Бек Берді батыр Жүкейұлы
| Бұл жеке зертхана беттіңізде мақала өңдеп үйрену үшін жазғандарыңызды сынап көріңіз. Бұл мақаланы 2022-05-31, 17:41 кезінде (22 ай бұрын) Kaiyr (журналы | үлесі) соңғы рет өңдеді. |
Бек Берді батыр Жүкейұлы – Орта жүз ішінде Керейдің Тұрғақ руы Бүркүт тармағынан тарайды. Керей ханы Тұғырыл ханның ұлы Тайбұға Ұлысының негізін қалаған Тайбұға ханның 17-ші ұрпағы.[1][2]
| Бек Берді батыр Жүкейұлы | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Біржан сал ауданы, Жөкей көлі жағасы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері |
Біржан сал ауданы, Жөкей көлі жағасы |
| Мемлекет |
Қазақ хандығы |
| Әскер түрі |
атты әскер |
| Атағы | |
| Шайқасы | |
Берді батыр Абылай сұлтан, Әбілмәмбет сұлтан, Ералы сұлтандардың тұсында қолбасшы, дипломат (елші) болды. 1728 жылы Торғай даласында болған шайқаста жоңғарларға қарсы соғысқан. Жеңіске жеткен қазақ жасақтары оларды сол бетінде Іле өңіріне дейін тықсырып тастайды.
Берді батыр туралы орыс деректерінде былай делінген:
«1737 г. – Коменданту Орской крепости полковнику Б.Л. Останкову. Я, Абулмамбет-салтан, всемилостивой государыне челом бью, г-ну подполковнику Борису Лукичу челобитье. Какое с нами слово положено, в том и ныне стою; и какие присланы будут от е.и.в. ко мне указы, и те прислать з Бекбердеем. А е.и.в. состою в верности и по ея указам служить готов, и чтоб и к нам посланцы от вас были и посланы были без опасности. К подлинному переводу ахун Мансур Абдрахманов подписался по татарски».[3]
Ұрпақтары өңдеу
Шежіре бойынша Берді батырдан Баба, Тайшыбек, Ораз, Төртқара, Бесқара, Күбі, Жолдыбай, Жәпек тарайды.[4] Ақмола облысы Көкшетау уезі ауыл кестесі, 1907 жылы Қотыркөл болысында Берді атасынан тараған Төртқарин Саржан Баймырзабұлақ ауылында, Бесқарин Қоймамбай Шоққызыл Баймырза ауылында, Сейтенов Жандос Жөкейкөл ауылында, Сарғазақов Жақан Бесағаш ауылында, Бабин Мұқан ІІ-ші Ұзынқарағай ауылында, Тәжібек (Тайшыбек) Жалмағамбет І-ші Ұзынқарағай ауылында тұрғандары туралы баяндалады.[5]
Дереккөздер өңдеу
- ↑ Бек Берді батыр Жүкейұлы (орыс.).
- ↑ Жәди Шәкенұлы = Тұрғақ шежіресі / Ғ.Табулдин, Ж.Сәбитов — 1. — Нұр-Сұлтан: Өрнек, 2020. — Т. 1. — 200 б. — 2000 таралым. — ISBN 978-601-06-6031-1.
- ↑ 1. Эпистолярное наследие казахской правящей элиты 1675-1821 годов. Сборник исторических документов в двух томах. Том І. Письма казахских правителей. 1675 - 1780 гг. / Автор проекта, введения, биографий ханов, научных комментариев; составитель и ответственный редактор И.В. Ерофеева. Алматы: АО "АБДИ Компани", 2014. - 696 с. + вкл. 44 с.
- ↑ Жәди Шәкенұлы = Тұрғақ шежіресі / Ғ.Табулдин, Ж.Сәбитов — 1. — Нұр-Сұлтан: Өрнек, 2020. — Т. 1. — 200 б. — 2000 таралым. — ISBN 978-601-06-6031-1.
- ↑ Ел мен жер, Көкшетау - Қызылжар - Омбы- Құсмұрын - Ұлытау - Астана аймағы. Сәдуақас Тортай. Алматы: Дайк пресс, 2003. 566 бет+48 бет жапсырма ISBN 9965-699-06-2.