Қарашығанақ мұнай-газ конденсат кен орны: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''ҚарашығанақҚарашығана́қ Мұнаймұна́й-Газгаз Конденсатконденса́т Кенікені́''' -— облыстың [[Бөрілі ауданы]] жерінде, [[Орал]] қаласынан шығысқа қарай 150 км жерде орналасқан. [[1979]] жылы ашылған. Көтерілім құрылғының биіктігі 1700 м, аумағы 16x2916×29 км. Кен шоғыры мұнайлы, газды, конденсатты. Газконденсатты бөлігінің биікт. 1420 м, мұнай қабатының қуаты 200 м. Биогермдік және биоморфты-детритті әктас, доломит, т.&nbsp;б. әр түрлі ауыспалы жыныстары өнімді деп саналады. Коллекторлары кеуекті, кеуекті-ұралы типті. Кеуектілігінің орташа шамасы мұнайда 9,4%, газконденсат бөлігінде 10,7%. Газға қаныкқан резервуарлық бөлігінің орташа өткізгіштігі 0,08 &nbsp;мкм², мұнайға қаныққан бөлігінікі 0,05 мкм². Газға қаныққан [[коллектор|коллекторының]] орташа пайдалы қалыңдығы 200 м, қаныққан мұнайдікі -— 45,7 м. Пермьдік бөлігінің газбен қаныққан коллекторы 0,90, тас көмір бөлігінікі 0,89. Мұнайға қаныққан коэффециенті 0,92-ге тең. Кен орының жабындысы — кун-гур ярусының ирень свитасындағы галит қабатынан тұрады. Тұз-күмбезді тектоникалық өрекеті пайда болған беткі қабатын жоғары. пермьнің дара ярусының терригенді-галогенді қабаттары жапқан. Кен шоғыры шегі — 3526 м тереңдікте. Газды-мұнайлы жапсары 4950 м-де байқалған, сулы-мүнайлы жапсары 5150 м. [[Пермь кезеңі|Пермьдік]] бөлігіндегі газконденсаттың бастапқы орташа қысымы 53,8 МпаМПа, тас көмірлі қабатында 56,7 МпаМПа. Қабаттардағы температура 67-8967—89°С. Пермь бөлігіндегі конденсттың орташа қысымы 486 г/м³, тас көмір қабатында 644 г/м³. Газдың дебиті тәулігіне 590 мың м³-ді көрсетгі, коңценсатга 500 мың м³, мүнайдікі 326 м³. Кен орнының мұнайлы бөлігін қасиетіне қарап оңтүстік-батыс және солтүстік-шығыс деп бәледі. Оңтүстік-батысының мұнайы ауыр (орташа тығыздық 861 кг/м³). Ондағы газдың орташа мөлшері 520 м³/м. Солтүстік-шығыс алаңындағы мұнай жеңіл (орташа тығыздық 830 кг/м3). Мұнда газдың құрам мөлшері 900 м³/м³-ге жетеді. Конденсаттың тығыздық 778-ден 814 кг/м³. Конденсатта парафиннің мөлшері 1,8-38—3,0%, шайырлығы 1,010—1,7%, күкірттілігі 0,55-255—2,16%, меркоптандар үлесі 0,09-009—0,26%. 200°С-қа дейінгі температурада булануға ұшырайтын фракңиялар 39-5239—52%-і құрайды, 300°С-қа дейінгілері 60-7760—77,5%. Конденсаттағы нафтен мөлшері 21,0-440—44,77% және ароматтылығы 6,2-132—13,6% жағдайында көміртекті метан қатары 49-6849—68%-і құрайды. Мұнайдың тығыздылығы 8-108—10-нан 888 кг/м³-ге ауытқиды. Онда күкіртгің мөлшері 0,54-154—1,98%, парафині 3,71-671—6,64%, асфальтендер 0,07007—0,71%, 200°С-қа дейінгі температурада буланып кететін фракция мөлшері 20-4320—43%, 300°С-қа дейінгісі 38-6038—60%. Конденсаттығы сияқты мұнайда да метанды көмірсутектің үлесі басым. Қабатты газдың құрамы: [[метан]] — 70,6%, [[этан]] — 6,1%, [[пропан]] 2,9%, [[бутан]] 1,8%, [[пентан]] және т.&nbsp;б. ауыр көмірсутектер 8,5%, [[азот]] 0,7%, күкіртті сутек 3,5%, екі тотықты көміртек 5,6%, меркаптандар 0,07%. Мұнайдағы ерітілген газ құрамында [[метан]] 69,8%, этан9этан 9,0%, пропан 4,2%, бутан 2,8%, пентан 1,5%, азот 0,9%, күкіртті сутек 5,0%, екі тотықты көміртек 6,1%, меркаптандар 0,03%. Кен орнының табан суы өте қатты минералданған, жоғары сульфатты қабаты түздықсулы хлоркальций типті. Құрамында сирек элементтер мөлшері жоғары. Минералдық 112-159112—159 г/л. Негізгі кен шоғырларынан басқа [[Қарашығанақ]] мұнай-газ конденсат орындағы кунгур ярусының филиппин горизонты мен ирень свитасын жауып жатқан шөгінділерде де аз мөлшерде көмірсутек шоғырлары кездеседі. Олардың басым көпшілігі өндірістік іздестіру-барлау сатысында. Кен орнындағы газ қоры 1317,4 &nbsp;млрд &nbsp;м³-ді құрайды (1995). Мұнда бастапқы қордың 2%-ке жуығы ғана өндірілген. Кен орнында [[Қазақстан|Қазақстандағы]] газконденсаттың 91%-і, газдың 66%-і шоғырланған<ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 ISBN 9965-607-02-8 </ref>.

* [http://www.trubagaz.ru/gkm/karachaganakskoe-neftegazokondensatnoe-mestorozhdenie/ Геологиялық құрылым Қарашығанақ Мұнай-Газ Конденсат Кені] (орыс тілде){{ref-ru}}