Аргентина — Англия футбол матчы (ӘЧ-1986)

Аргентина — Англия матчы1986 жылғы әлем біріншілігінің 1/4 финалындағы кездесу. 1986 жылы 22 маусымда Мехикодағы "Ацтека" стадионында өтті. Аргентина футболшылары 2:1 есебімен жеңіске жетіп, жартылай финалға жолдама алды.

Аргентина - Англия (ӘЧ-1986)
Турнир

Футболдан 1986 жылғы әлем біріншілігі

Дата

22 маусым 1986

Стадион

Ацтека, Мексика Мехико

Арбитр

Тунис Әли Бен-Насер

Көрермендер

114 580

Ауа райы

ашық, ыстық

Матчқа дейін өңдеу

Алаауыздық өңдеу

Бұл екі құраманың футболдағы ымырасыз бәсекелестігі 1966 жылғы Англияда өткен әлем біріншілігінде басталды. Ширек финалда құрамалар өзара кездесті де, неміс төрешісі Крайтляйн аргентиналық Антонио Раттинді алаңнан қуды. Ол кезде әлі қызыл, сары қағаздар көрсетілмейтін, төреші тек ауызбен ғана айтатын. Ағылшын тілін де, неміс тілін де түсінбейтін Раттин біразға дейін алаңнан кетпей жүріп алды. Мән-жайды түсінген соң ағылшын жанкүйерлеріне, төрешіге біраз тіл тигізеді де, мұнысына ашуланған ағылшындардың бапкері Альф Рамсей аргентиналықтарды айуанға теңейді. Бұл жәйттер екі елдің футболдағы ара-жігін алшақтата түсті.

Тағы бір басты себеп — Аргентина мен Англияның арсында Фолькленд аралдары (аргентиналықтар ол аралды Мальвин аралдары деп атайды) үшін талас. 1982 жылғы 14 маусымдағы арал үшін қақтығыста 700-ге тарта адам қаза болды. Нәтижесінде аралға ағылшындар қожайын болды.

Осы матчтың алдында аргентиналық Диего Марадона "бұл Мальвин аралдары үшін айқастың кезекті бөлімі болуы тиіс" деп мәлімдеді.

Ширек финалға дейінгі жол өңдеу

Аргентина құрамасы Италия, Болгария, Корея футболшыларымен "А" тобында ойнады. Екінші турда Италиямен 1:1 есебімен тең ойнады да, қалған екі қарсыласын екі доп айырмасымен (Кореяны - 3:1, Болгарияны - 2:1) ұтып, бірінші орынмен 1/8 финалға шықты. 1/8 финалда 1:0 есебімен Уругвайды тізе бүктірді.

Англия құрамасы Португалия, Марокко, Польша командаларымен бірге "G" тобына түсті. Алғашқы турда Португалиядан 0:1 есебімен ұтылып қалды да, келесі турда күтпеген жерде 0:0 есебімен Мароккомен тең ойнады. Соңғы турда 3:0 есебімен Польшаны ойсырата ұтып, 1/8 финалға екінші орынмен жолдама алды. Бұл ойында ағылшын футболшысы Гари Линекер хет-трик жасады. 1/8 финалда Парагвайды да 3:0 етіп ірі есеппен ұтты. Бұл ойында Линекер екі гол соқты.

Матч өңдеу

 
Марадонаның екінші голы

Шолу өңдеу

Бірінші таймда аргентиналықтар аздап басым болды. Шабуылдардың көбін Марадона ұйымдастырды. Бірақ ең қауіпты шабуылды 13-минутта англиялықтар ұйымдастырды: қақпашының қателігін Питер Бердсли тиімді пайдалана алмады, қақпашы қайтарған допқа бірінші жеткенімен, доп қақпадан тым алыс кетіп еді, сол себепті қақпаға бағыттаймын дегенше аргентиналық қорғаушылар жиналып қалды. Осылайша бірінші таймда есеп ашылған жоқ.

Қызықты оқиғалардың бәрі екінші таймда болды. 51-минутта сол қанаттан шабуылды Марадонаның өзі бастады. Айып алаңына таяп келді де, Вальданоға пас берді, бірақ доп ағылшындардың қорғаушысы Стив Ходжға келді. Ходж допты қақпашыға әуелете, қолайсыз түрде бағыттады. Допқа қақпашы Шилтон мен Марадона қатар ұмтылды. Марадона жылдамдық жасап, қақпаға допты қолмен ұрып жіберді. Доп бос қалған қақпаға еніп кетті. Марадонаның қолмен ұрғанын бәрі де көрді. Алайда бас төреші Бен-Насер "гол болды" деген белгі көрсетіп, ортаны нұсқады.

