Лава: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш r2.7.3) (Боттың үстегені: xmf:ლავა; косметические изменения |
|||
2-жол:
[[Сурет:Lava wildfire.JPG|thumb|]]
[[Сурет:Lava wildfire.JPG|thumb|]]
'''Лава'''({{lang-it| lava}}, {{lang-la| labes}} – опырылу, құлау) – жанартау әсерінен жер бетіне төгілетін отты-сұйық балқыма. Темп-расы 690 – 1200°С аралығында өзгереді. Қышқылды (риолитті) және негізді Л-лар болып жіктеледі. Лава -жанартаулар әрекеті барысында жер бетіне төгілетін қызған сұйық не өте тұтқыр, көбіне силикаттық масса; лавалардың суынып қатаюы
== Лава ағымы ==
Лаваның жер бетінде біршама ұзын да енсіз денелер түрінде таралу пішіні; Л.а-ның ұзындық
== Лава брекчиялар ==
Кесектері мен түйірлері де, оларды жымдастырушы [[масса]] да лавалық материалдардан тұратын [[брекчиялар]].
== Лава жамылғысы ==
Лаваның төгілу өңірінен жан-жаққа бірдей шамада жайыла таралуы; көбіне жарықтар арқылы төгілген біршама сұйық [[базальт]] лавалары есебінен қалыптасады.
== Лава көпіршіктері ==
Қатайған лаваларда ұшырасатын домалақ, [[цилиндр]] немесе [[линза]] пішінді, кейде бұрыс пішінді кеуектер жиынтығы; лаваның суынып
== Лава оқпандары ==
Лава ағымдары арасынан ұшырасатын, ұзыннан-ұзақ созыла сағаланатын дәліздерге ұқсас қуыстар; жабын және табан жазықтықтары әдетте жанартау таужыныстарынан тұратын тасқадаға және тас сүңгіге ұқсас пішіндерге толы болып келеді. Лава оқпандары әдетте кертпештеле еңістелген жанартау баурайлары бетімен дүркін-дүркін қозғалған газы аз сұйық
== Лавалы
Көпшілігінде қалқан тәрізді жанартау. Ол негізінен лавадан тұрады, көж бен қопсық өнімдер аз кездеседі (эксплозиялық коэффициенті Е < 10). Мұндай жанартаулардың атқылауы жарылыссыз баяу жүреді, көп мөлшерде лава төгіледі. Синонимі: эффузиялық жанартау тасқынынан тұратын жанартау конусы. Л.к. пирокласт
<ref> Қазак тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17
Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі
ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор,
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" Ж А Қ
2003. — 248 бет. ?SВN 5-7667-8188-1, ?SВN 9965-16-512-2</ref><ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі:Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов.
– Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 </ref>
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
80-жол:
[[pt:Lava]]
[[qu:Ratata]]
[[ru:Лава]]▼
[[ro:Lavă]]
▲[[ru:Лава]]
[[scn:Lava]]
[[sh:Lava]]
99-жол:
[[vi:Dung nham]]
[[war:Lava]]
[[xmf:ლავა]]
[[zh:熔岩]]
|