Мощность боры, Нин в Хорватии.

Анықтама өңдеу

Бора — теңіздің дәл жағасындағы аласа тау жотасынан қатты күшпен төмен соғатын суық жел. Бора көбіне қысты күні соғады. Бора Адриатикалық теңіздің жағасында, Новороссийск ауданында, Байқалда, Жаңа жерде, Прованста, Техаста тағы басқа жерлерде жиі байқалады.

Бора (грек. boras — солтүстік жел) аласа жоталардың (300 — 600 м) ық беткейімен градиенттік қысым мен тартылыс күші әсерінен үлкен жылдамдықпен (40 — 60 м/с) төмен қарай бағытталып соғады. Қазақстанда Солт. Балқаш өңірінде байқалады.[1]

Қосымша өңдеу

Бора — тау беткейінің бойымен төмен карай құлдилай соғатын қатты суық жел. Феннен айырмашылығы Бора аласа жоталарды (300—600 м) қиып ететін суық ауа массасының басып кіруінен пайда болады. Бора ауырлық күші мен қысым градиентінің әсерінен өте тез жылдамдықпен беткейдің ық жағымен құлайды да, адиабаталық аз жылынады. Көбінесе қыста ішкі жазықтар мен жазық тауларды жьшы теңіздерден не ірі сукоймалардан жоталар бөліп тұратын жерлерде пайда болады. Мұндайға Адриат теңізі жағасындағы Триест борасы, Байкал көлі жанындағы Сарма борасы, тағы да басқалары жатады.[2]

Дереккөздер өңдеу

  • Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакңией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6