Желім: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.2+) (Боттың үстегені: sh:Lepak
ш r2.7.3) (Боттың үстегені: af:Gom; косметические изменения
1-жол:
[[FileСурет:AdhesivesForHouseUse001.jpg|right|225px|thumb|Желімдер]]
'''Желім''' — әр түрлі материалдарды бір-бірімен байланыстыратын зат. Желім материалдардың беткі қабаты мен желімдік қабаттың арасында [[адгезия|адгезиялық]]лық байланыс түзеді (қысқаша ''[[Адгезия]]''). Желім құрамына әр түрлі [[толықтырғыштар]], [[Еріткіштер|еріткіштер]], [[стабилизатор|стабилизаторлар]]лар, [[Пластификатор|пластификаторлар]], [[эластификатор|эластификаторлар]]лар, т.б. кіреді. Желім [[Органика|Органикалық]]лық зат [[органикалық]] және бейорганика|бейорганикалық]] болып бөлінеді. [[Органикалық]] желімге табиғи желім және жасанды желім жатады. Табиғи желімнің екі түрі бар:
# түрлі жануартектес өнімді ([[сүйек]], [[тер|тері]]і, т.б.) қайта өңдеу арқылы алынатын жануар желімі ([[казеиндік]], [[альбуминдік]], т.б.);
# [[крахмал]], табиғи [[каучук]], т.б. заттардан дайындалатын өсімдік желімі. Жасанды желім (мономер, олигомер, полимер және олардың қоспасы негізіндегі) термореактивті желім және термопластикалық желім, резина желімі болып бөлінеді. [[Бейорганика|Бейорганикалық]]лық желімге минералды желім ([[фосфат|фосфатты]]ты, [[керамика|керамикалық]]лық, [[силикат|силикатты]]ты) және металдық желім ([[Hg]], [[Ga]] сияқты сұйық металдар негізіндегі) жатады. Желім сұйық ([[ерітінді|ерітінділер]]лер, [[эмульсия|эмульсиялар]]лар, [[суспензия|суспензиялар]]лар), қатты ([[ұнтақ|ұнтақтар]]тар)Желімдер табиги жәнө жаеанды бо лып бөлінеді.
 
Табиғи желімдер өте ерте уақыттан белгілі. Адамзат оларды өсімдіктер мен жануарлар майынан (сіңір, сүйек, сүт, т.б.) жасаған. Желімдеуге
крахмал, каучук, целлюлоза, казеин, коллагенді ерте кезден-ақ
пайдалана білген. Ал жасанды желімдер, көбінесе, [[полимер|полимерлер]]лер негізінде
жасалады. Табиғи желімдерді 3 топқа бөледі: ''жануар текті'', ''өсімдік текті'' және
''минералдық''. Олардың кемшілігі: ылғал әсеріне төзімсіз, тез шіриді және
жабыстырғыш касиетін ұзақ уақыт сақтай алмайды.<ref name=”source1”> [[Қазақ тілі терминдер сөздігі]] I том </ref><ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 </ref><ref>Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті. ISBN 9965-36-092-8 </ref>
 
== Пайдаланылған әдебиет</span> ==
<references/>
{{stub}}
20-жол:
[[Санат:Табиғат қорғау]]
 
[[af:Gom]]
[[ar:لاصق]]
[[be:Клей]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Желім» бетінен алынған