Адреналин: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: nn:Adrenalin
ш r2.7.3) (Боттың үстегені: ku:Adrênalîn; косметические изменения
1-жол:
[[FileСурет:Adrenalin - Adrenaline.svg|thumb| alt=A.|]]
[[FileСурет:Epinephrine-3d-CPK.png|thumb| alt=A.| ''[[Адреналин құрылымы]]''.]]
'''Адреналин''' ({{lang-la|adrenalinum}}; {{lang-la|ad}} - маңында, қасында; {{lang-la|ren}} — бүйрек) — бүйрекүсті безінің бозғылт затын құрайтын [[хромаффин|хромаффинді]]ді жасушалар тобының [[адреноцит|адреноциттері]]тері (адренонефроциттер) бөлетін [[гормон]]; бүйрек үсті бездерінің қабатында болатын ми тәрізді заттан түзілетін гормон.
 
Адреналин негізгі [[зат алмасу]] процесін күшейтеді: [[көмірсулар]]–[[майлар]] алмасуын [[жүрек]] [[қан тамырлары]] және [[бұлшық ет|бұлшық еттер]]тер жұмысын реттейді. Оқыс түскен үлкен физикалық немесе психологиялық ауыртпалықтар жағдайында ағзаның оларды тез жеңуіне көмектеседі. Адреналиннің өте аз мөлшерінің өзі жүрек жұмысын күшейтеді сүтқоректілердің бас миының кейбір нейрондары синтездейтін катехаломин тобына кіретін медиатор. Адреналиннің секрециясы ағзаның жаңа жағдайларға бейімделуге байланысты өзгерістерге ұшырауы кезінде күшейіп тыныс алуды шапшаңдатады қандағы глюкоза мен бұлшық еттердегі [[сүт қышқылы|сүт қышқылын]]н көбейтеді.<ref name="name">Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>
 
[[Адреноцит|Адреноциттер]]тер түрі өзгерген симпатикалық жүйке жүйесінің [[нейроцит|нейроциттері]]тері болғандықтан, адреналинді қозу кезіндегі [[постганглион|постганглионды]]ды симпатикалык жүйке талшықтарының үштары да бөледі. Адреналин [[катехоламин|катехоламиндерге]]дерге жатады. Адреналиннің әсерінен құрсақ қуысындағы [[қан]] тамырларының арнасы тарылып, [[көкбауыр]] мен [[бауыр]] [[қан]] тамырларындағы қанның қоры [[қан]] тамырларына шығарылады да, қан айналымындагы қанның мөлшері көбейеді; [[жүрек]] пен ми [[қан]] тамырларының арналары кеңейеді; [[жүрек|жүректің]]тің жұмысын күшейтеді; көмірсудың организмдегі алмасуын реттеуге қатысады ([[бауыр]] жасушалары мен бұлшықеттер талшықтарында қорланған [[гликоген|гликогеннің]]нің [[глюкоза|глюкозаға]]ға айналуын қамтамасыз етеді).<ref> Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
{{Biosci-stub}}
{{wikify}}
{{Link GA|de}}
 
[[Санат:Алкалоидтар]]
Line 16 ⟶ 15:
[[Санат:Катехоламиндер]]
[[Санат:Гормондар]]
 
{{Link GA|de}}
 
[[ar:أدرينالين]]
Line 45 ⟶ 46:
[[ja:アドレナリン]]
[[ko:아드레날린]]
[[ku:Adrênalîn]]
[[la:Adrenalinum]]
[[lt:Adrenalinas]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Адреналин» бетінен алынған