Ахмет (Ұлы Орда ханы)

Ахмат
Ахмат
	Ұлы Орданың ханы
Билеген	1465–1481
Өмірден озды	1481 қаңтар 6
Ізашары	Махмуд бин Кучук
Ізбасары	Шайық Ахмад
Әулеті	Great Horde / Golden Horde

Ахмет немесе Ахмат, Еуропада Ahmed bin Küchük атымен белгілі (Urdu;Persian;Араб тілі: احمد خان بن کوچک) (туған жылы белгісіз — 6.1.1481) — Ұлы Орда ханы (1459 — 1481). Кіші Мұхаммед ханның ұлы.

Ахмет — Бату хан құрған ұлы мемл-тің тұтастығын сақтап, оның ыдырауына жол бермеуге, орыс кінәздіктерін бағынышта ұстауға көп күш салған. 1460 жылы Алтын Ордаға тәуелділіктен құтылуға ұмтылып, салық төлеуден бас тартқан Мәскеу кінәздігіне жорық жасады. Дешті Қыпшақтағы “көшпелі өзбектер” мемл-нің соңғы ханы Шейх Хайдарды Ноғай мырзалары мен Сібір хандығының көмегіне сүйене отырып талқандады. 1471 жылы Литва кінәздігінің Керей есімді елшісін қабылдап, Иван ІІІ-ке қарсы одақ құрады. 1472 жылы Ахмет ханның әскері Мәскеудің Алексин қақпасына жетіп, қаланы өртеді. 1477 жылы Мәскеумен одақтасқан Қырым хандығын жеңіп, оның тағына Жәнібек ханды отырғызды. 1480 жылы қазан айында Ахмет ханның әскері Ока өзенінің сағасы Уграға келіп тоқтады. А. хан алғашында өзеннің қатқан кезінде мұздан өтіп, шабуыл жасауға әзірленгенімен, қараша айының ортасында әскерін кері қайтарады. Осы оқиғадан кейін Мәскеу Алтын Ордаға тәуелділіктерін мойындамады. Ахмет хан Сібір ханы Ибақпен соғыста ұрыс даласында қаза тапты. Оның ұлдары хан тағына отырғанымен, Алтын Орданың құлдырауын тоқтата алмады.^[1]^[2]^[3]

Дереккөздер өңдеу

↑ Тизенгаузен В.Г., Сборник материалов относящихся к истории Золотой Орды, т. 2, СПб., 1884;
↑ Стэнли Л.П., Мусульманские династии. Пер. В. Бартольда, СПб, 1899; Грумм-Гржимайло Г.Е., Джучиды. Золотая Орда, “Арабески” истории, М., 1994.
↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Тизенгаузен В.Г., Сборник материалов относящихся к истории Золотой Орды, т. 2, СПб., 1884;

[2] Стэнли Л.П., Мусульманские династии. Пер. В. Бартольда, СПб, 1899; Грумм-Гржимайло Г.Е., Джучиды. Золотая Орда, “Арабески” истории, М., 1994.

[3] «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том

[1]

[2]

[3]