Абшерон түбегі

(Апшерон түбегі бетінен бағытталды)

Абшерон түбегі (Апшерон, әз. Abşeron yarımadası) — Каспий теңізінің батыс жағалауындағы Әзірбайжан территориясындағы түбек. «Апшерон» атауының шығу тегінің екі нұсқасы бар: "ащы су"[1] ("аб" - су, "шерон" - ащы Тат тілінде) және "тәтті су" ("аб" - су, "ширин" - тәтті ).

Абшерон түбегі
әз. Abşeron yarımadası
Түбектің жер серіктен көрінісі
Түбектің жер серіктен көрінісі
Сипаттамасы
Ауданы2 110 км²
Орналасуы
40°27′49″ с. е. 49°57′27″ ш. б. / 40.46361° с. е. 49.95750° ш. б. / 40.46361; 49.95750 (G) (O) (Я)Координаттар: 40°27′49″ с. е. 49°57′27″ ш. б. / 40.46361° с. е. 49.95750° ш. б. / 40.46361; 49.95750 (G) (O) (Я) (T)
АкваторияКаспий теңізі
Ел Әзербайжан
Абшерон түбегі (Әзербайжан)
Абшерон түбегі
Абшерон түбегі Ортаққорда

Географиясы өңдеу

Ұзындығы - 60 км, ені - 30 км-ге дейін жетеді. Биіктігі 50-165 м.

Антропоген және неоген шөгінділерінен түзілген. Апшерон түбегінің мұнайы, газы, минералды бұлақтары ерте кезден белгілі.

Климаты құрғақ субтропиктік, топырағы қоңыр және сұр. Шөлейт жердің өсімдіктері өседі.

Апшерон түбегі - Әзірбайжанның халығы тығыз қоныстанған бөлігі. Түбекте Сумгаит қаласы және көптеген мұнай кәсіпшіліктері бар. Суармалы жерде жүзім, бау-бақша өсіру дамыған.

Апшерон түбегінің жағасында Баку орналасқан. Бакудың маңайында (10—15 км) "Апшерон ауылдары" немесе "Баку ауылдары" атты көптеген елді мекендер орналасқан. 1870 жылы олардың саны 40 тұғын. Қазір ауылдардың саны 61 болып кетті. [2]

 
Қыз мұнарасы

Ірілері:

Апшерон түбегінде көптеген тарихи ескерткіштер сақталған: Нардаран қамалы - (XIV ғ.), Дөңгелек бекініс (1232 жыл), Төртбұрышты бекініс (XIІ ғ.), От ғибдатханасы «Атешгях» (XVII—XVIII ғ.), Мардакян дендрарийі[3].

Дереккөздер өңдеу

  1. Географические названия мира: Топонимический словарь. — М: АСТ. Поспелов Е.М. 2001. Стр. 40-41
  2. Салимов, Таваккюль. «Тюркян». XXI—YNE. Баку, 2001
  3. Мардакянский дендрарий Мұрағатталған 10 қазанның 2007 жылы.

Әдебиет өңдеу

  • “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

Сыртқы сілтемелер өңдеу