Бұйра лалагүл

Бұйра лалагүл (лат. Lilium martagon) — лалагүлдер тұқымдасының лалагүл туысына жататын көп жылдық, жуашықты өсімдіктер.

Бұйра лалагүл

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Дара жарнақтылар
Сабы: Liliales
Тұқымдасы: Liliaceae
Кіші тұқымдасы: Lilioideae
Тегі: Lilium
Түрі: Бұйра лалагүл
Екі-есімді атауы
Lilium martagon
L.

Ботаникалық сипаты өңдеу

 
  • Биіктігі 60 — 100 см, сабағы түкті.
  • Жапырағы таспа, немесе қандауыр пішінді, ұзындығы 8 — 10 см, ені 1,5 — 2 см.
  • Гүлдері ірі, жеке немесе шашақ гүл шоғырына топталған. Ашық қызыл, қызыл сары түсті қара дақтары бар, түкті, олар түтік немесе қоңырау пішінді, ұзындығы 13 — 15 см, хош иісті.
  • Жемісі — қауашақ, көп тұқымды. Маусымшілдеде гүлдейді.

Өсетін жері мен таралу аймағы өңдеу

Қазақстанда Алтай, Тарбағатай тау жүйесінде, Жетісу Алатауында кездеседі. Орманды, таулы, шалғынды жерлерде өседі.

Қолданысы өңдеу

Бұйра лалагүл әсемдік үшін ерте заманнан бері қолдан өсіріледі. Одан медицинада дәрі жасалады, бояу алады, жуашығы тағамға жарамды, гүлінен ара бал жинайды, эфир майы алынады[1][2].

Дереккөздер өңдеу

  1. «Қазақ Энциклопедиясы», ІІ-том
  2. Қазақстан табиғаты: Энциклопедия / Бас ред. Б. Ө. Жақып. — Алматы: «Қазақ энциклопедиясы» ЖШС, 2011. Т. З. — 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т. З.), ISBN 9965-893-19-5