Сүйекті балықтар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''Сүйекті балықтар''' ({{lang-la|Osteichthyes}}) — омыртқалы жануарлар класы, қазіргі заманда балықтардың ең түрге бай тобы. Дене ұзындығы 0,7-1,1 см, ден 5-7 м дейін, салмағы 1,5 т жетеді. Ішкі қаңқасы сүйектенген. Әрдайым тері сүйектері болады. Қабыршақтары әртүрлі: ганоидтық, космоидтық немесе сүйекті, (цикпоидтық, немесе ктеноидтық). Желбезектері қоршаулармен бөлінбеген. Кейбір түрлердің торсылдағы жойылған. Ұрықтану сыртқы ортада өтеді, кейбір түрлері тірі табатындар. Тұщы су және теңіз балықтарының қысымды реттеуі әртүрлі: тұщы су балықтары артық суды желбезек және тері арқылы шығарады, ал теңіз балықтары, бүйрек және желбезек арқылы. 2 класс тармағы бар: қалаққанаттылар және сәулеқанаттылар, (қазіргі заман балықтарының негізгі бөлігі).<ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref>

 

Сүйекті балықтардың қаңқасында сүйектер өте көп. Олардың [[қаңқа]]

бөлімдері шеміршекті балықтардың қаңқа бөлімдеріне ұқсас. Сүйекті балықтардың желбезектерінің сырты сүйекті желбезек қақпағымен жабылған.

балықтарының желбезек доғаларында жұтқыншақ тістері де болады. Ауыз

қуысына көлемді [[жұтқыншақ]] жалғасады. Қысқа өңеші қарынмен жалғасқан. Қоректік заттарға байланысты қарынның көлемі мен пішіні әр түрлі.

тіршілік етуге бейімделген сүйекті балықтарда торсылдақ болмайды.

Сүйекті балықтар желбезектерінің сыртында

бекіген. Сүйекті балықтардың терілі желбезекаралық пердесі болмайды. Тынысалуы желбезек

қақпағының қозғалуына тікелей байланысты.

сондықтан да өте көп мөлшерде уылдырық шашады.

Кәсіптік мәні бар балықтарды көбейту үшін, арнайы балық зауыттарында қолдан ұрықтандырыл, шабақтар өсіріледі.

албырттар теңіздей өзенге өрістеп, уылдырық шашады. Ал өзен

жыланбалығы керісінше, өзеннен теңізге өтіп, уылдырық шашады. Ұрықтанған уылдырықтан бірте-бірте дернәсіл, одан [[шабақ]] өсіп жетіледі.

уылдырығы қымбат бағаланады. Сондықтан да

халқымыз '''«балық патшасы - бекіре»''' деп атайды.

[[Еділ]], [[Жайық]] өзендеріне көтеріліп өрістейді. Ондай

балықтарды өрістегіш балықтар деп атайды. Бекіре балықтарының тіршілігін байқаған халқымыз

құндылығын аңғартады. Бекіре балықтарының бір

тобы - тасбекірелер. Қазақстанда кездесетін сырдария тасбекіресі мен пілмай сирек кездесетіндіктен,

:1. '''[[Сәулеқанатты балықтар]]'''.

Қазіргі кезде тіршілік

 

'''[[Саусаққанатты Салықтар]]'''.

Бұл балықтар ерте

заманда кеңінен таралып, кейін жойылып кеткен.

деген түрі сақталған. Ғалымдардың пікірі бойынша,

қүрлыққа алғаш шыққан қосмекенділердің арғы тегі,

ауға түсті. Саны аз болғандықтан, ауға өте сирек

түседі. [[Латимерия]] - аузында өткір тістері бар жыртқыш балық. Денесінде желі өмір бойы сақталады. Үлкен өкпесі күрделі өзгеріске

торсылдақ болмайды. Бұлар - дара жынысты балықтар. Тек теңіз алабұлғасы ғана қосжынысты. Сүйекті балықтар [[уылдырық]] шашу арқылы сырттай ұрықтанады. Бұлардың кәсіптік маңызы зор. Сүйекті балықтар - алғаш сула өмір сүрген омыртқа жоталы жануарлар.<ref>Биология:Жалпы білім беретін мектептің 7-сыныбына арналған оқулық. Алматы: Атамұра, 2007. ISBN 9965-34-607-0</ref>

 

<references/>

 

[[Санат:Сүйекті балықтар| ]]

 

[[af:Beenvisse]]

[[th:ปลากระดูกแข็ง]]

[[tr:Kemikli balıklar]]

[[uk:Кісткові риби]]

[[vi:Siêu lớp Cá xương]]