|
== Тарихы ==
Х ғасырда қазіргі Саксонии-Анхальтының бүкіл территориясына жуығы, Киелі Римдік империясының құрамында болған, ірі Саксония герцогтігінің мушесі болған. XII—XIII ғасырларында Саксония герцогтігі бірнеше тәуелсіз герцогтігілеріне және графтықтарға ыдырады. 1157 жылы кейін Бранденбург империялық маркграфтықмаркграфтығына айналған, Солтүстік марка (қәзіргі Альтмарк өңірі) құрамынан бөлінді. Анхальт графтығы 1212 жылы аскан княздары билік кезенінде бөлініп, князь Анхальт-Дессау Леопольд III билік кезенінде мәдени нұрланды. Саксония бөліктерінің ең маңыздысы Саксен-Виттенберг герцогтығының иелері Саксония курфюрсті лауазымымына ие болды.
1423 мұрагерсіз қалған Саксен-Виттенберг герцогтығы Мейсен маркграфтығына берілді. Сонымен бірге маркграф Саксония курфюрсті лауазымымына ие болды (кеінірек курфюрсттік корольдікке айналды).
Наполеондік соғыстарынан кейін қазіргі Саксония-Анхальт территориясының түгеліне жуығы(сонымен қоса өткен Саксен-Виттенберг герцогтығы) Пруссиямен жауланып алынды. Сол жерде пруссиялық Саксония провинциясы құрылды. Ангальт герцогтығы Германиялық империясына 1871 жылы қосылды.
. В 1157 году отделилась Северная марка (ныне регион Альтмарк), ставшая имперским маркграфством Бранденбургским. Графство Анхальт отделилось в 1212 году во времена правления асканийских князей и достигла культурного расцвета при князе Анхальта-Дессау Леопольде III. Среди других осколков Саксонии наиболее важным было герцогство Саксен-Виттенберг, владельцы которого получили титул курфюрстов Саксонии.
1918 жылы, Германияда монархияның құлатылуынан кейін, Ангальт еркін Ангальт мемлекетіне айналды; 1934 жылынан кейін— Ангальт жеріне. Екінші дүниежүзілік соғысынан кейін Ангальт совет басқыншылық зонасына енгізіліп, біраз уақытқа өткен пруссиялық Саксония провинциясымен Саксония-Анхальт жеріне қосылды.
В 1423 году оставшееся без наследников герцогство Саксен-Виттенберг было передано маркграфству Мейсен, вместе с ним мейсенский маркграф получил титул курфюрста Саксонии (позже курфюршество стало королевством).
Саксония-Анхальтінің еркін жер ретіндегі тарихы өте қысқа болып келеді. 1947 жылы пайда болып, 1952 жылына дейін өмір сүрді.
После Наполеоновских войн почти вся территория нынешней Саксонии-Анхальт (в том числе и бывшее герцогство Саксен-Виттенберг) была захвачена Пруссией. На ней была создана прусская провинция Саксония. Герцогство Ангальт вошло в Германскую империю в 1871 году.
После принятия «Закона о дальнейшей демократизации структуры и методов работы государственных органов в землях ГДР», 25 июля 1952 г. ландтаг Саксонии-Ангальт принял решение о своем самороспуске и образовании округов Галле и Магдебург.
В 1918 году, после свержения монархии в Германии, Ангальт становится Свободным государством Ангальт; после 1934 года — землёй Ангальт. После окончания Второй мировой войны Ангальт вошёл в советскую зону оккупации и некоторое время был объединён с бывшей прусской провинцией Саксония в землю Саксония-Анхальт.
Саксония-Анхальт как самостоятельная земля имеет короткую историю. Появившись в 1947 году, она просуществовала до 1952 года. После принятия «Закона о дальнейшей демократизации структуры и методов работы государственных органов в землях ГДР», 25 июля 1952 г. ландтаг Саксонии-Ангальт принял решение о своем самороспуске и образовании округов Галле и Магдебург.
3 октября 1990 г. произошло воссоединение Германии. Саксония-Ангальт вновь появилась как отдельная земля на карте Германии. 14 октября впервые после 1946 года жители участвовали в свободных выборах членов земельного парламента. Отдельные входящие в землю регионы являются старейшими культурными центрами Германии.
Төменгі Саксониядағы ең маңызды оқу орны ол [[Гёттингендік университет|Георг-Август университеті]] қ. [[Гёттинген]], [[Техникалық Университет Брауншвейг]] ([[:de:Technische Universität Braunschweig]]), [[медициналық институт Ганновер]] ([[:de:Medizinische Hochschule Hannover]]), [[ветеринарлық институт Ганновер]] ([[:de:Tierärztliche Hochschule Hannover]]) және т.б.
== Туризм ==
Бірінші кезекте туристарды [[Гарц]] тауы қызықтырады. [[:de:Eichsfeld]], [[:de:Weserbergland]], [[:de:Leinebergland]], Солтүстік теңіздің жағасы [[:de:Nordsee]], Люнебург жазығы [[:de:Lüneburger Heide]], [[:de:Wümmeniederung]], [[:de:Steinhuder Meer]], [[:de:Dümmer]] және [[Аллер]], [[Лайне (өзен)|Лайне]], [[Хунте]], [[Вюмме]] және [[Везер]] өзендерін аралап қайтуға болады. Туристарды тағы атқыштардың дәстүрлі ойындары және жасыл орамжапырақтан жасалған дәстүрлі тағам қызықтырады.