Бұнысымен келіспеген ағылшындар төрешіге тап-тап берді. Бірақ төреші шешімін өзгерткен жоқ. Тәртіптің бұзылғанын көрген аргентиналық футболшылар да бірден қуана қоймады, өйткені доп қолмен соғылған сәтте олар да гол есептеліп кетеді деп күтпепті.

Матчтан соң осы гол туралы сұраққа Марадона "қолмен соққаным рас, бірақ ол менің қолым емес, Құдайдың қолы ғой" деп жауап берді.

54-минутта Эктор Энрике алаң ортасында Марадонаға пас берді. Допты алған бетте Питер Бердсли, Питер Рейд, Терри Батчер (мұны екі рет), Терри Фенвик, Питер Шилтонды қапы қалдырып, бос қақпаға гол соқты. Марадона шабуыл барысында Хорхе Вальданоға пас бермек болған екен, бірақ ол ойынан айнып, тәуекелге бел буыпты. Сондай-ақ, тәртіпті бұзбағандары үшін ағылшындарға да риза екенін мәлімдеген.

Кейін осы ғаламат гол "ХХ ғасыр голы" деп аталды.

Бұл голды Несіп Жүнісбаев өз кітабында былай суреттеді.

  «...Ол доп алған жерден қақпаға шейін кемінде елу метр еді. Ең әуелі есін жиған Батчер болды. Марадона Батчерді ә дегенше жолда қалдырды. Өзі қақпаға қарай тарта берді. Оның алдынан Стевенс, Фенвик, Сэнсом және Ходдл қопарыла шықты. Бұл жерде басқа біреу болса, допты тезірек әріптесіне тастап, бір пәледен тез-ақ құтылар еді... Жоқ, Марадона олай ете алмайды. Сондықтан да ол басқа емес, Марадона.

Сэнсом зу етіп алға шықты да, Марадонаның шылауына оралды. Фенвик – Марадонаны білетін ойыншы. Бапкері Робсон бұған оны қалай бағуды үйреткен. Марадона Сэнсомды да, мұны да қапы қалдырды. Фенвик сол жағын баққан боп қисая берді. Сөйтті де, тура аяққа жетеді-ау деген кезде көз ілеспес жылдамдықпен оң жағын тарпыды. Көзін қатты ашып допты іздеді. Әлі Марадонаның аяғында бара жатыр. Оның алдында Стевенс пен Шилтон ғана қалыпты. Жан ұшыра соңынан жүгірді. Жете алар емес. Бұл босқа жүгіріп келеді. Марадона допты қақпақылдап барады. Қарап тұрсаң, керемет! Аяғы допқа тигені де білінбейді. Бейне бір теңбіл допты жетектеп бара жатқандай. Доп жүгіріп бара жатқан Марадонамен қатар домалап барады. Міне, доп алып жүрудің классикалық үлгісі бұл! Марадона допқа, доп Марадонаға еш кедергі келтірмейді. Қарадай допқа сүрініп кетіп, етпетінен түсетіндер немесе допты бағындыру үшін бір жүгіріп, бір тоқтап жататындар аз ба!

...Стевенс доптың жолына тосқауыл қоюдың қажеттігін сезді. Сезді де, бойына бар қуатын жинады. Ал Марадона болса бұдан қашқақтамай, қақпаға тура тартып келеді. Стевенс оны көрді де, бір орнында қимылсыз қатты да қалды. Марадона әлі келе жатыр. Ол болса сол допты сыртқа қағып жіберуі ғана керек. «Міне, келді... ал теп...». Теуіп қалды. Жерді теуіпті. Марадона Шилтонмен бетпе-бет келді. Шилтон бұдан әрі шыдамады. Бағанадан бәрін көріп тұрған. Бес жігітті қамыстай жапырып кеткен мына Марадонаға тосқауыл болар енді өзі ғана! Қақпадан атып шықты. Сескеніп, тез ұрып жіберсін дегені. Марадона абыржыған жоқ. Қасқайып тарта берді. Шилтонға тіпті тақау келді. «Ә, қателігің осы болар!» деп қуана ойлап өтті Шилтон. Арыстанша атылды аяғына. «Міне, міне...». Допты ұстаймын деп ұмтылған қос қолына алаңдағы шөп қана ілікті. Дереу аунап түсіп, Марадонаның аяғына қол созды... Ол қақпаға барып қалыпты. Марадонамен иық тірескен Фенвикті көрді. Үміт оты қайта жанды.

