Барлау, әскери істе — қарсыласушы немесе қарсылас болуы ықтимал жеке ел мен мемлекеттер коалицияларының әскери-саяси жағдайы, қарулы күштері мен экономикалық қуаты, әскери құрамдарының орналасуы және алға қойған мақсаттары жөнінде мәліметтер жинауға және зерттеуге бағытталған әскери әрекеттердің бір түрі. [1]

Түнгі барлау

Барлау барлық дәрежедегі әскери басқармалар мен штабтар тарапынан жүргізіледі және көлемі, мақсаты мен міндеттері бойынша стратегиялық, шұғыл және тактикалық, ал бұл іске тартылатын күштердің, олардың әрекеті мен міндеттерінің ерекшеліктеріне қарай құрлықтағы, әуедегі, теңіздегі, ғарыштық және арнаулы болып бөлінеді. Атқарылатын міндеттердің, барлау күштері мен құралдарының, сондай-ақ қарсылас жақтың мәлімет көздерінің өзіндік сипаты мен ерекшеліктеріне байланысты агенттік, әскери (тактикалық), радиолық, радиотехника, артиллериялық, инжинериялық, радиациялық, химиялық, биологиялық, т.б. түрлері де бар.

Әскери Теңіз Флотында кемелік және гидроакустикалық Барлау түрлері жүргізіледі. Әскерді жер, су, ауа-райы ерекшеліктері жайлы, т.б. нақты мәліметтермен қамтамасыз ету үшін топогеодезиялық, гидрометеорологиялық, техникалық, тылдық және мед. Барлаулар ұйымдастырылады.

Барлау мәліметтері әскери күштердің жауынгерлік әрекеттері, бақылау, фотоға түсіру, радиоэлектронды құралдарды анықтау, сәуле ұстау, іздеу, тосқауылдау, тұтқындардан жауап алу, қарсылыстардан қолға түсірілген қару-жарақтар мен техникаларды, құжаттарды зерттеу, жергілікті тұрғындарға сұрау салу, т.б. арқылы алынады.

  • Стратегиялық Барлау жоғарғы әскери басшылық тарапынан ұйымдастырылады және әр қилы әскери қимылдар барысында ықтимал қарсыластардың Қарулы күштерінің құрамын, жай-күйін және орналасуын анықтау, жаудың соғыс сипаты мен тәсілдерін, ұрыс жүргізу жоспарларын, әскери-экон. потенциалын, қарулануы мен әскери-техникалық, әсіресе, жаппай қырып-жоятын қару түрлерінің даму келешегін, соғысқа тікелей дайындығын, т.б. айқындау мақсатында үздіксіз жүргізіліп отырады.

Басты назар қарсыластардың стратегиялық ядр. қарулары шоғырын, олардың соққы беруге әзірлік дәрежелерін дер кезінде анықтауға, шабуыл дайындығына кірісу уақытын алдын ала білуге аударылады. Шұғыл Барлау нақты іс-қимылдар дайындауға, оны өткізуге қажетті мәліметтер алу үшін бірлестіктер штабтары мен әскери басшылық тарапынан ұйымдастырылады. [2]

  • Тактикалық Барлау ұрысқа дайындықты ойдағыдай жүргізуге қажетті мәліметтер алу үшін құрама, бөлімдер мен бөлімше командирлері, штабтары, Қарулы күштердің барлық түрлеріндегі әскер, арнаулы әскер және құрамалар мен бөлімдер бастықтары тарапынан ұйымдастырылады.

Әскери барлау (Военная разведка) — қарсыластың немесе ықтимал қарсыластың қарулы күштері туралы, мемлекеттің экономикалық, моральдық-саяси жағдайы туралы мәліметтер алу және зерттеу мақсатында жүргізілетін іс-шаралар жиынтыгы. Әскери барлау стратегиялық, оперативтік және тактикалық болып үш түрге бөлінеді. Олар өзара тығыз байланысты және бірін-бірі толықтырып отырады. Әскери барлауды әскер (әскери барлау) күштері мен құралдары, арнайы органдар (агентуралық барлау) жүргізеді. [3]

Дереккөздер өңдеу

  1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
  2. Қазақ Энциклопедиясы
  3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы:"Мектеп" ААҚ , 2001