Арал Қаязы[1] (Luciobarbus brachycephalus) – тұқы тұқымдасына жататын балық. Арал қаязының тіршілік ету ортасына байланысты Каспий және Арал тұқымдары бар. Дене тұрқы 111 см, салм. 22 – 23 кг-дай. Арал қаязының еті дәмді, кәсіптік маңызы зор. Туыстың Қазақстандағы екі түрінің біреуіне қатысты наминатипты түршесі. Оның табиғи таралу аймағы Арал теңізінің су алабы. Бұрын жылына 1743 т дейін ауланса, 1978 жылдан бері аулау тоқтатылды. Балқаш-Іле су алқабына жерсіндірілген. Ұзындығы 1 м асады, салмағы 22 кг шамасында. Бұл қаяздың өтпелі түрінің жойылып кету қаупы бар, ал жергілікті түрінің барлық жерде де саны азаюда, оның себебі, су жүйелеріндегі бірқалыптылықтың бұзылуы. Өзбекстанның қызыл кітабына енгізілген (1983).Сырдария өзенінің су ағысын реттегенге дейін бұл балық Арал теңізінен Нарынның сағасына дейін кездескен. Қазақстанның Қызыл кітабына да енгізілген. [2]

Арал қаязы

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Ұлы табы: Сүйекті балықтар
Табы: Actinopterygii
Сабы: Тұқытәрізділер
Тұқымдасы: Тұқылар
Тегі: Luciobarbus
Түрі: L. brachycephalus
Екі-есімді атауы
Luciobarbus brachycephalus
(Kessler, 1872)
Синонимдері

Barbus brachycephalus Kessler, 1872

Сілтемелер өңдеу

Сыртқы сілтемелер өңдеу

Дереккөздер өңдеу

  1. Маңғыстау энциклопедиясы, Алматы, 1997;
  2. Қазақ энциклопедиясы I том