қараңғы түсе аңшылыққа шығады. Қалмақтап ұшуы құстардың ұшуына ұқсайды. Насепкомдарды жер бетінен 2-3 м биіктіктен ұстайды. Оны жербетінен 20-25 мбиіктінте сирек кездестіресіз. Негізгі азықтары – қоңыздар, инелктер, көбелектер. Кейде тіршілік ететін мекендерінен кесірткелерді де ұстайды. Әр аналық көбіне 2-ден Өсім береді. Жас жарқанаттар тез өседі және шілде айында өзінше қоректерін аулауға кіріседі.
'''==Қолда өсіру.''' ==
Мәлімет жоқ.
'''==Қабылданған қорғау шаралары.''' ==
Үстірт қорығында және Орта Азия мемлекеттерінің көптеген қорықтарында қорғалады.
'''==Қорғауды керек ететін шаралар.''' ==
Анықталған жоқ.
'''==Зерттеу жөніндегі ұсыныстар.''' ==
Биологиясын зерттеу керек.
<ref>Стрелков, 1976; 2. Стрелков, Шаймарданов, 1983; 3. Стрелков, 1985</ref>
| 