Бандар-Сери-Бегаван
Бандар-Сери-Бегаван (малайша بندر سري بڬاوان, Bandar Seri Begawan ) — Бруней сұлтанатының елордасы және ең ірі қаласы. Бруней-Муара округінің әкімшілік орталығы.
| Қала | |
| Бандар-Сери-Бегаван | |
| малайша بندر سري بڬاوان | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
елорда |
| Округ | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
4°53′30″ с. е. 114°56′30″ ш. б. / 4.89167° с. е. 114.94167° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 4°53′30″ с. е. 114°56′30″ ш. б. / 4.89167° с. е. 114.94167° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Алғашқы дерек | |
| Бұрынғы атаулары |
1967 жылға дейін Бандар-Бруней, 1970 жылға дейін Бруней-таун |
| Қала статусы |
1920 |
| Жер аумағы |
100,36 км² |
| Орталығының биiктігі |
7 м |
| Климаты |
экваторлы |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
202 715[1] адам (2011) |
| Тығыздығы |
2020 адам/км² |
| Ресми тілі | |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+673 02 |
|
municipal-bsb.gov.bn (малай.) | |
Бандар-Сери-Бегаван шекарасы
| |
 Ортаққордағы санаты: Бандар-Сери-Бегаван | |
Географиясы өңдеу
Бандар-Сери-Бегаван Малай архипелагының солтүстігіндегі Калимантан аралында орналасқан. Қаланың оңтүстік шегімен ағып өтетін және кеме жүзетін Бруней өзеннің сол жақ жағалауында орналасқан. Қаланың солтүстік бөлігі Оңтүстік Қытай теңізімен шайылады.
Климаты өңдеу
Қаладағы климат — экваторлық, ылғалды, жауын-шашын жыл бойы түседі, жылына шамамен 3000 мм. Орташа айлық температура — +26…+28°С.
| Бандар-Сери-Бегаван (1982-2012) ауа райы | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Көрсеткіш | Қаң | Ақп | Нау | Сәу | Мам | Мау | Шіл | Там | Қыр | Қаз | Қар | Жел | Жыл |
| Абсолюттық максимум, °C | 33,9 | 35,3 | 38,3 | 37,6 | 36,4 | 35,5 | 35,7 | 36,6 | 35,5 | 34,7 | 34,5 | 36,2 | 38,3 |
| Орташа максимум, °C | 30,0 | 30,0 | 30,8 | 31,4 | 31,5 | 31,5 | 31,1 | 31,0 | 31,0 | 30,8 | 30,6 | 30,5 | 30,8 |
| Орташа температура, °C | 27,0 | 27,1 | 27,6 | 28,0 | 28,1 | 28,1 | 27,7 | 27,6 | 27,6 | 27,5 | 27,4 | 27,4 | 27,6 |
| Орташа минимум, °C | 24,1 | 24,2 | 24,4 | 24,7 | 24,8 | 24,7 | 24,3 | 24,3 | 24,3 | 24,2 | 24,3 | 24,4 | 24,4 |
| Абсолюттық минимум, °C | 18,4 | 18,9 | 19,4 | 20,5 | 20,3 | 19,2 | 19,1 | 19,4 | 19,6 | 20,5 | 18,8 | 19,5 | 18,4 |
| Жауын-шашын нормасы, мм | 316 | 172 | 162 | 208 | 254 | 215 | 237 | 222 | 304 | 329 | 371 | 357 | 3147 |
| Дерекнама: Climate-Data.org: Bandar Seri Begawan | |||||||||||||
Тарихы өңдеу
1970 жылға дейін қала Бруней деп аталған.[2]
Қаланың орналасуы үш рет ауысқан: алғашқы қоныстар Кота-Бату мукимінде орналасқан, кейін — Кампонг-Айерде және соңғысы, қазіргі қаланың аумағында.[2]
1920 жылы қоныс қала және британ иелігінің орталығы статусына ресми түрде ие болды. 1970 жылдың 5 қазанында қала атауы Брунейдің бұрынғы сұлтаны Омар Әли Сайфуддиннің құрметіне Бандар-Сери-Бегаванға ауыстырылды (малай тілінен «Жоғары мәртебелінің қаласы» дегенді білдіреді).[2]
Заманауи тарихта қаланың аумағы алты рет ұлғайтылды: 1931, 1936, 1940, 1949, 1956 жылдары.[2] 2007 жылдың 1 тамызында Бруней сұлтаны қала аумағын 12,87-ден 100,36 км²-ге дейін кеңейтуге рұқсат берді.
Транспорты өңдеу
Бруней елордасы елдің батыс бөлігімен автомобиль жолдарымен біріктірілген. Шығыс бөлігі шығанақпен бөлінген, оған теңіз жолымен немесе Малайзия аумағымен ғана жетуге болады.
Брунейдің халықаралық әуежайы қала орталығынан 11 км қашықтықта орналасқан. Әуежай бүкіл елге қызмет атқарады.
Су транспорты өзен бойымен қаланың орталығынан Кампонг-Айерге дейін жүретін катер тәріздес таксимен ұсынылған (жергілікті атауы — пенамбанг). Сонымен қатар катерлер елорданы Бангар және Лимбанг қалаларымен біріктіреді.
Көрнекті жерлері өңдеу
Қалада көптеген көрнекті тарихи және мәдени ғимараттар орналасқан, соның ішінде Сұлтан Омар Әли Сайфуддин мешіті, патшалық кесенелер, сарайлар және көптеген мұражайлар, оның ішінде ең негізгісі Музей Брунейдің ұлттық мұражайы.
Қалалық саябақтар арасындағы ең бастысы Персиаран-Дамуан. Саябақта АСЕАН мүше елдерінің өкілдерімен жасалған мүсіндер ұсынылған. Сонымен қатар бұл саябақта Калимантанда ғана мекендейтін үлкен мұрынды маймылдарды кездестіруге болады.
Бауырлас қалалар өңдеу
Галерея өңдеу
-
Сұлтан Омар Әли Сайфуддин мешіті -
Ұлттық корольдік мұражайы -
Бруней парламенті -
Қалалық кітапхана
.JPG)
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Populatiom of Bruney state. Басты дереккөзінен мұрағатталған 8 қазан 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 5 қыркүйек 2016.
- ↑ a b c d История города на официальном сайте Мұрағатталған 27 қаңтардың 2010 жылы.
Сілтемелер өңдеу
- Бандар-Сери-Бегаванның ресми сайты Мұрағатталған 3 қарашаның 2016 жылы.