Гурхан

Гурхан – Қидандар мемлекеті (1125 – 1213) билеушісінің лауазымы. Тарихи деректерде қидан тіліндегі «гурхан» сөзі «хандардың ханы», «ұлы хан» дегенді білдіреді делінген. Тұнғыс – манчжур тілдерінде «гуру» сөзінің мағынасы «мемлекет», «ұлыс». Қидандар қытай деректерінде чидан, қарачидан деп аталса, араб-парсы, түркі-моңғол тілдеріндегі деректерде кібдан, киден, кита, хита, қытай, қарақытай деп көрсетілген. Олар кезінде қазіргі Қытайдың солтүстігінде Қидан патшалығын құрған (907 – 1125). Қидандар 1114 ж. журжан (шүршіт) тайпаларымен соғыста жеңіліске ұшырап, патшалық ыдырай бастады. Бір бөлімі патшалықты билеген ақсүйек тұқымы Қидандар Елюй Даши бастауымен Орталық Азияға басып кіріп, 1131 ж. патшалықты қайта орнатып, Елюй Даши өзін Гурхан деп жариялады. Тарихта бұл Батыс Ляо, яғни Батыс Қидан патшалығы болып, ал астанасы «Ғұз Орда» (Баласағұн қаласының маңында) аталды. Территориясы қазіргі Шығыс Түркістан,Жетісу өңірі және Мауераннахрды қамтыды. Жүз жылға жуық өмір сүріп, 1212 ж. найман ханы Күшліктен жеңіліс тапты.