== Архитектурасы ==
* [[Төменгі Саксония сарайы]]
== Аудандар ==
Төменгі Саксония мынандай аудандардан тұрады (жақшаның ішінде ауданның индекстері және автомобиль номерлері көрсетілген):
{|
|-----
| valign="top" colspan="3" |
[[Сурет:De-ni-kreise.png]]
|-----
| width="33%" valign="top" |
# [[Аммерланд (аудан)]] (WST)
# [[Аурих (аудан)]] (AUR)
# [[Графство Бентхайм (аудан)]] (NOH)
# [[Целле (аудан)]] (CE)
# [[Клоппенбург (аудан)]] (CLP)
# [[Куксхафен (аудан)]] (CUX)
# [[Дипхольц (аудан)]] (DH)
# [[Эмсланд (аудан)]] (EL)
# [[Фризия (аудан)]] (FRI)
# [[Гифхорн (аудан)]] (GF)
# [[Гослар (аудан)]] (GS)
# [[Гёттинген (аудан)]] (GÖ)
# [[Хамельн-Пирмонт (аудан)]](HM)
| width="33%" valign="top" |
<ol start=14>
<li value=14> [[Ганновер (аумақ)]] (H)
<li> [[Харбург (аудан)]] (WL)
<li> [[Хельмштедт (аудан)]] (HE)
<li> [[Хильдесхайм (аудан)]] (HI)
<li> [[Хольцминден (аудан)]] (HOL)
<li> [[Лер (аудан)]] (LER)
<li> [[Люхов-Данненберг (аудан)]] (DAN)
<li> [[Люнебург (аудан)]] (LG)
<li> [[Ниэнбург-на-Везере (аудан)]] (NI)
<li> [[Нортхайм (аудан)]] (NOM)
<li> [[Ольденбург (аудан)]] (OL)
<li> [[Оснабрюк (аудан)]] (OS)
<li> [[Остерхольц (аудан)]] (OHZ)
</ol>
| width="33%" valign="top" |
<ol start=27>
<li value=27> [[Остероде (аудан)]] (OHA)
<li> [[Пайне (аудан)]] (PE)
<li> [[Ротенбург-на-Вюмме (аудан)]] (ROW)
<li> [[Шаумбург (аудан)]] (SHG)
<li> [[Зольтау-Фаллингбостель (аудан)]](SFA)
<li> [[Штаде (аудан)]] (STD)
<li> [[Ильцен (аудан)]] (UE)
<li> [[Фехта (аудан)]] (VEC)
<li> [[Ферден (аудан)]] (VER)
<li> [[Везермарш (аудан)]] (BRA)
<li> [[Виттмунд (аудан)]] (WTM)
<li> [[Вольфенбюттель (аудан)]] (WF)
</ol>
|}
== Еркін қалалар (Kreisfreie Städte) ==
# [[Брауншвейг]] (BS)
# [[Вильгельмсхафен]] (WHV)
# [[Вольфсбург]] (WOB)
# [[Дельменхорст]] (DEL)
# [[Зальцгиттер]] (SZ)
# [[Ольденбург]] (OL)
# [[Оснабрюк]] (OS)
# [[Эмден (Төменгі Саксония)|Эмден]] (EMD)
<div align="center">
{| id="toc" style="margin: 0 2em 0 2em"
|-
| bgcolor="#C0C0C0" | '''Тұрғына 40 мыңнан асатын қалалар'''<br /> 31 наурыз 2011 жыл бойынша
|-
|
<table width="600" border="0" cellspacing="1" cellpadding="0">
<tr align="left">
<td width="35%" > '''[[Ганновер]]'''</td>
<td width="15%" >523,0</td>
<td width="35%" > '''[[Лангенхаген]]'''</td>
<td width="15%" >52,7</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Брауншвейг]]'''</td>
<td >248,9</td>
<td > '''[[Эмден (Төменгі Саксония)|Эмден]]'''</td>
<td >51,6</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Оснабрюк]]'''</td>
<td >164,1</td>
<td > '''[[Линген (Эмс)|Линген]]'''</td>
<td >51,1</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Ольденбург]]'''</td>
<td >162,0</td>
<td > '''[[Куксхафен]]'''</td>
<td >50,4</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Вольфсбург]]'''</td>
<td >121,6</td>
<td > '''[[Пайне (қала, Германия)|Пайне]]'''</td>
<td >48,6</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Гёттинген]]'''</td>
<td >121,0</td>
<td > '''[[Штаде]]'''</td>
<td >46,1</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Хильдесхайм]]'''</td>
<td >102,8</td>
<td > '''[[Мелле (Германия)|Мелле]]'''</td>
<td >46,1</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Зальцгиттер]]'''</td>
<td >102,1</td>
<td > '''[[Нойштадт-ам-Рюбенберге|Нойштадт]]'''</td>
<td >45,0</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Вильгельмсхафен]]'''</td>
<td >81,3</td>
<td > '''[[Лерте]]'''</td>
<td >43,2</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Дельменхорст]]'''</td>
<td >74,4</td>
<td > [[Зеветаль]]</td>
<td >42,2</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Люнебург]]'''</td>
<td >73,0</td>
<td > '''[[Гифхорн]]'''</td>
<td >41,5</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Целле]]'''</td>
<td >70,2</td>
<td > '''[[Вунсторф]]'''</td>
<td >41,0</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Гарбсен]]'''</td>
<td >61,7</td>
<td > '''[[Гослар]]'''</td>
<td >40,9</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Хамельн]]'''</td>
<td >57,7</td>
<td > '''[[Аурих]]'''</td>
<td >40,5</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Вольфенбюттель]]'''</td>
<td >53,5</td>
<td > '''[[Латцен]]'''</td>
<td >40,2</td>
</tr>
<tr align="left">
<td > '''[[Нордхорн]]'''</td>
<td >53,0</td>
<td ></td>
</tr>
</table>
|}
</div>
== Аумақтар ==
| 