Фенвик допты да, Марадонаны да көрген жоқ. Әйтеуір оны етпетінен түсіруі керек екенін ғана еміс-еміс сезеді. Ол келіп иығынан қаға бергенде, Марадона «менің спектаклім осымен бітті» дегендей, сол аяғының алқымымен допты торға атты да жіберді. Өзі бұлт етіп оңға ойыса қойды. Фенвик өз-өзінен гүрс етіп жерге құлады...».

"Мексикадағы футбол тойы" кітабынан.

 

Ұтылыс қаупі төнген ағылшындардың бапкері Бобби Робсон екі бірдей тың ойыншыны алаңға қосты. Оның бірі Джон Барнс пайда әкелді: қапталдан асырған добын Линекер баспен ұрып торға түсірді: 2:1. Келесі минутта аргентиналық Карлос Тапиа бағананы көздеді. 87-минутта Гари Линекер тағы да баспен ұрып еді, қорғаушы Олртикочеа кедергі жасады. Осы есеп ойын соңына дейін өзгерген жоқ.

Протокол өңдеу

22 маусым 1986 жыл
  Аргентина 2:1   Англия
Диего Марадона   51'   54' Голдар Гари Линекер   80'
Ацтека, Мехико
Көрермендер саны: 114 580
Төреші:   Әли Бен-Насер
 
 
 
 
 
 
 
Аргентина
 
 
 
 
 
 
 
Англия
Аргентина:
ққ 18 Нери Пумпидо
қ 5 Хосе Луис Браун
қ 9 Хосе Луис Кусиуффо
қ 19 Оскар Руджери
жқ 2 Серхио Батиста   60'
жқ 7 Хорхе Бурручага   75'
жқ 10 Диего Марадона (к)
жқ 12 Эктор Энрике
жқ 14 Рикардо Джусти
жқ 16 Хулио Олартикоэчеа
ш 11 Хорхе Вальдано
Алаңға шыққандар:
жқ 21 Карлос Тапия   75'
Бапкер:
  Карлос Билардо
Англия:
ққ 1 Питер Шилтон (к)
қ 2 Гэри Стивенс
қ 3 Кенни Сэнсом
қ 14 Терри Фенвик   9'
жқ 6 Терри Бутчер
жқ 4 Глен Ходдл
жқ 16 Питер Рид   64'
жқ 17 Тревор Стивен   74'
жқ 18 Стив Ходж
ш 10 Гари Линекер
ш 20 Питер Бирдсли
Алаңға шыққандар:
ш 11 Крис Уоддл   64'
ш 19 Джон Барнс   74'
Бапкер:
  Бобби Робсон

Матчтан кейін өңдеу

Ойын біткен соң Марадона мен Стив Ходж футболка алмасты. Аргентина тарапы бұл жеңісті Фолькленд аралдары мен 1966 жылғы жеңіліс үшін қайтарылған есе ретінде қабылдады.

"Әлем чемпионы атанбасақ та, Англияны жеңу біз үшін шарт еді". (Аргентина футболының ардагері Роберто Перфумо)

Аргентина жартылай финалда Бельгияны 2:0 есебімен ұтты. Бұл жолы да Марадона екі гол соқты. Финалда 3:2 есебімен ГФР құрамасын ұтып, әлем чемпионы атанды.

Кейінгі жылдары өңдеу

1998 жылғы әлем чемпионатында бұл екі құрама 1/8 финалда кездесті. Бұл жолғы ойынның тартыстылығы 1986 жылғыдан кем болмады. 16-минутта Англия шабуылшысы Майкл Оуэн алаң ортасына таяу жерден доп алып, үш ойыншыны қапы қалдырып барып қақпаны дәл көздеді. Бұл 1986 жылғы Марадонаның голына аздап ұқсас еді, осылайша Англия тарапы бұл голды Марадонаның 1986 жылғы екінші голына жауап ретінде қабылдады. Бұл ойында Англияның бір голы себепсіз есептелмей қалды, сондай-ақ 47-минутта англиялық Дэвид Бекхэм алаңнан жазықсыз қуылды.

2002 жылы Аргентина мен Англия бір топқа түсті. Бекхэм 44-минутта пенальтиді дәл соғып, Англияға жеңіс әперді.

2015 жылы 17 тамыз күні Марадона баяғы қолмен соққан голды есептеп жіберетін төреші Әли Бен-Насерге арнайы жолығып, өзің қолтаңбасы қойылған футбол жейдесін сыйға тартты да, төрешіні өзінің мәңгілік досы деп атады.

Сілтемелер өңдеу

Матч туралы есептеме Мұрағатталған 22 қаңтардың 2009 жылы.