A.
Керч бұғазы

Бұғазқұрлықтың екі телімін бөліп жатқан және жеке мұхиттар мен теңіздерді немесе олардың бөліктерін жалғастыратын айтарлықтай тар су кеңістігі. Әдетте, бұғазға өзіндік ерекше гидрологиялық жүргі (режім) тон.[1]

Бұғаз — құрлықты (мыс., екі құрлықты, арал мен құрлықты, екі аралды) бөліп, 2 су алабын немесе олардың бөліктерін жалғастыратын дүниежүз. мұхиттың енсіздеу бөлігі. Бұғаз мұхит пен мұхитты (Магеллан, Дрейк), теңіз бен теңізді (Босфор, Дарданелл), теңіз бен мұхитты (Гибралтар, Ла-Манш, Беринг), мұхит пен теңіздің жеке бөліктерін (Мозамбик, Солтүстік Кваркен) жалғастырады. Көл мен көлдің немесе көл бөліктерінің аралығындағы тармақты да (Мичиган мен Гурон к-дері аралығындағы Макинак бұғазы және Балқаш к-нің батысы мен шығысын байланыстыратын Сарыесік бұғазы) Бұғаз дейді. Бұғаздардың ұзындығы 1670 км-ге (Мозамбик Б-ы), ені 1120 км-ге (Дрейк Бұғазы) дейін жетеді. Көптеген Бұғаздар арқылы сауда және стратегиялық маңызы бар жолдар өтеді, мыс., Баб-әл-Мандеб, Гибралтар, Сингапур, т.б.[2]

Қосымша өңдеу

Бұғаз — 1) құрлыктың қандай да бір телімдерін бөліп тұратын және көршілес екі су алабын немесе екі су алабының бөлімдерін қосып тұратын жіңішке су өңірі; 2) түріктілді халықтардың географиялық терминологиясында "асу", "тау өткелі", "шат" деген ұғымдарды береді. Бұғаз Қырым, Кавказ, Қазақстан, Орта Азия және соларға таяу елдердің көптеген географиялық атауларының құрамына енеді.[3]

Дереккөздер өңдеу

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.
  2. Қазақ Энциклопедиясы
  3. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6