Арафат (араб. арафатун) — Арабиядағы Мекке қаласынан 20 км қашықтықта жатқан ұзындығы 11-12 км, ені 6,5 км келетін ойпат және оны солтүстік жағынан қоршап тұрған тау сілемі. Арафатта қажылықтың негізгі рәсімі өткізіледі. Осы жерде Адам Ата мен Хауа Ана кездескен. Арафат тауы басына мұнара орнатылып, оған дейін баспалдақ салынған. Осы баспалдақтың 60-басқышында алаң бар. Бұл арада арафа күні аталынады. Арафат қасиетті мекен саналатындықтан мұнда тек қажылық кезіндегі рәсімі ғана өткізіледі. Ешкімнің онда тұруына, тіршілік жасауына болмайды, оған тыйым салынған.[1]

Арафат тауы
Қажылық кезіндегі Арафат атуындағы жазықтық
Арафат тауындағы мұсылмандар

Таудың атауы туралы әртүрлі пікірлер бар. Аңыз бойынша, адам мен оның жұбайы Хавва жұмақтан қуылғаннан кейін ұзақ уақыт бөлек тұрған жерге түсірілді. Көпжылдық ізденістердің нәтижесінде олар бір-бірін Арафат тауынан тапты. Бұл тауда олар қайтадан кездесті, бір-бірін қайтадан білді. Араб тіліндегі "білу" етістігі "таррафа" сияқты естіледі, сондықтан біздің ата-бабаларымыздың тарихи кездесуі болған және бүкіл адамзаттың негізін қалаған бұл тау осылай аталады. Таудың атауы және бұл оқиға Адам ата заманынан (оған сәлем (саулық, амандық) болсын) ұрпақтан-ұрпаққа беріледі деген пікір бар. Басқа пікір бойынша, тау осылай аталады, өйткені қажылар таудың жанында тұрған кезде Алланың ұлылығын және оның алдындағы әлсіздігін мойындайды (мойындау-итираф). Кейбіреулер тау осылай аталады деп мәлімдейді, өйткені қажылар Арафатта қажылықтың негізгі рәсімін орындай отырып, рухани хош иіспен (арф-хош иіс) қоршалған.[2]

Арафат алқабындағы ғибадат қылу - қажылық парыздарының бірі. Арафатта тұрусыз қажылық ғибадаты қабыл етілмейді.

Алланың елшісі (с.а.с.) айтуынша: "Қажылық - бұл Арафат". (Абу Дауд и ат-Тирмизи)

Арафат тауы. Арафат күні - төбесіне күн шыққан күндердің таңдаулысы. Осы ұлы күні барлық қажылар Арафатта жиналып, таң атқаннан күн батқанша тұрады. Айша анамыз (оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын) Мүслимнің «Сахих» жинағында риуаят еткен хадисінде Алланың Елшісі (с.а.с.) айтты:

"Арафа күнінен басқа күнбар ма, Алла құлдарының көбін тозақ отынан босататын (құтқаратын)? Алла құлдарына жақындайды (Арафада тұрған), содан кейін сол құлдарымен періштелерге мақтанады да олар не қалайды?- деп сұрайды (Алла Тағала құлдарының не қалайтынын біледі)".

Қажылыққа келушілерге бесін намаз уақыты басталғанға дейін Намира мешітінің алдында аялдаған жөн. Себебі бұл - сүннет. Зухр намазы кезінде азан және қамат (қамат әр міндетті намаздың алдында) оқылады. Кейін имам өсиет етіп, құтба (уағыз) оқып, барлық мұсылмандармен бірге Пайғамбарымыз (с.а.с.) сияқты зухр және аср намаздарын бірге, әрқайсысын екі рәкатқа дейін қысқартып оқиды. Қосымша намаздарды оқу өз қалауымен орындалады. Мешіттің бөлігі Арафат тауының аумағында болмағандықтан, қажыларға намаз бітісімен дұрыс орналасуына көз жеткізуі қажет.

Дереккөздер өңдеу

  1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
  2. https://al-hakk.ru/articles/651/