Астрофизика институты

В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт
В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт
	;
Қысқармасы	ФАФИ
Орналасуы	Каменка үстірті, Алматы, Қазақстан
Ресми торабы	http://fai.kz

В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институт – ҚР Ғылым Академиясының астрономия және астрофизика зерттеулер жүргізетін ғылыми-зерттеу мекемесі. 1941 жылы 10 қазанда, КСРО-ның еуропалық бөлігінен бір топ астрономдарды эвакуациалау нәтижесінде Қазақ КСР астанасы Алматыда КСРО Ғылым Академиясының филиалынан, Астрономия және физика институты құрылды. 1950 жылы астрономдар бөлініп шығып, Қазақ КСР ҒА Астрофизикалық институты құрды. 1989 жылы институтқа В. Г. Фесенковтың есімі берілді.

В.Г. Фесенков атындағы Астрофизикалық институттың тарихы - 1941 жылы 21 қыркүйекте Қазақстанда “Күн тұтылуына” 7 экспедициялық топ бақылау жүргізді, оның құрамында Мәскеу мен Ленинградтан келген астрономдар, физиктер мен геофизиктер болды. Еліміздің батыс бөлігінде фашистік әскерлердің белсенді шабуылына байланысты олар Қазақстанда қалып, Алматыға эвакуацияланған ғалымдарға қосылуға шешім қабылдады. Осылайша В.Г. Фесенковтың ұсынысы бойынша бірнеше аптадан кейін құрылған Астрономия және физика ғылыми зерттеу ұжымы құрылды. Институт ғимаратын соғыс кезінде жапондық тұтқындар салған. ХХ ғасырдың ортасында Астрофизикалық институт жаңа ғылыми бағыт - астробиология пайда болған алғашқы ұйымдардың бірі болды.

2012 жылдан бастап Астрофизикалық институт Халықаралық астрономиялық одақ^[1] құрамына енді.

Бақылау базалары – Каменка үстірті обсерваториясы, академик Төкен Бегалыұлы Омаров атындағы Ассы-Түрген Обсерваториясы, Тянь-Шань астрономиялық обсерваториясы. Ғылым-зерттеу жұмыстарының негізгі бағыттары – Күн және алып-планеталарды зерттеу, Жердің жасанды серіктерін мониторингілеу, кометалар физикасы, жұлдызаралық орта мен тұмандықтар, белсенді ғаламдарды зерттеу. Теориялық зерттеулердің негізгі салалары жұлдыздар динамикасын және есептік астрофизиканы, аспан механикасын, сандық үлгілеу негізінде ғаламның белсенді ядролары зерттеу, ерте Әлемнің ғарышнамалық үлгілерінің дамуын, Әлем құрылымдарының пайда болуы мен дамуын, сонымен қатар қараңғы материя мен қараңғы энергия табиғатын зерттеуді қамтиды ^[2] .

Зертханалар

Жұлдыздар мен тұмандықтар физикасы.

Ай және планеталар физикасы.

Ғарышнама, жұлдызды динамика және есептеуіш астрофизика.

Ядролық астрофизика.

Жердің жасанды серіктерін бақылау.

Институттың басшылары

1941-1964- Василий Григорьевич Фесенков - КСРО ҒА Қазақстандық филиалының Астрономия және физика институтының негізін қалаушы және бірінші директоры (1950 жылдан Қазақ КСР ҒА Астрофизикалық институтының басшысы).

1941-1943 — Воронцов-Вельяминов, Борис Александрович-Қазақ Ғылым академиясының Астрономия және физика институтының Астрофизика бөлімінің меңгерушісі.

1964-1972- Идлис, Григорий Моисеевич.

1974-1984- Төкен Бегалыұлы Омаров.

1987-2004 - Тәшенов Болат Төлешұлы.

2005-2010- Чечин, Леонид Михайлович.

2010-2016- Омаров Шыңғыс Төкенұлы.

2016-2017- Валиуллин, Рашит Равилевич.

2017-2020 - Бибосинов, Асылхан Жәнібекұлы.

2020 жылдан - Омаров Шыңғыс Төкенұлы.